در حاشیه تظاهرات وسیع در هنگ کنگ در روزهای اخیر می‌شد صحنه‌ای عجیب را مشاهده کرد. شرکت‌کنندگان در تظاهرات که لباس‌های مشکی بر تن داشتند دور زنی قدبلند و سیاه‌پوش را گرفته بودند و از او امضا می‌گرفتند. این زن سیاه‌پوش دنیس هو، یکی از مشهورترین خوانندگان موسیقی پاپ هنگ کنگ بود. پنج سال پیش او تصمیم گرفت بازار پرفروش و میلیونی چین را ترک کند و از آن موقع تبدیل به یکی از چهره‌های جنبش دمکراسی‌خواهی هنگ کنگ شد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

دنیس هو در سال ۱۹۷۷ در هنگ کنگ به دنیا آمد. پدر و مادرش هنگامی که ۱۱ سال داشت به کانادا مهاجرت کردند. این نخستین موج مهاجرت از هنگ کنگ بود که در پی بستن قرارداد میان بریتانیا و چین ایجاد شده بود. هنگ کنگ در آن موقع مستعمره بریتانیا بود. اما دو کشور با هم پیمان بسته بودند که این شهر در سال ۱۹۹۷ به چین بازگردانده شود. بسیاری از شهروندان هنگ کنگی می‌ترسیدند که آزادی و رفاهی را که داشتند از دست بدهند. خانواده دنیس هو به مونترال رفتند. دنیس که در آن هنگام نوجوان بود به موسیقی وطنش علاقمند شد. بخصوص اشعار "آنیتا موی" را که در آن موقع یکی از بزرگترین ستارگان صحنه موسیقی هنگ کنگ بود بسیار دوست داشت. او در این باره به دویچه وله می‌گوید: «این اشعار مرا به وطنم پیوند می‌دادند، اگرچه بسیار دور از خاک آن بودم.»

صادرات فرهنگی موفق از هنگ کنگ به سراسر دنیا

دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ سال‌های شکوفایی فرهنگی در هنگ کنگ بودند. فیلم‌های اکشن ساخته "جکی چان" تماشاگران بسیاری را به سینماها می‌کشاندند، فیلم‌های "وونگ کار وای" در غرب موفق بودند و موسیقی پاپ "آنیتا موی" یا بعدها "فی ونگ" به خصوص از مغولستان تا سنگاپور طرفداران زیادی داشتند. "کانتوپاپ" که نامش برگرفته از گویش کانتونی در هنگ کنگ است به مد روز در سراسر آسیا تبدیل شده بود. به خصوص در چین که تنها چند سالی از وقوع انقلاب فرهنگی در آن سپری شده بود، ستارگان هنگ کنگی قلب‌های توده‌ها را با موسیقی‌شان تسخیر کرده بودند. ترانه‌های آنان درباره آرزوها و امیدهای انسان‌ها بود تا درباره نوآوری‌ها و دستاوردهای انقلابی.

دنیس هو در ۱۹ سالگی به هنگ کنگ بازگشت تا در مسابقه استعدادهای جوان در تلویزیون شرکت کند. او برنده مسابقه شد و در این شهر ماند و شروع به همکاری با سرمشق خود "آنیتا موی" کرد. به زودی خود او تبدیل به یک ستاره شد. اما شهر هنگ کنگ در حال تغییر بود. در چین صنعت سرگرمی قدرتمند شده بود. جمهوری خلق چین فرهنگ پاپ خودش را خلق کرده بود، فرهنگ پاپی که با معیارهای اخلاقی و تابوهای سیاسی حزب کمونیست سازگار بود. هنرپیشگان، فیلمسازان و موزیسین‌های هنگ ‌کنگی هم جذب بازار میلیاردی چین شدند. بدین ترتیب صحنه هنری خلاق شهر هنگ کنگ از هم پاشید. دنیس هو در باره نتیجه این روند می‌گوید: «وقتی مجبور شوی قوانین سانسور را رعایت کنی، خلاقیتت را از دست می‌دهی.»

