در خواست نظارت بینالمللی بر انتخابات ایران
۱۳۸۸ اردیبهشت ۳, پنجشنبه
در بیانیه کمیته دفاع از انتخابات آزاد و سالم با اشاره به پیشنهاد ایران برای نظارت بر انتخابات ریاست جمهوری امریکا آمده است: «هنگامی که رئیس دولت نهم اعلام کرد که ایران آماده نظارت بر انتخابات امریکاست به این معنا نبود که چون امریکا دچار آشوب‌های داخلی و التهابات سیاسی شده و دولت آن توان و امکان نظارت را ندارد نیازمند به نظارت و قیمومیت ایران است». در این بیانیه همچنین با اشاره به نظارت بینالمللی بر انتخابات فلسطین که در آن حماس به پیروزی رسید، بر این نکته تاکید شده که نظارت بینالمللی بر انتخابات ناقض حاکمیت ملی نیست.
دکتر محمد سیف‌زاده حقوقدان و عضو کمیته دفاع از انتخابات آزاد در گفت‌وگو با بخش فارسی دویچه وله بر این موضوع تاکید می‌کند که جناح حاکم حتی حاضر به پذیرش نظارت جناح مقابل خودش هم نیست.
دویچه‌وله: آقای سیف‌زاده، کمیته‌ی دفاع از انتخابات آزاد در آخرین بیانیه‌ی خودش خواستار نظارت بینالمللی بر انتخابات شده و استناد کرده به بیانیه‌ی اصول نظارت بینالمللی بر انتخابات که ظاهرا به امضای نمایندگان مجلس شورای اسلامی ایران هم رسیده است. اگر ممکن است در مورد این بیانیه توضیح بفرمایید.
محمد سیف‌زاده: قبلا به موجب آن اصول بیست‌گانه‌ای که در ابتدای کار کمیته منتشر کردیم، نظارت نهادهای مدنی اعم از داخلی یا بینالمللی پیش‌بینی شده بود. بنابراین کمیته تصمیم گرفت که مجددا در متن بیانیه این مطلب را بیاورد و خواهان نظارت نهادهای مدنی داخلی و بینالمللی بشود.
طبق گزارش کمیته اصول نظارت بینالمللی بر انتخابات در ۲۷ اکتبر ۲۰۰۵ در دبیرخانه‌ی سازمان ملل به ثبت رسیده و نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم آن را امضا کرده‌اند، پس چرا اکثریت جناح اصولگرا با نظارت بینالمللی بر انتخابات مخالفت می‌کنند؟
نمایندگان مجلس سال ۱۹۹۴ در کنفرانس اتحادیه بین‌المجالس شرکت کردند و در آنجا چنین اتفاقی افتاده، این موضوعی نبوده که به تصویب مجلس برسد، بلکه نمایندگان مجلس در آنجا شرکت کردند و تمام آن اصول و ضوابط پیش‌بینی‌شده برای تحقق انتخابات آزاد را تصویب کردند.
با این وجود چرا بازهم با پیشنهاد کمیته‌ی دفاع و همین طور سایر نهادهای حقوق بشری مبنی بر نظارت بینالمللی بر انتخابات ریاست جمهوری ایران در چنین ابعادی مخالفت میشود؟
جناح راست حتا نظارت داخلی را هم از جناح مقابل که تماما احزاب درون حکومتی هستند نمی‌پذیرد، چه برسد به نهادهای داخلی مستقل و بالاتر از آن نهادهای بینالمللی. دلیل مخالفت این است که جناح حاکم نمی‌خواهد هیچ کس جز خودش ناظر براعمالش باشد.
اگر همچنان پافشاری بشود بر عدم نظارت، حالا چه بینالمللی و چه توسط نهادهای غیردولتی و مستقل داخل ایران، موضع‌گیری کمیته‌ی دفاع از انتخابات آزاد چه خواهد بود؟
ما نیروی اجرایی برای این کار نداریم. اما در بیانیه‌ی پایانی خواهیم گفت که این انتخابات مثلا با این اصول و ضوابطی که نمایندگان ایران در اتحادیه بین‌المجالس پذیرفته‌اند انطباق ندارد. ما تا همین حد میتوانیم اظهارنظر بکنیم و کار انجام بدهیم.
آیا غیر از صدور این بیانیه‌ها اقدام عملی هم درنظر دارید که انجام بدهید، مثلا رایزنی؟
البته میشود هم رایزنی کرد و هم به نهادهای بینالمللی شکایت برد. ازجمله مثلا به همین اتحادیه بین‌المجالس.
آقای مهدی معتمدی مهر که عضو کمیته‌ی دفاع از انتخابات آزاد هستند، روز دوشنبه دستگیر شده‌اند. شما در جریان جزییات دستگیری ایشان هستید و فکر می‌کنید آیا این بازداشت ربطی به عضویت‌شان در کمیته‌ی دفاع داشته باشد یا عضویت‌شان در نهضت آزادی؟
تا آنجا که اعضای نهضت آزادی به من گفته‌اند، این دستگیری در ارتباط با فعالیت‌های سیاسی‌شان بخصوص مسئله‌ی کمیته‌ی دفاع از انتخابات آزاد بوده است.
فکر می‌کنید که دستگیری ایشان میتواند به اهرمی برای فشار بر این کمیته تبدیل بشود؟
معمولا به این صورت هست. خاطرتان هست که وقتی می‌خواستند فشارها را بر کانون مدافعان حقوق بشر مضاعف کنند، منشی از همه جا بی‌خبر کانون را دستگیر کردند تا ما را در یک موضع احساسی و فشار قرار بدهند. تصور می‌کنم که دستگیری ایشان که از اعضای معمولی کمیته هم هستند و نه حتا از رؤسا و مسئولین کمیته، برای اعمال فشار بر اعضای کمیته است.
مصاحبه‌گر: میترا شجاعی
تحریریه: داود خدابخش