دستور روحانی برای پیگیری "بازداشت مشکوک فعالان رسانهای"
۱۳۹۶ فروردین ۷, دوشنبه
رئیس جمهوری ایران از وزیر کشور خواسته است تا گزارشی درباره "بازداشت مشکوک" تعدادی از فعالان رسانهای در آستانه انتخابات ارائه کند. روحانی بر جلوگیری "جدی" از دخالت غیرقانونی برخی نهادها در انتخابات نیز تأکید کرده است.
تبلیغات
نخستین جلسه هیأت دولت در سال ۱۳۹۶ روز دوشنبه (۷ فروردین/ ۲۷ مارس) برگزار شد. حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، در این جلسه از جمله از وزیر کشور خواست تا «پیرو دستور قبلی، گزارش اقدامات انجامشده در تأمین امنیت کامل برای انتخابات سالم و قانونی، برخورد با تخلفات امنیتی و بازداشت مشکوک تعدادی از فعالان رسانهای در آستانه انتخابات را ارایه نماید».
ناظران سیاسی از اعمال فشار نهادهای اطلاعاتی و امنیتی ایران بر فعالان مدنی در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ۹۶ سخن میگویند.
مراد ثقفی، فعال مدنی و مدیر مسئول فصلنامه "گفتگو"، احسان مازندرانی روزنامهنگار و مدیر مسئول سابق روزنامه "فرهیختگان" و هنگامه شهیدی، عضو حزب اعتماد ملی، از جمله فعالان بازداشتشده در هفتههای اخیر بودهاند.
علی مطهری، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی، نیز روز ۲۵ اسفند (۱۵ مارس) از بازداشت حدود ۱۲ نفر از مدیران مسئول کانالهای تلگرامی اصلاحطلب یا حامی دولت توسط یک نهاد اطلاعاتی- نظامی خبر داده بود.
مطهری گفته بود، این بازداشتها در آخرین روزهای سال که مجلس جلسهای ندارد و اطلاعرسانی نیز دشوار است انجام شده و این امر "شبهاتی" را خصوصا در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ایجاد کرده است.
جلوگیری "جدی" از دخالت برخی نهادها در انتخابات
حسن روحانی همچنین در بخش دیگری از سخنان خود در جلسه هیأت دولت تأکید کرد که "باید از اقدام غیرقانونی نهادهایی که حق مداخله در انتخابات را ندارند، بطور جدی جلوگیری شود".
محمود صادقی، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی، ۲۸ اسفند ماه (۱۸ مارس) در نامهای به محمدعلی جعفری، فرمانده سپاه پاسداران، از دخالت این نهاد نظامی در انتخابات ریاست جمهوری دراردیبهشت ۹۶ ابراز نگرانی کرده بود.
صادقی در نامه خود به دیدگاه آیتالله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی، مبنی بر "عدم ورود سپاهیان به دستهبندیهای سیاسی" اشاره کرده و نوشته بود که "ممنوعیت ورود نیروهای مسلح، قوای سهگانه اعم از وزارتخانهها و دستگاههای تابعه آنها و دستگاههای اطلاعاتی و امنیتی در دستهبندیهای سیاسی و جناحی انتخاباتی و جانبداری از داوطلبان" یکی از محورهای هجدهگانه سیاستهای کلی انتخابات است که مورد تاکید علی خامنهای، رهبر کنونی جمهوری اسلامی نیز قرار گرفته است.
یک روز پیش از نامه محمود صادقی به فرمانده سپاه، چهار تن از نمایندگان عضو فراکسیون "امید" مجلس نیز در نامهای به حسن روحانی، خواستار آزادی فعالان مدنی و مدیران کانالهای تلگرامی شده بودند.
