حسن روحانی، رئيس "مركز تحقيقات استراتژيك" در "مجمع تشخيص مصلحت نظام" از سیاست کنونی نفتی ایران انتقاد کرده، آن را مخالف منافع ملی دانسته است. آقای روحانی در سخنانی در همايش "نفت و سياست خارجی" گفت که دولتمردان ایران به اثرات سیاست خارجی بر اقتصاد کشور توجه کافی ندارند.

حسن روحانی، عضو مجلس خبرگان رهبری، با اشاره به تاریخچه‌ی استخراج نفت در ايران، گفت که همواره "رابطه محكمی ميان نفت و روابط خارجی" وجود داشته، و نفت در معادلات سیاسی خاورمیانه نقشی برجسته داشته است.

وضعیت ذخایر نفتی

حسن روحانی اظهار داشت که ایران با همسايگان خود در خشكی و دريا در رشته‌ای از میادین نفتی مشترک است. به گفته رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک، ایران با ۸ کشور همسایه در ۴۳ میدان نفتی و گازی اشتراک دارد.

ایران به خاطر کمبودهای فنی، هنوز به بسیاری از منابع وارد نشده، در حالی که همسایگان به صورت فعال از این میدان‌ها بهره‌برداری می‌کنند. برای نمونه میزان بهره‌برداری قطر از میدان مشترک "پارس جنوبی" بيش از دو برابر ايران است. در حال حاضر ايران از ۲۸ فاز موجود، تنها از ۸ فاز بهره‌برداری می‌کند.

آقای روحانی با ارائه آمار گفت، ایران تا پایان سال ۱۳۸۷ بالغ بر ۶۵ / ۳ میلیارد بشکه نفت استخراج کرده است. این مقدار حدود ۴۴ درصد از کل ذخایر نفتی ایران است، آنچه هنوز باقی مانده، ۸۵ ميليارد بشكه نفت خام است.

ضرورت "تعامل خارجی"

به گفته آقای روحانی، ایران با صدور روزانه ۳ / ۴ میلیون بشکه نفت خام، پس از عربستان سعودی در دومین مقام در جهان قرار دارد. جمهوری اسلامی برای ادامه صدور نفت و استفاده از درآمد آن باید تولید نفت را افزایش دهد، که این مستلزم شرایطی است.

عضو "مجمع تشخيص مصلحت نظام" عقیده دارد که ایران "برای توسعۀ ميادين نفتی و گازی خود نيازمند جلب سرمايه‌گذاری خارجی و استفاده از فن‌آوری‌های نوين" است تا بتواند ميزان بازيافت نفت خود را افزايش دهد. روحانی تأکید می‌کند: «در صورتی كه بتوانيم يك درصد به ميزان بازيافت نفت توليدی خود اضافه كنيم ۵ ميليارد بشكه با قيمت هر بشكه ۷۰ دلار و در مجموع ۳۵۰ ميليارد دلار درآمد كسب خواهيم كرد.»

حسن روحانی در سخنرانی خود اظهار داشت: «بايد با فعال شدن سياست خارجی و رويكرد تعاملی با دنيا، سرمايه‌ی مورد نياز در بخش نفت را جذب كنيم و از سويی فن‌آوری لازم را برای ارتقای اين صنعت به كار گيريم.» او انتقاد کرد که کسانی در حاکمیت ایران به ضرورت همکاری با جامعه بین‌المللی توجه ندارند و "برخی شعارهای تند و بی‌حساب ضررش برای منافع ملی بسيار زياد است."

مصرف بی‌رویه در داخل

عضو "مجمع تشخيص مصلحت نظام" از شیوه‌ی مصرف انرژی در ایران انتقاد کرد و گفت: «ما نفت را در داخل تلف می‌‌كنيم. اگر ۱۵۰۰ ميليون بشكه كل توليد نفت ما در سال باشد ۹۰۰ ميليون بشكه را صادر می‌كنيم و ۶۰۰ میلیون بشکه را در داخل مصرف می‌كنيم كه اين ميزان رقم بالايی است و اگر مصرف به همین منوال باشد تا سال ۱۳۹۹ به جايی خواهيم رسيد كه اگر كل توليد خود را در داخل مصرف كنيم، باز هم كم می‌آوريم و بايد از خارج نفت وارد كنيم.»

آقای روحانی یادآور شد که علاوه بر صرفه‌جویی در مصرف انرژی، مهم است که صنایع ایران به تکنولوژی پیشرفته‌تری مجهز شود، و "تجهيزات گرمايی و خودروها و سایر کالاهای صنعتی در داخل" به سطح استانداردهای جهانی برسد.

آقای روحانی تأکید کرد که ایران برای تأمین انرژی آینده، باید هم بهره‌برداری از نفت را گسترش دهد و هم به انرژی‌های جایگزین توجه کند. در هرحال ایران به سرمایه‌گذاری و فن‌آوری خارجی نیازمند است. در این راستا یک سیاست خارجی مؤثر و فعال ضرورت دارد. او تاكيد كرد که دولت ایران "بايد به جای فضای تقابلی و امنيتی، به دنبال فضای تعامل و همكاری" باشد.