افغانستان روز سه‌شنبه (۱۴ اوت/ ۲۴ مرداد) بار دیگر همسا‌یه‌ جنوبی خود را به شلیک به پاسگاه‌های مرزی افغان متهم کرد. به گفته‌ یک سخنگوی وزارت کشور افغانستان در کابل، تبادل آتش دوساعته‌ی صبح سه‌شنبه در مناطق مرزی با پاکستان تلفاتی در پی نداشته است.

بنا بر اعلام مقام‌های افغان، نیروهای امنیتی پاکستان حدود ۵۰ توپ و خمپاره‌ به سوی پاسگاه‌های پلیس مرزی افغانستان شلیک کرده‌اند. پاکستان همواره اتهام‌های این‌چنینی را رد و اعلام کرده که تنها به حملات طالبان از داخل مرز افغانستان پاسخ می‌دهد.

در روزهای نخستین ماه اوت حامد کرزای، رئیس جمهوری افغانستان، در واکنش به فشار پارلمان این کشور، وزیر دفاع و وزیر کشور کابینه‌ی خود را برکنار کرد. عبدالرحیم وردک و بسم‌الله محمدی به ناتوانی در مهار درگیری‌های مرزی با پاکستان متهم شده بودند.

روابط افغانستان و پاکستان مدت‌هاست با تنش همراه شده است. افغانستان پاکستان را به پشتیبانی مخفیانه از گروه‌های اسلام‌گرای افراطی متهم می‌کند. پاکستان اما این ادعا را رد می‌کند.

روز دوشنبه (۱۳ اوت) لئون پانه‌تا، وزیر دفاع آمریکا، گفته بود که ارتش پاکستان در تدارک حمله به مواضع طالبان در مناطق مرزی افغانستان است. او این خبر را به نقل از پرویز کیانی، رئيس ستاد ارتش پاکستان بیان کرده بود. وزیر دفاع آمریکا گفته بود که از زمان دقیق این حمله اطلاعی ندارد، ولی این حمله به‌زودی انجام خواهد گرفت.

اصلاح ساختار تصمیم‌گیری در مناطق قبیله‌نشین

مناطق قبیله‌نشین شمال پاکستان در نواحی مرزی افغانستان، ازجمله مناطقی هستند که رزمجویان طالبان و القاعده در آنها پناه گرفته‌اند. یکی از دلایل پناه ‌دادن به نیروهای افراطی، نارضایتی مردم محلی است.

هفت منطقه‌ قبیله‌نشین پاکستان که پناهگاه‌های اصلی اعضای گروه‌هایی مانند طالبان و القاعده هستند، هنوز بر اساس قوانین دوران استعمار بریتانیا اداره می‌شوند که با شرایط روز انطباق ندارند.

اداره‌ی امور این مناطق بر عهده‌ی کارمندانی است که ساکنان محلی را در تصمیم‌گیری شریک نمی‌کنند و از دولت مرکزی در اسلام‌آباد دستور می‌گیرند. این مدیران که "مأموران سیاسی" خوانده می‌شوند، در عین حال قاضی هم هستند و اختیار دارند خاطیان را مجازات کنند.

این نظام اداری که بیش از یک قرن از عمر آن می‌گذرد نارضایتی‌های فراوانی در میان ساکنان به‌وجود آورده است؛ نارضایتی‌ای که بستر مناسبی برای رشد بنیادگرایی و گرایش به گروه‌های تندرو را فراهم آورده است.

رئیس جمهوری پاکستان روز سه‌شنبه (۱۴ اوت/ ۲۴ مرداد) و در پیامی به مناسبت شصت‌وششمین سالروز استقلال پاکستان، از تصمیم دولت برای تغییر این رویه خبر داد.

به گفته‌ی آصف علی زرداری، ساکنان مناطق قبیله‌نشین پاکستان در نواحی مرزی افغانستان حقوق بیشتری به دست می‌آورند و اجازه دارند نهادهای مدیریتی محل زندگی را خود تعیین کنند. تصمیم‌گیری‌ها در آینده، به گفته‌ی زرداری، "در هماهنگی با اعضای قبایل و آداب و رسوم و سنن" صورت خواهد گرفت.

زرداری همچنین ۱۸۰ میلیون نفر جمعیت پاکستان را به پشتیبانی از دمکراسی در پاکستان فراخواند؛ کشوری که پس از استقلال از بریتانیا در سال ۱۹۴۷، نیمی از تاریخ خود را زیر سلطه‌ی نظامیان سپری کرده است. او از مردم خواست به تشکیل "پاکستانی توسعه‌یافته، میانه‌رو و مدرن" کمک کنند.

پاکستان با بحران اقتصادی و بحران تأمین انرژی دست و پنجه نرم می‌کند. در سال‌های گذشته شرایط امنیتی بدتر شده و گروه‌های تندرو قدرت بیشتری یافته‌اند. دولت این کشور که اکثریت آن را "حزب خلق پاکستان" (PPP) در دست دارد، نیز به‌طور دائم با دادگاه قانون اساسی درگیر است.

محبوبیت دولت از هنگام انتخاب سال ۲۰۰۸ به شدت کاهش یافته است؛ با وجود این دولت کنونی طولانی‌ترین عمر یک دولت غیرنظامی در تاریخ پاکستان را دارد. قرار است مردم پاکستان در بهار آینده برای انتخاب پارلمان جدید پای صندوق‌های رأی بروند.

"تلاش برای گفت‌وگو با طالبان"

کابل همچنین تلاش می‌کند با گفت‌وگو با "جناح‌های میانه‌رو طالبان" به شکل‌گیری صلحی پایدار در افغانستان کمک کند. محمد اسماعیل کاظمیار، یکی از اعضای بلندپایه‌ی شورای ملی صلح افغانستان، روز دوشنبه (۱۳ اوت) گفت که دو ماه قبل گفت‌وگوهایی بین یکی از فرماندهان پیشین طالبان و مقام‌های افغان صورت گرفته است. به ادعای او، این مقام طالبان به گفت‌وگوی صلح با کابل علاقه نشان داده است.

این فرمانده ملا عبدالغنی برادر نام دارد و در پاکستان در حبس است. سفارت افغانستان در پاکستان هر گونه مذاکره مخفیانه با طالبان را رد کرده است. یک کارمند نهادهای امنیتی پاکستان ملاقات یادشده را تأیید کرد. البته وزارت کشور پاکستان سپس آن را رد کرد.

نزدیکان برادر می‌گویند که به مقام‌های افغان اجازه‌ی ورود به زندانی داده شده که ملا عبدالغنی برادر در آن بازداشت است. مقام‌های افغان از قرار از طریق خانواده‌ی برادر به او پیامی رسانده‌اند.

طالبان مذاکرات صلح با دولت افغانستان را رسما رد می‌کند و بارها مقام‌های ارشد شورای صلح را مورد حمله قرارداده است.

برهان‌الدین ربانی و مولوی ارسلا رحمانی، رئیس و یکی از اعضای ارشد شورای عالی صلح افغانستان بودند که در سپتامبر ۲۰۱۱ و مه ۲۰۱۲ به ضرب گلوله‌ طالبان کشته شدند. شورای عالی صلح افغانستان در تلاش است با هدف ایجاد صلح در این کشور، با طالبان وارد مذاکره شود.