دولت روسیه برای ایجاد محدودیت بر فعالیت نهادهای مستقل غیردولتی چندی پیش قانونی به تصویب رساند و اکنون آن را به اجرا گذاشته است. در سراسر کشور نهادهای مدنی که بودجه آنها بیشتر با یاری مالی کشورهای غربی تأمین می‌شود، مدام با فشار و تضییقات پلیسی روبرو هستند.

مأموران دادستانی کل، وزارت دادگستری و پلیس مالیاتی روز جمعه (۲۲ مارس) به بازرسی دفاتر نهادهای غیردولتی رفتند. در اخبار آمده بود که روز قبل از آن (پنجشنبه) نیز مأموران در بیش از دو هزار دفتر در سراسر کشور بازرسی به عمل آورده بودند. از جمله سازمان مموریال (Memorial) که بخشی از بودجه‌ی آن از آلمان فراهم می‌آید، اطلاع داده است که مأموران صدها سند و مدرک را از دفتر این نهاد مدنی ضبط کرده‌اند.

آرسنی روگینسکی، سرپرست بنیاد "مموریال" در انتقاد از فشارهای دولتی گفت: «اینجا فضایی پدید آمده که در روال کار عادی ما مانع ایجاد می‌کند. این نمونه‌ای از فشار آشکار عوامل حکومتی بر جامعه مدنی است.» یکی از زمینه‌های فعالیت بنیاد مموریال روشنگری درباره جنایات دوران زمامداری ژوزف استالین است.

دولت آلمان "نگرانی شدید" خود را از این برخورد مقامات روسی ابراز کرده است. گیدو وستروله، وزیر امور خارجه، از دولت روسیه خواسته است که با نهادهای مدنی غیردولتی (NGO) رفتاری منصفانه و قانونی داشته باشد.

مارکوس لونینگ، سرپرست امور حقوق بشر دردولت آلمان، در انتقاد از رفتار دولت روسیه گفت: «این فشارها برای مرعوب کردن تمام کسانی است که در تقویت جامعه مدنی در روسیه تلاش می‌کنند.»

ماری لوییزه بک، نماینده‌ی حزب "سبزها" در پارلمان آلمان از "ابعاد تازه‌ای در قانون‌شکنی مقامات کرملین" سخن گفت.

"خیانت به امنیت ملی"

به تازگی پارلمان روسیه (دوما) لایحه‌ای را به تصویب رساند که مطابق آن هر نهاد غیردولتی که از کشورهای خارجی پول دریافت کند، "خیانت" شمرده می‌شود. فعالان نهادهای مدنی در روسیه، که اغلب از حقوق شهروندان در برابر تضییقات دولتی دفاع می‌کنند، به این قانون اعتراض کرده‌اند، اما اکنون آنها با این خطر روبرو هستند که به جاسوسی برای کشورهای خارجی متهم شوند.

کارشناسان هشدار می‌دهند که عبارت "مأمور بیگانه" می‌تواند پیامدهای سنگینی داشته باشد، زیرا بر طبق قانون جدید این امر به "جاسوسی" قابل تعبیر است و جرم "خیانت" را القا می‌کند. ولادیمیر پوتین، رهبر روسیه، که خود زمانی در خدمت دستگاه امنیتی شوروی قرار داشت، چند بار غرب را متهم کرده است که می‌کوشد با "مأموران" خود در روسیه نفوذ کند.