خبرگزاری فارس در مردادماه ۸۸ گزارشی انتقادی از «امحای مشروبات الکی و مواد مخدر» در نزدیکی فرودگاه مهرآباد منتشر کرده است. در این گزارش با تأکید بر لزوم به‌کارگیری روشی صحیح در نابودی این مواد از این شیوه انتقاد شده است.

در این گزارش که در ششم مردادماه منتشر شده آمده است که مأموران نیروی انتظامی کلانتری مهرآباد در همین ماه محموله‌ای از مشروبات الکلی را در رودخانه‌ی کن و پایین فرودگاه مهرآباد از بین برده‌اند.

در این گزارش که همراه با گزارش تصویری منتشر شده است، با اشاره به افزایش آلودگی آب در پی این اقدام آمده که «تمام قوطی‌ها و شیشه‌هایی که قابل بازیافت بودند، بدون توجه به تمام برنامه‌ریزی‌ها برای حفظ محیط زیست در این رودخانه رها شدند.».

خطرها

دکتر مهران افخمی، کارشناس آلودگی‌های آب، زباله و مواد جامد،‌می‌گوید:

«ورود مواد قابل انحلال در داخل آب، اعم از ‌الکل یا هر ماده‌ی دیگر جامد و قابل حل در آب به خاطر اینکه وارد چرخه‌ی آب می‌شود و می‌تواند از طریق آب وارد بدن موجودات زنده شود، مسئله‌ساز ‌است».

وی با بیان اینکه این مسئله‌ساز شدن به ترکیبات ماده‌ای که داخل آب می‌شود بستگی دارد می‌افزاید: «ممکن است از این طریق مواد شیمیایی، ترکیبات فلزات سنگین یا مواد بیماری‌زا مثل مواد زاید بیمارستانی داخل آب شوند که حداقل ضررش تخریب جنبه‌های زیبایی‌شناختی است که باعث میشود آب چشم‌انداز طبیعی خودش را از دست بدهد. به علاوه خود مواد جامد می‌توانند مشکلاتی را در مورفولوژی رودخانه‌ها به وجود بیاورند و بر رژیم رسوب‌گذاری رودخانه تأثیر بگذارند. دیگر اینکه اگر این مواد داخل آب حل شوند سبب ایجاد ترکیبات جدیدی می‌شوند، چون تقریبا همه‌ی مواد به شکلی و با درجاتی مختلف قابل حل در آب هستند، انحلال این مواد سبب میشود که ترکیبات جدید به وجود بیایند که این ترکیبات جدید عمدتا سمی و خطرناک هستند و وارد بدن آبزیان می‌شوند و کسانی که به شکل مستقیم و غیر مستقیم از منابع آبی استفاده می‌کنند از آن متضرر ‌می‌گردند.».

دکتر افخمی با اشاره به زیان‌بار بودن آلاینده‌های آب برای محصولات کشاورزی و سیستم‌های تصفیه تأکید می‌کند: « ورود هر نوع ماده‌ای به داخل رودخانه‌ها به خاطر اینکه در رودخانه‌‌ها موجوداتی وجود دارند که پذیرا و منتقل‌کننده‌ی این آلودگی هستند،‌زیان‌بار است.».

دفع زباله باید تابع اصول باشد

دفع غیر اصولی زباله‌ها می‌تواند مشکلات متعددی را به وجود آورد. نفوذ شیرابه‌ی حاصل از زباله در درون خاک و آب‌های زیرزمینی، تغذیه‌ی حیوانات ولگرد و پرندگان از زباله‌ها‌ی تلنبار شده، رشد و تکثیر حشراتی که می‌توانند ناقل بیماری‌های خطرناک باشند، جداسازی و جمع‌آوری زباله‌های قابل بازیافت توسط افراد سودجو که به شیوه‌ای خطرناک و غیر بهداشتی انجام می‌شود و همچنین متصاعد شدن بیوگاز،‌از جمله سولفید هیدروژن و متان از جمله مشکلاتی است که می‌تواند از این طریق به وجود بیاید.

حامد بهشتی، کارشناس ارشد علوم محیط زیست از دانشگاه آمریکایی بیروت، می‌گوید، در هر جایی که زباله‌ها دفع می‌شوند گاز متان متصاعد می‌گردد. به گفته‌ی وی: «خروجی گاز متان برای اتمسفر، جو زمین‌، لایه‌ی ازن و شبکه‌ی اقلیمی زمین خیلی خطرناک است و این خروجی باید جلویش گرفته شود.»

بهشتی می‌گوید، می‌توان از خروجی متان برای تولید انرژی حرارتی یا الکتریکی استفاده کرد، ولی در جاهایی که این امکان وجود ندارد «بهترین راه جمع‌کردن گاز متان توسط لوله است.». به بیان وی: «لوله‌هایی در سطح زباله‌ها کار گذاشته و مدام در آن زباله ریخته می‌شود و این لوله‌ها گاز متان را مکش می‌کنند.».

به گفته‌ی بهشتی، پس از جمع‌آوری گاز متان در این لوله‌ها این گاز را آتش می‌زنند که اگر چه با این کار «میزان کمی گاز دی اکسید کربن تولید می‌شود»، اما چون خطرات این گاز به مراتب «کمتر از گاز متان است» در نهایت این اقدام به نفع حفظ محیط زیست خواهد بود.

لزوم توجه به اکوسیستم

در گزارش خبرگزاری فارس با استناد به گفته‌ی کارشناسان تصریح شده که ورود الکل به آب خطرناک است و چون الکل از ترکیبات اصلی آب نیست، می‌تواند اکوسیستم را تغییر داده و اثرات مخربی به همراه داشته باشد.

مهران افخمی، کارشناس محیط زیست، تصریح می‌کند که طبق قوانین ایران، امحای مواد آلاینده‌بدون در نظر گرفتن زیان‌های زیست‌محیطی ممنوع است: «ما مقررات زیادی در این زمینه داریم. مهم‌ترین آنها اصل پنجاهم قانون اساسی است که در آن گفته شده هر نوع اقدامی که با آلودگی محیط زیست ملازمه پیدا بکند، ممنوع است. همچنین قانون توزیع آلاینده‌های ‌آب صراحتا ذکر کرده که تخلیه‌ی هر نوع ماده‌ی آلوده‌کننده‌ای به منابع آبی ممنوع است و غیر از آن ما قانون پسماندها را داخل کشور داریم که در این قانون هم به صراحت ذکر می‌شود که هر نوع تخلیه‌ی آلاینده‌‌ها‌به داخل رودخانه‌ها بدون اجازه‌ی کتبی وزارت نیرو به عنوان متولی رودخانه‌ها ممنوع است و اگر مواد خطرناک باشند کلا این کار نباید صورت بگیرد، چه در مورد مواد زاید مایع یا فاضلاب‌ها و چه در مورد مواد زاید جامد یا زباله‌های مختلف.».

نویسنده: فریبا والیات

تحریریه: رضا نیکجو