در لیست سیاه

دنیس هو هنرمندی نیست که بخواهد تن به سانسور بسپارد. او به عنوان چنین هنرمندی نیز شناخته شده است. از همین رو، موسیقی او در مقایسه با موسیقی کلاسیک کانتوپاپ تلخ‌مزه است. او در سال ۲۰۱۲ نخستین خواننده پاپ در هنگ کنگ بود که اعلام کرد هم‌جنسگراست. 

اما هو عصیانگر نبود و نمی‌خواست قواعد بازار و صنعت سرگرمی را به هم بریزد. او نیز در چین با موفقیت روبرو شده بود. در سال ۲۰۱۰ نخستین آلبومش را به زبان ماندارین، زبان چینی که مردم جمهوری خلق و تایوان به آن سخن می‌گویند، به بازار عرضه کرد.

اما در سال ۲۰۱۴ "جنبش چتر" هنگ کنگ را برای چند هفته فلج کرد. دنیس هو اعلام کرد که از تظاهرکنندگان جوان حمایت می‌کند و در کنسرتی در همبستگی با آنان شرکت کرد. از آن پس آثار او در چین در لیست سیاه قرار گرفتند. ترانه‌های او را دیگر نمی‌شد در چین شنید. او می‌گوید که می‌دانسته حمایتش از "جنبش چتر" به معنای پایان کارش در چین خواهد بود، «اما وقتی مردم در چنین بحرانی قرار گرفته‌اند، باید تصمیم گرفت و انتخاب کرد».

چین از ستارگانی که می‌خواهند در این کشور موفق باشند انتظار دارد که بی قید و شرط خط مشی حزب کمونیست را دنبال کنند. کافی است در شبکه‌های اجتماعی چیزی بنویسی که بویی از انتقاد بدهد یا حتی یک لایک پای یک عکس تظاهرات بزنی تا پایان کار و پیشرفت شغلی‌ات رقم بخورد.

یافتن راه خود به تنهایی

دنیس هو می‌گوید نمی‌تواند تصور کند که زندگی‌اش مدام با هول و هراس همراه باشد؛ هول و هراس درباره پیامدهای هر لایکی که بخواهد در شبکه‌های اجتماعی پای مطلبی بزند. در عین حال، دفاع او از جنبش دموکراسی‌خواهی در هنگ کنگ موجودیت او به عنوان یک هنرمند عرصه موسیقی را به خطر می‌اندازد. حامیان مالی آثار او دیگر از او حمایت نمی‌کنند و ناشر موسیقی آثار او به همکاریش با او خاتمه داده است. حال او مجبور است خودش آثارش را تولید و برای آن‌ها بازاریابی کند و نیز برنامه‌ریزی کنسرت‌هایش را بر عهده بگیرد.

دنیس هو به دویچه وله می‌گوید: «تازه یاد گرفتم که چقدر کار اداری پشت سر هر موفقیتی هست. در ابتدا خیلی سخت بود.» دفتر کار، اتاق تمرین و استودیوی صدابرداری او در حال حاضر در یکی از طبقات کارخانه‌ای در هنگ کنگ هستند.

او با پنج همکارش سر میزی چوبی نشسته و برنامه کنسرت آینده‌اش را می‌ریزد. محل برگزاری کنسرت آینده‌اش بزرگ‌ترین سالن کنسرت در هنگ کنگ است. این نخستین بار از سال ۲۰۱۴ تا کنون است که او توانسته این مکان را برای اجرای کنسرتش اجاره کند. پنج بار پیش از این درخواست اجاره او رد شده بود. سالن کنسرت متعلق به شهرداری است و هیچ گاه دلیلی برای رد درخواست او ارائه نکردند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

با وجود چنین دشواری‌هایی دنیس هو می‌تواند به طور مرتب کنسرت برگزار کند. سازش‌ناپذیری او برایش جمعی از طرفداران وفادار به ارمغان آورده است. کنسرت‌های او با علاقمندان به موسیقی‌اش پر می‌شوند. بلیط‌ها و آلبوم‌هایش را مستقیما از راه اینترنت می‌فروشد. او از این بابت خوشحال است و می‌گوید: «همه چیز الان خوب است. من نمونه‌ای هستم که نشان می‌دهد مستقل از بازار چین هم می‌شود زندگی کرد.»