فرستنده تلویزیونی سی‌ان‌ان روز چهارشنبه، چهارم ژانویه (۱۴ دی) به نقل از نهادهای اطلاعاتی اوکراین گزارش داد در پهپادهای سرنگون شده ساخت جمهوری اسلامی که روسیه برای حمله به این کشور استفاده کرده تعداد زیادی قطعه ساخت شرکت‌های آمریکایی و دیگر کشورها وجود دارد.

بررسی این نهادها حاکی است از ۵۲ قطعه غیربومی استفاده شده در پهپاد انتحاری شاهد ۱۳۶ تولید ایران ۴۰ قطعه ساخت شرکت‌های آمریکایی و ۱۲ قطعه ساخت شرکت‌هایی از سوئیس، کانادا، ژاپن، تایوان و چین بوده‌اند.

روسیه در ماه‌های گذشته بیش از پیش در جنگ تجاوزکارانه علیه اوکراین از پهپادهای ساخت ایران استفاده می‌کند. از این پهپادها به طور عمده برای هدف قرار دادن زیرساخت‌های غیرنظامی و تاسیسات انرژی اوکراین استفاده می‌شود.

به گزارش رویترز، کاخ سفید در واکنش به گزارش سی‌ان‌ان اعلام کرده آمریکا در حال بررسی اقدام‌هایی برای کنترل بیشتر صادرات به منظور محدود کردن دسترسی ایران به فناوری و تجهیزات لازم برای تولید پهپاد است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

بنابر این گزارش، آدرین واتسون، سخنگوی شورای امنیت ملی ایالات متحده همچنین گفته آمریکا قصد دارد با شرکت‌هایی که محصولات آنها در تولید پهپادهای ایرانی استفاده شده وارد گفت‌وگو شود تا نظارت‌های خود را افزایش دهند.

انکار و اعتراف جمهوری اسلامی

جمهوری اسلامی تا مدتها ارسال پهپاد تهاجمی به روسیه را انکار می‌کرد اما با پیدا شدن شواهد متعدد و افزایش فشارهای بین‌المللی سرانجام این کار را تائید کرد اما منکر ارتباط آن با تجاوز نظامی به اوکراین شد.

به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، وزیر خارجه دولت سیزدهم، ۱۴ آبان در جمع خبرنگاران اعتراف کرد که جمهوری اسلامی "مقدار محدودی پهپاد" در اختیار روسیه قرار داده است.

حسین امیرعبداللهیان مدعی شد این پهپادها "ماه‌ها قبل از جنگ اوکراین" به روسیه تحویل داده شدند و اگر در این جنگ از آنها استفاده شده باشد ایران بی‌تفاوت نخواهد بود.

ادعای ارسال پهپادها به روسیه "ماه‌ها" قبل از تجاوز نظامی به اوکراین با شواهد موجود همخوان نیست زیرا منابع خبری بیش از چهار ماه پس از آغاز حمله در ۲۴ فوریه از بازدید مقام‌های روسی از پهپادهای ساخت ایران در فرودگاه کاشان خبر داده بودند.

آمریکا تا کنون اشخاص و شرکت‌های زیادی را به دلیل همکاری با صنایع نظامی جمهوری اسلامی تحریم کرده اما تا به حال سندی درباره ارتباط ۱۲ شرکتی که قطعات تولیدی آنها در پهپادهای ساخت ایران به کار رفته ارائه نشده است.

دشواری‌های مقابله با دسترسی ایران به تجهیزات غربی

مقابله با دسترسی ایران به قطعات لازم برای تولید پهپاد با چالش‌های زیادی روبروست؛ اغلب این قطعات کاربردی چندگانه دارند و ممنوعیت صادرات آنها ساده نیست.

افزون بر این جمهوری اسلامی که تجربه‌ای طولانی در دور زدن تحریم‌ها دارد بسیاری از نیازهای خود را از طریق غیرمستقیم و شرکت‌های صوری تامین می‌کند که پیگیری فعالیت آنها دشوار است.

شبکه سی‌ان‌ان ماه گذشته گزارش داد آمریکا کارگروه ویژه‌ای تشکیل داده تا درباره  چگونگی دست یافتن ایران به تجهیزات و فناوری غربی که در تولید پهپاد کاربرد دارد تحقیق کند.

شرکت‌های آمریکایی وعده داده‌اند نظارت بر فروش و تجهیزاتی که می‌تواند در ساخت پهپاد استفاده شود را تشدید کند اما بسیاری از کارشناسان معتقدند با توجه به بازار گسترده این محصولات در سراسر جهان و استفاده‌ غیرنظامی از این محصولات این نظارت‌چندان موثر نخواهد بود.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

با این حال تلاش‌های آمریکا در این زمینه از مدتی پیش و با افزایش استفاده روسیه از پهپادهای انتحاری ساخت جمهوری اسلامی در حمله به اوکراین آغاز شده است.

تدابیر جلوگیری از انتقال پهپاد و انهدام آنها

روزنامه نیویورک تایمز حدود یک هفته پیش گزارش داد آمریکا در حال گسترش تدبیرهای خود برای مختل کردن توانایی تولید پهپاد در ایران، انتقال آن به روسیه و استفاده در جنگ علیه اوکراین است.

به نوشته این روزنامه آمریکا همچنین درصدد است توان اوکراین برای مقابله با حمله‌های پهپادی را افزایش دهد و اطلاعات لازم درباره سکوها و پایگاه‌های پرتاب آنها توسط نیروهای روسی را در اختیار کی‌یف بگذارد.

ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین روز سه‌شنبه در یک پیام ویدئویی ولادیمیر پوتین، همتای روسی خود را متهم کرد که هدفش از تشدید حمله‌های موشکی و پهپادی فرسایشی کردن جنگ، فرسوده کردن سامانه‌های دفاع ضد هوایی و از پای درآوردن مردم اوکراین است.نیروی هوایی اوکراین می‌گوید از شب سال نو تا روز سه‌شنبه دست‌کم ۸۴ پهپاد انتحاری مورد استفاده نیروهای روسیه رهگیری و پیش از اصابت به هدف منهدم شده‌اند.