دفاع رضایی از رئیسجمهور نظامی: نظامیها امیرکبیر زماناند
۱۳۹۹ اسفند ۱۵, جمعه
در حالی که صدای انتقادها به ورود نظامیان به عرصه انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ همچنان بلند است دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در دفاع از این ایده گفت، کاندیدای نظامی "دست دزدها را قطع میکند."
تبلیغات
چندی است که نامزدی نظامیان در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ در ایران محل ابراز نظرات موافق و مخالف شده است.
در حالی که بسیاری با نظامی بودن رئیسجمهور آینده ایران مخالفت کردهاند، محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام عمده انتقادها را "ترس ناشی از زد و بند اقتصادی و رانتخواری" مینامد و میگوید: «اگر نظامیان بر سر کار بیایند دست دزدها را قطع میکنند و تا آخرین قطرهای که از بیتالمال رفته به خزانه باز میگردانند و به دست مردم میرسانند.»
او در گفتوگو با خبرگزاری برنا خطاب به مخالفان چنین ایدهای گفت: «در اروپا و آمریکا بیش از ۵۰٪ روسای جمهور و روسای دولتها نظامی بودند.»
او میگوید که مخالفان "از به خطر افتادن منافع و یا زدوبند خود" میترسند و "نگرانند که نظامیان اینها را به هم بریزند و بیرون کنند."
رضایی نظامیان را "افراد قاطعی" خواند و گفت: «منظور ما از نظامیان افراد کارآمدی هستند که فهم، برنامهریزی و توانمندی داشته باشند و حتما تغییر ایجاد میشود.»
بیشتر مدافعان نامزدی نظامیان در انتخابات ۱۴۰۰ معمولا خودشان سابقه نظامیگری داشتهاند. محسن رفیقدوست، اولین وزیر سپاه در جمهوری اسلامی از این ایده استقبال کرده و در گفتوگو با برنا گفته است: «اگر یکی از برادران سپاه رئیسجمهور شود و تابع حرف رهبری باشد و این موانع را بردارد، یکساله مشکلات کشور حل میشود.»
اسماعیل کوثری، از فرماندهان سابق سپاه نیز از این ایده دفاع کرده و گفته است: «چرا بعضیها میخواهند جنگ روانی راه بیندازند و بگویند نظامی! منظور آنها بچههای سپاه هست. بچههای سپاه قبل از این که به سپاه بیایند، سیاسی بودند و مبارزه میکردند.»
با این حال کم نیستند کسانی که با این اقدام مخالفت کردهاند. علی مطهری، نماینده سابق مجلس که خود اعلام کاندیداتوری کرده در این باره به خبرآنلاین گفت، رئیسجمهور نظامی یعنی در مملکت "قحطالرجال" برقرار است و مجبور شدهاند از میان نظامیها یکی را برای ریاست جمهوری انتخاب کنند.
او در واکنش به سخنان کوثری گفت، مخالفتها به معنای "یک جنگ روانی نیست" بلکه برای "مصلحت" کشور است.
اما محسن رضایی یک رئیسجمهور نظامی را با امیرکبیر، صدراعظم خوشنام ایران در دوره ناصرالدینشاه قاجار مقایسه کرده و گفته است: «امیرکبیر قبل از آنکه مسئولیت صدراعظمی را در دولت برعهده بگیرد، به مدت طولانی در نیروهای مسلح بود ... و به پشتوانه آن تجربه توانست، مدیریت اجرایی کشور را ظرف مدت کوتاهی متحول کند.»
او همچنین ورود نظامیان را تنوعبخش انتخابات ریاست جمهوری خواند؛ انتخاباتی که اگرچه کاندیداتوری کسانی مانند محمود احمدینژاد، رئيسجمهور پیشین، محمدباقر قالیباف، رئيس کنونی مجلس، حسین دهقان، وزیر پیشین دفاع، علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و همچنین خود علی مطهری متنوعش کرده اما شاید به لحاظ شرایط اقتصادی و اجتماعی ایران از نظر حضور مردم از شور انتخاباتی بیبهره باشد.
فرماندهان کل سپاه پاسداران از آغاز تا امروز
اندکی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران سپاه پاسداران شکل گرفت. نیرویی نظامی که اکنون اقتصاد و سیاست را هم تحت کنترل دارد، در روزهای اخیر دارای فرمانده جدیدی شده و از سوی آمریکا در لیست تروریستی قرار گرفته است.
عکس: khaterenegari
ترکیب اولیه ستاد فرماندهی سپاه شامل افراد زیر میشد: علی دانش منفرد، فرمانده/ سید محمد غرضی، معاون عملیات/ دکتر افروز، مسئول روابط عمومی/ محسن رفیقدوست، مسئول تدارکات و محسن سازگارا. فرماندهی علی دانش منفرد که از ۹ اسفند ۱۳۵۷ تا ۱۸ فروردین ۱۳۵۸ ادامه یافت، فاقد حکم رسمی بود. (عکس: قسمت بالا، نفر اول سمت چپ با عینک)
عکس: khaterenegari
با ادغام سه گروه مسلح دیگر در درون سپاه که ۱۸ فروردین ۱۳۵۸ صورت گرفت، سرپرستی سپاه به آیتالله حسن لاهوتی سپرده شد. چندی بعد او به همراه پسرش وحید لاهوتی بازداشت شد و در زندان اوین بهطرز مشکوکی درگذشت. سعید و حمید لاهوتی، پسران آیتالله لاهوتی به ترتیب همسران فاطمه و فائزه هاشمی رفسنجانی هستند.