به گفته این نمایندگان، "تمامی افراد دستگیرشده بهنحوی روزنامهنگاران، فعالان سیاسی − مدنی نزدیک به دولت یا مسئولان اداره کانالهای تلگرامی اصلاحطلب و اعتدالگرا و حامیان دولت هستند و این در حالی است که مدیران کانالهای تلگرامی مخالف دولت کاملا آزاد بوده و با انواع روشها و با توسل به تهمت، دروغ و جعل و تبلیغات منفی، در حال تخریب وجهه دولت هستند".
بیشتر این بازداشتها توسط اطلاعات سپاه پاسداران انجام شده است. در این میان برخی از مدیران کانالهای تلگرامی آزاد شدهاند، اما برخی دیگر هنوز در بازداشت بهسر میبرند.
سازمان گزارشگران بدون مرز نیز همزمان اعلام کرده بود که شماری دیگر از فعالان رسانهای تهدید به بازداشت شدهاند.
انتخابات ریاست جمهوری ایران (دوازدهمین دوره) قرار است روز ۲۹ اردیبهشت سال جاری (۱۳۹۶) برگزار شود.
خبرنگاران رسانههای خارجی که در زندانهای جمهوری اسلامی بودهاند
پس از انقلاب اسلامی خبرنگاران خارجی زیادی با انواع اتهامات از جمله "جاسوسی" مدتی را در زندانهای جمهوری اسلامی سپری کردند. یک تن از آنان حتی جان خود را در زندان از دست داد. در این گزارش با برخی از آنان آشنا شوید.
عکس: Imago
به گزارس روزنامه "لسآنجلس تایمز" در سال ۱۹۸۷، جرالد سب که آنموقع گزارشگر روزنامه "وال استریت ژورنال" بود در سفر به ایران به اتهام "جاسوسی" دستگیر شد. سفر جرالد سب به ایران به دعوت وزارت خارجه ایران صورت گرفته بود. در آن زمان وزارت خارجه ایران از جرالد سب و ۵۶ خبرنگار خارجی دیگر دعوت کرده بود تا از مناطق جنگ ایران و عراق بازدید کنند.
عکس: Getty Images/A. Wong
پس از مدتی جرالد سب آزاد و از ایران خارج شد. پس از آزادی آقای سب گفت اصلا دلیل دستگیری خود را نفهمیده است. او با رد اتهام جاسوسی گفت: «من یک روزنامهنگار هستم و این همه آنچیزی است که من هستم.» او هماکنون رئیس دفتر واشنگتن روزنامه "وال استریت ژورنال" پرتیراژترین روزنامه ایالات متحده آمریکا است. نمایی از مصاحبه جرالد سب با باراک اوباما رئیسجمهور آمریکا.
عکس: Getty Images/D. Angerer
به گزارس روزنامه "لسآنجلس تایمز" راجر کوپر، خبرنگار آزاد و مترجم بریتانیایی از دیگر خبرنگاران خارجی است که به اتهام "جاسوسی" در ایران دستگیر شد. او در سال ۱۹۸۵ در ایران دستگیر شد و بیش از ۵ سال در ایران زندانی بود. او مدتی زیادی از حبس خود را در سلول انفرادی کوچکی گذراند. آقای کوپر آن چه بر او در زندان مخوف اوین گذشته است را به رشته تحریر درآورده و در کتابی منتشر کرده است.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Dolezal
دویل مکمانوس (نفر سمت چپ) هم در سال ۱۹۸۰ به اتهام "جاسوسی" مدتی را در زندانهای جمهوری اسلامی سپری کرد. سپاه پاسداران او و ۶ خبرنگار خارجی دیگر را به اتهام "جاسوسی" دستگیر و پس از مدتی آزاد کرد.
عکس: https://twitter.com/DoyleMcManus
زهرا کاظمی خبرنگار ایرانی - کانادایی در سال ۱۳۸۲ هنگام عکسبرداری از تجمع خانوادههای دانشجویان زندانی در مقابل زندان اوین دستگیر و چند روز بعد جنازه او به خانوادهاش تحویل داده شد. پرونده او یکی از پروندههای جنجالی چند سال اخیر بود که طی آن نام سعید مرتضوی دادستان تهران به عنوان متهم اصلی به میان آمد. این پرونده هنوز به سرانجام نرسیده است.
