دوما، شهری واقع در شمال ‌شرق دمشق بارها مورد حملات هوایی ارتش سوریه قرار گرفت. تصویری از مردی که اگر چه زخمی است، اما به همراه دیگران در تلاش برای پیدا کردن بازماندگان حمله است. شهر دوما لحظاتی پیش از آن توسط جنگنده‌های ارتش بشار اسد بمباران شده بود. طبق ارزیابی سازمان ملل از آغاز جنگ و درگیری در سوریه در سال ۲۰۱۱ تا کنون دست کم ۲۵۰ هزار نفر کشته شد‌ه‌اند.

در اردوگاه آوارگان سوری در سوروچ در مرز ترکیه و سوریه حدود ۴۰ هزار نفر پناه گرفته‌اند. در خاک سوریه که در چند کیلومتری این اردوگاه قرار دارد، جنگ همچنان ادامه دارد. در دوردست شهر کوبانی دیده می‌شود. این اردوگاه مانند شهری کوچک سازماندهی شده که از مدرسه و مسجد و حتی خیابان‌های پهن برخوردار است. پناهجویان سوری با وجود این می‌کوشند که خود را به جایی امن‌تر برسانند و زندگی تازه‌ای را شروع کنند.

عبدالرحمان یاسر السعد از جمله آوارگان سوری است که موفق شد خود را به شهر ازمیر در ترکیه برساند. این نوجوان ۱۶ ساله زخمی را که در جریان جنگ بر پیکرش وارد شده، به دیگر آوارگان نشان می‌دهد. او در مدرسه بود که ارتش سوریه در جریان یکی از حملات هوایی خود با بمب‌های بشکه‌ای این مدرسه را هدف قرار داد و شمار زیادی را زخمی کرد.

بسیاری از پناهجویان سوری در راه سفر خود به کشورهای عضو اتحادیه اروپا از شهر ازمیر در ترکیه می‌گذرند و می‌کوشند که از این طریق خود را به یونان برسانند. یکی از وسایل مهمی که آنان به همراه دارند، جلیقه نجات است، چرا که بسیاری از آنان شنا بلد نیستند و باید آمادگی لازم را برای عبور از راه‌های آبی داشته باشند. این آوارگان شب و روز را در خیابان‌ها سپری ‌می‌کنند تا موقعیت بهتری برای ادامه سفر فراهم شود.

این آواره توانست در پی واژگون شدن قایق خود را به ساحل شهر بودروم در ترکیه برساند. او پیشتر یکی از سرنشینان قایق قاچاقچیانی بود که در پی دریافت مبالغ کلان وعده می‌دهند که آوارگان را بطور غیرقانونی به یونان برسانند. شمار سرنشینان این قایق‌ها اغلب بیش از گنجایش آن‌ها است.

این تصویر دو گردشگر در جزیره یونانی کوس را نشان می‌دهد که ناظر تلاش عده‌ای پناهجو برای رساندن خود به ساحل هستند. آوارگان برای اینکه بتوانند خود را از شهر ساحلی بودروم در ترکیه به جزیره کوس برسانند، حدود یکهزار یورو به قاچاقچیان می‌دهند. راه آبی بین بودروم و کوس چند کیلومتر بیش نیست، اما از آنجایی که بسیاری از سرنشینان شنا بلد نیستند، در پی واژگون شدن قایق خطر غرق شدن آنان را تهدید می‌کند.

گردشگرانی که برای تفریح و گذران تعطیلات به جزیره کوس آمده‌اند، در این هفته‌ها شاهد واقعیت تلخ آوارگان و پناهجویان بوده‌اند که روزها را به امید ادامه سفر و رساندن خود به غرب اروپا به شب می‌رسانند.

بسیاری از آوارگان و پناهجویانی که به یونان رسیده‌اند، بر آنند که از طریق منطقه بالکان به غرب اروپا بیایند. یکی از مهمترین ایستگاه‌ها در این مسیر ایستگاه راه‌آهن گفلیا در مقدونیه است. پناهجویان می‌کوشند به هر قیمتی که شده به درون یکی از قطارهایی که به سمت صربستان در حرکت است، راه یابند و به سفر خود ادامه دهند.

