دسترسی به "پارچین" مهمترین محور مذاکرات ایران و آژانس
۱۳۹۱ اردیبهشت ۲۵, دوشنبه مقامات آژانس بینالمللی انرژی اتمی میگوید که با نگاهی مثبت در پی ادامهی گفتوگوها با ایران هستند. مذاکرات آژانس و هیات نمایندگی ایران در روزهای ۱۴ و ۱۵ مه (۲۵ و ۲۶ اردیبهشت) سفارت جمهوری اسلامی ایران در وین برگزار میشود.
به گزارش خبرگزاری فرانسه هرمان ناکارتس، رییس بازرسان آژانس روز دوشنبه ۱۴مه (۲۵ اردیبهشت) در محل برگزاری مذاکرات تصریح کرد: «بسیار مهم است که ما بتوانیم در مورد مسایل باقیمانده با ایران گفتوگو کنیم. ما باید بتوانیم که به افراد، اسناد، اطلاعات و مکانهای مرتبط با فعالیتهای هستهای ایران دسترسی داشته باشیم.»
وی همچنین افزود که در این مذاکرات از ایران میخواهیم در مورد نقاط مبهم فعالیتهای مشکوک این کشور برای دستیابی به سلاح هستهای تا پیش از سال ۲۰۰۳ توضیحات و اطلاعات لازم ارئه شود.
آقای ناکارتس همچنین از ایران خواست امکان دسترسی کامل به سایت نظامی پارچین به بازرسان آژانس داده شود. برخی گزارشها و تصاویر منتشر شده توسط سرویسهای اطلاعاتی غربی بر وجود یک "اتاق انفجار" در این سایت نظامی نزدیک تهران دلالت دارد.
کارشناسان آژانس احتمال میدهند که ایران از این اتاقک انفجار برای انجام آزمایشهای هستهای استفاده میکند. ایران این موضوع را رد کرده و میگوید به دلایل امنیتی اجازهی دسترسی بازرسان به پارچین را نمیدهد.
در چند روز گذشته نیز عکسهای جدید از سایت پارچین منتشر شده که به باور برخی کارشناسان نشان میدهد، «فعالیتهای مشکوکی» برای پاکسازی احتمالی آن در جریان است.
بیشتر بخوانید: تصاویر هوایی از "فعالیتهای مشکوک" ایران در پارچین
هرمان ناکارتس که در ماههای ژانویه و فوریه در راس یک هیات مذاکره کننده به تهران سفر کرده بود نتوانست موافقت مقامات ایران را برای بازدید از «پارچین» کسب کند.
یوکیا آمانو، رییس آژانس بینالمللی انرژی اتمی اخیرا اعلام کرد که دسترسی به «پارچین» برای آژانس در اولویت است. وی در ماه مارس نیز از فعالیتهایی در این سایت نظامی خبر داد که احتمالا برای از بین بردن آثار فعالیتهای هستهای صورت گرفته است.
برخی دیپلماتهای کشورهای غربی ایران را متهم میکنند که برای محو نشانههای فعالیتهای هستهای خود در پارچین تلاش میکند. اما علیاصغر سلطانیه، نماینده دایم ایران در آژانس میگوید این ادعاها «کودکانه و مضحک» است.
فرصتی برای ایران و دیپلماسی
برونو ترتاریس٬ پژوهشگر ارشد بنیاد تحقیقات استراتژیک در پاریس به خبرگزاری فرانسه گفته که مذاکرات هستهای ایران و آژانس در وین «فرصت خوبی برای محک نیات ایران از پیشبرد برنامه هستهای است».
به اعتقاد کارشناسان٬ قدرتهای جهانی میخواهند از طریق این مذاکرات اطمینان حاصل کنند که جمهوری اسلامی در سیاستهای سختگیرانه خود در قبال برنامه هستهای تغییر مسیر داده و برای روشنشدن تمام ابعاد برنامهی هستهای خود قصد همکاری با جامعه جهانی دارد.
مارک فیتزپاتریک٬ از موسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک لندن٬ در گفتوگو با خبرگزاری فرانسه هشدار داده است که «بروز هر نشانهای مبنی بر اینکه ایران قصد دارد از همکاریهای خود با آژانس به عنوان اهرمی برای چانهزنی بهره گیرد٬ آغازی بسیار بد خواهد بود و تاثیر منفی بر مذاکرات پیشرو در بغداد خواهد گذاشت.»
مذاکرات هستهای با ایران پس از یک وقفه بیش از یکساله و در پی افزایش بیسابقه تنشها، تشدید تحریمها و احتمال درگرفتن جنگی دیگر در خاورمیانه، اواسط ماه آوریل در استانبول ازسر گرفته شد. گروه ۵+۱ متشکل از پنج عضو دائم شورای امنیت و آلمان، طرف مذاکره با ایران است و قرار است دور بعدی مذاکرات هستهای با ایران، ۲۳ ماه مه (۳ خرداد) در بغداد برگزار شود.
جامعه جهانی پیش از ازسرگیری مذاکرات هستهای با ایران در استانبول بارها به تاکید اعلام کرد که این آخرین فرصت جمهوری اسلامی برای پاسخگویی به ابهامات و حلوفصل بحران هستهای این کشور است.
کاترین اشتون٬ مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از دیدار با سعید جلیلی در استانبول٬ این مذاکرات را "سازنده و مفید" خواند٬ اما قدرتهای بزرگ جهان با اشاره به پیشینه رفتارهای ایران در این نشستها، اعلام کردهاند که دیگر اجازه "زمان خریدن" و "وقتکشی" را به مقامات ایرانی نخواهند داد.