عکس: Getty Images/AFP/B. Mehri
رکسانا صابری خبرنگار ایرانی - در ژانویه ۲۰۰۹ در ایران دستگیر شد. اتهام اولیهی او، نداشتن کارت معتبر خبرنگاری و خرید شراب عنوان شده بود. وی پس از آزادی در مصاحبهای گفت که ماموران امنیتی او را تهديد کردند که اگر به جاسوسی اعتراف نکند، به ۱۰ تا ۲۰ سال زندان محکوم خواهد شد.
عکس: picture-alliance/dpa/A. Taherkenareh
صابری تصریح کرد: «بازجويان بارها مرا به مجازات اعدام تهديد کردند و من برای این که زنده بمانم، زیر فشارها مجبور شدم به جاسوسی اعتراف کنم.»
عکس: Getty Images/AFP/B. Mehri
مازیار بهاری گزارشگر هفتهنامه نیوزویک در ایران پس از انتخابات ۲۲ خرداد ۸۸ مازیار بهاری دستگیر شد و ۱۱۸ روز را در زندان اوین گذراند. این خبرنگار ایرانی-کانادایی در سال ۲۰۱۲ یک فیلم مستند درباره پیشینه اعترافات اجباری در سیستم جمهوری اسلامی ساخته است.
عکس: Getty Images/AFP/Fars News
تصویر یاسن آتانا سیادیس فودن چند روز قبل از دستگیری در قم
یاسن آتانا سیادیس فودن عکاس و خبرنگار یونانی – بریتانیایی كه براى روزنامه آمريكايى "واشينگتن تايمز" كار مى كرد نیز پس از انتخابات سال ۸۸ از سوى نيروهاى امنيتى ايران دستگير شد و مدتی را در زندان سپری کرد.
عکس: Imago
مارکوس هلویگ و ینس کوخ، خبرنگاران آلمانی روزنامه آلمانی "بیلد ام زونتاگ" در تاریخ ۱۰ اکتبر ۲۰۱۰ در شهر تبریز دستگیر شدند.
عکس: picture-alliance/dpa/A. Taherkenareh
در آن زمان سکینه آشتیانی به اتهام "زنا" به سنگسار محکوم شده بود. این دو خبرنگار آلمانی به اتهام نداشتن ویزای خبرنگاری و قصد مصاحبه با پسر و وکیل سکینه محمدی آشتیانی دستگیر شدند.
عکس: dapd
پس از مدتی این دو آزاد و با گیدو وستروله، وزیر سابق امور خارجه آلمان به آلمان بازگشتند.
عکس: picture-alliance/dpa/A. Taherkenareh
جیسون رضائيان ۳۹ ساله، دارای تابعیت ایرانی و آمریکایی، از سال ۲۰۱۲ از ایران برای واشنگتن پست کار میکرد. جیسون رضایيان از سال ۱۳۹۰ به شکل قانونی ریاست دفتر "واشنگتن پست" در ایران را بر عهده داشت. او در تاریخ ۲۲ ژوئیه ۲۰۱۴ در تهران بازداشت و در دادگاه به "جاسوسی" و "همکاری با دولتهای متخاصم" متهم شد. کاخ سفید اتهامهای مطرح شده علیه این خبرنگار روزنامه واشنگتنپست را "مضحک" خوانده است.
عکس: Reuters/Zoeann Murphy/The Washington Post
یگانه صالحی همسر جیسون رضائيان دارای تابعیت ایرانی و همکار نشریه انگلیسیزبان "نشنال" در امارات متحده عربی نیز همزمان با جیسون رضائيان بازداشت شده بود، اما پس از مدتی به قید وثیقه آزاد شد.