عکس: Melliun
در دورهای که لاهوتی سرپرست سپاه بود، جواد منصوری به فرماندهی برگزیده شد که منجر به اختلاف میان این دو شد که در نهایت به استعفای لاهوتی در ۲۹ آبان ۱۳۵۸ انجامید. سپس موسوی اردبیلی و اکبرهاشمی رفسنجانی از سوی شورای انقلاب مامور یافتند به مشکلات سپاه رسیدگی کنند.
عکس: Mashregh
با توجه به اینکه هاشمی رفسنجانی در تاریخ ۲۶ آبان وارد کابینه موقت شورای انقلاب شده و به سرپرستی وزارت کشور منصوب شده بود و نیز لاهوتی که استعفای کتبی خود را رسانهای کرده بود، سید علی خامنهای به سرپرستی کل سپاه گمارده شد. با انتصاب ابوالحسن بنیصدر به فرماندهی کل نیروهای مسلح، او از سرپرستی سپاه و نیز معاونت وزارت دفاع استعفا داد.
عکس: FARS
عباس دوزدوزانی از پنجم اسفند ۱۳۵۸ تا دوم خرداد ۱۳۵۹ فرماندهی سپاه را برعهده گرفت. او نخستین فرمانده کل سپاه بود که حکم فرماندهی خود را از بنیصدر دریافت کرده بود. دوزدوزانی هم به دلیل مخالفتهای رئیس جمهوری وقت، استعفا میدهد و از این مسئولیت کنار میرود.
عکس: FARS
فرمانده بعدی سپاه عباس آقازمانی معروف به "ابوشریف" بود که در دوم خرداد ۱۳۵۹ طی حکمی از سوی بنیصدر به فرماندهی سپاه پاسداران منصوب شد اما کمتر از یک ماه بعد در ۲۷ خرداد همان سال استعفا کرد.
عکس: FARS
بنیصدر در روز ۸ تیر اعلام کرد که سید محمدکاظم موسوی بجنوردی را به فرماندهی سپاه منصوب کرده است. او که موسس حزب ملل اسلامی بود و به تازگی و در دوره دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی به مجلس راه یافته بود، در ابتدا فرماندهی سپاه را به صورت مشروط پذیرفت اما پس از انتشار این خبر و مشورت با سید احمد خمینی، اعلام کرد که فرماندهی سپاه را نمیپذیرد.
عکس: IRNA
روز ۲۲ تیر، مرتضی رضایی به مدت یک سال و یک ماه و ۲۹ روز فرماندهی سپاه را برعهده گرفت. برخی وی را "سردار بی تصویر سپاه" مینامند. رضایی طی حکمی از سوی ابوالحسن بنیصدر و تایید آیتالله خمینی به فرماندهی سپاه منصوب شد. پس از پایان دوران فرماندهی او در سال ۱۳۷۳ با حکم آیتالله خامنهای در مقام "حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران" در پس پرده رمز و راز پنهان شد.
عکس: Mashregh
دوره یک ساله مرتضی رضایی با انتصاب محسن رضایی به عنوان فرمانده کل سپاه پاسداران پایان گرفت. او پیشتر مسئول اطلاعات سپاه بود و به مدت ۱۶ سال بهعنوان فرمانده سپاه بر سر کار ماند. تصمیمهای جنگی او بهویژه در عملیاتهای کربلای ۴ و ۵ هنوز هم محل بحث و مناقشه است.
عکس: MEHR
وزارت سپاه پاسداران یکی از وزارتخانههای سابق در دولت ایران است که میان سالهای ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۸ فعال بود. محسن رفیقدوست از ۱۸ آبان ۱۳۶۱ تا ۲۲ شهریور ۱۳۶۷ وزیر سپاه پاسداران بود. این وزارتخانه تدارک نظامی سپاه را برعهده داشت.
عکس: defapress.ir
علی شمخانی نیز به مدت یک سال از شهریور ۱۳۶۷ تا ۱۳۶۸ در دولت چهارم وزارت سپاه را برعهده داشت. بودجه این وزارتخانه در سال ۱۳۶۶ بالغ بر ۷۰۰ میلیون دلار بود.
عکس: Fars
یحیی (رحیم) صفوی از شهریور ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۶ به مدت ۹ سال و ۱۱ ماه فرماندهی سپاه را برعهده داشت. او فرمانده سپاه اصفهان در دوران جنگ و فرمانده نیروی زمینی سپاه بوده است.
عکس: IRNA
محمد علی جعفری در سال ۱۳۸۶ جانشین یحیی رحیم صفوی شد و این سمت را تا اردیبهشت ۱۳۹۸ برعهده داشت. جعفری دانشآموخته کارشناسی مهندسی معماری از دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد فرماندهی از دانشگاه امام حسین است.
عکس: AP
حسین سلامی در اردیبهشت سال ۱۳۹۸ ضمن ارتقا به درجه سرلشکری به سمت فرماندهی سپاه پاسداران منصوب شد. سلامی که با آغاز دوران جنگ در سال ۱۳۵۹ به سپاه پیوست، حافظ قرآن است و پیشینه فعالیت سیاسی در قبل یا هنگام انقلاب اسلامی نداشته است.