این تصویر اگر چه در نگاه اول تا اندازه‌ای شاعرانه به نظر می‌رسد و عده‌ای را در طلوع آفتاب نشان می‌دهد، اما در اصل روایت‌گر راه دشواری است که پناهجویان در پیش رو دارند. آنان در نخستین ساعات بامداد و با طلوع آفتاب به راه می‌افتند و در امتداد ریل‌های قطار که دیگر مورد استفاده قرار ندارند، خود را با پای پیاده از صربستان به مجارستان می‌رسانند. مقصد بعدی آنها غالبا آلمان و اتریش است.

یک پناهجوی سوری از بیم آنکه او و خانواده‌اش در کمپی در مجارستان اسکان داده شوند، خود را روی ریل ایستگاه راه‌آهن در شهر بیچکه انداخته است. آنان بر این گمان بودند که می‌توانند خود را با قطار از بوداپست به وین برسانند، اما با این واقعیت روبرو شدند که نامشان قرار است در اردوگاهی در مجارستان به ثبت برسد.

صدها تن از آوارگان سوری، عراقی و افغان سرنوشت‌شان را در دست گرفته و می‌کوشند که از طریق اتوبان‌ خود را از مجارستان به اتریش برسانند. بسیاری از آنان روزهای زیادی را در ایستگاه راه‌آهن بوداپست سپری می‌کنند، تا شاید بتوانند خود را با قطار به اتریش برسانند؛ این رویا در بسیاری موارد اما متحقق نمی‌شود و چاره‌ای برای آنان جز این نمی‌ماند که با پای پیاده به سفر طولانی‌شان ادامه دهند.

تصویری از یک پناهجو که خود را سرانجام به ایستگاه راه‌آهن مونیخ رسانده است. بسیاری از پناهجویان به آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان امید بسته‌اند؛ چرا که برخلاف برخی از کشورهای اروپایی در آلمان با خوش‌آمدگویی روبرو شده‌اند.

در هفته‌ها و ماه‌های اخیر عرصه حمل و نقل در منطقه بالکان رونقی چشمگیر یافته است. یکی از چهره‌های محبوب فعال در این عرصه لیریدون بیزازلی است، یک راننده شهروند آلبانی که در کوزوو زندگی می‌کند. او جلوی اردوگاه پناهجویان در پرشوو (واقع در مرز صربستان، مقدونیه و کوززو) پرسه می‌زند و با مینی‌بوس خود پناهجویان را در ازای ۳۵ یورو به کرواسی می‌رساند. او پیشتر در یک بار به عنوان پیشخدمت اشتغال داشت.

بیزازلی علیرغم کسب درآمد خوب از این طریق، چندان به داشتن این شغل افتخار نمی‌کند. او در مواردی هم حاضر شده پناهجویان را به طور رایگان سوار مینی‌بوس خود کند. به‌ویژه خانواده‌های پناهجو که فرزند دارند، شانس این را دارند که از کمک مجانی او بهرمند شوند. بیزازلی که خود زمانی پناهجو بوده، می‌گوید: «حمل با اتوبوس باید در اصل مجانی باشد. دولت صربستان علیرغم کمک اروپا هیچ کاری در این راستا انجام نمی‌دهد.»

روزانه ۸ تا ۱۰ هزار آواره و پناهجو وارد پرشوو می‌شوند. در پی سیل پناهجویان فروشگاه‌ها و مغازه‌هایی که در نزدیکی اردوگاه‌های آنان قرار دارند، ساعات کاری خود را تغییر داده‌اند. فروشگاه‌های مواد غذایی و اغذیه‌فروشی‌ها دائما مشتری دارند. نرخ کالاها دو برابر و در مواردی حتی سه برابر شده است. بیزازلی می‌گوید، در هیچ جای صربستان همبرگر به گرانی پرشوو نیست.

اولین چیز غیرخوراکی که پناهجویان در پی آنند، سیم‌کارت تلفن همراه است تا بتوانند با خانواده‌ها، بستگان و دوستانشان تماس بگیرند. بسیاری از ساکنان پرشوو دست به فروش سیم‌کارت‌های پیش‌پرداخت به پناهجویان می‌زنند. بازار وسایل مورد نیاز دیگر از جمله فرغون نیز پررونق است. تصویری از پیرزنی سوری که با توجه به مشکل راه رفتن، به کمک نیاز دارد.

به گفته‌ی یکی از مسئولان سازمان پزشکان بدون مرز در صربستان بسیاری از پناهجویان با شروع فصل سرما و باران ناچارند سفر خود را بدون کفش ادامه دهند و به همین خاطر نیز به بیماری‌ها و عفونت‌های پوستی مبتلا می‌شوند. جوراب و کفش از کالاهایی است که ساکنان پرشوو به فروش آنها روی آورده‌اند، چون خریداران زیادی دارد.

تمام پناهجویانی که در امتداد مسیر بالکان به غرب اروپا در حرکت هستند، باید ثبت شوند. این امر و همچنین کنترل مدارک سبب می‌شود که صف‌های چندین کیلومتری جلوی اردوگاه‌های پناهجویان پدید آید. دانیلا گابریل، یکی از امدادگران اهل پرشوو می‌گوید، رانندگان اتوبوس مدارک پناهجویانی را که به کرواسی رسانده‌اند، از آنان می‌گیرند تا این مدارک را به کسانی که نمی‌خواهند در صف انتظار بکشند، بفروشند.

به گفته‌ی این امدادگر، رانندگان تاکسی و اتوبوس در مواردی از پناهجویان پول حمل به کرواسی را می‌گیرند، اما آنها را در یکی از شهرهای صربستان رها می‌کنند، شهرهایی که در آنجا اداره‌ها و دفاتر ثبت پناهجو وجود ندارد. امدادگران در این میان تابلوهای اعلانات و اطلاعات به زبان‌های مختلف در ارتباط با این موضوع در اردوگاه‌های پناهجویان ارائه کرده‌اند.

شماری از امدادگران که نخوا‌سته‌اند نامشان فاش شود، گفته‌اند که تهدید به مرگ شده‌اند، چرا که پناهجویان را به اتوبوس‌های درست همراهی کرده یا به آنان در مورد رانندگان خطرناک هشدار داده‌اند. به گفته آلکساندر تراول، امدادگر فعال در پرشوو در یک مورد حتی شخص راننده پس از آنکه از خانواده‌ای ۶ نفره ۴۸۰ یورو برای حمل آنها به کرواسی گرفته بود، در اتوبان آنها را با اسلحه تهدید کرد و تمامی داریی‌شان را ربود.

بیزازلی، راننده‌ی اهل کوزوو می‌گوید که هر هفته مبلغ یکصد یورو به ماموران پلیس رشوه می‌دهد تا بتواند جلوی اردوگاه پناهجویان بلیت‌ مینی‌بوس خود را بفروشد. او می‌افزاید: "به این مأموران چیزی را که می‌خواهند بده و آنها هم کاری به کار تو ندارند.» شماری از امدادگران نیز از تاکسیرانانی می‌گویند که برای پیشبرد کار خود به ماموران پلیس رشوه می‌دهند.

با آغاز فصل سرما شماری از هتل‌ها اتاق‌های خود را به پناهجویان کرایه می‌دهند. هتلداران هم با دقت کامل "مهمانان" خود را انتخاب می‌کنند و برای اتاق‌ها نیز مبالغ بیش از اندازه بالا مطالبه می‌کنند. در مواردی پناهجویان ناگزیرند برای پرداخت کرایه‌های گران پول خود را روی هم بگذارند و به تعداد زیاد در یک اتاق به‌ سر برند.