دولت آمریکا اعلام کرده است که می‌خواهد جهان مجازی در آینده جهانی آزاد، امن و مطمئن باشد و برای تحقق چنین هدفی قصد دارد «استراتژی جهانی فضای مجازی» را به زودی با کمک همه کشورها تدوین کند. این استراتژی قرار است نوآوری‌های تکنولوژیک را ترغیب کند، مردم را در سراسر جهان به شیوه‌ای امن به یک‌دیگر وصل کند و آزادی بیان و پاسخگویی دولت‌ها و نهادهای قدرتمند سیاسی را تقویت کند. طراحان این طرح معتقدند با تدوین این استراتژی، امنیت جهانی هم ارتقا می‌یابد.

مقامات دولت آمریکا، در زمان اعلام جزئیات این «استراتژی تاریخی» به نام کشور خاصی اشاره نکرده‌اند، اما برخی از مقامات دولتی در گفت‌وگوهای خصوصی با روزنامه نیویورک‌تایمز گفته‌اند که امیدوارند چنین ابتکاری بتواند کشورهایی نظیر روسیه، چین و ایران را وادار به کاهش محدودیت‌های آنلاین و افزایش آزادی‌‌های اینترنتی کند، زمینه برخوردهای جدی‌تر با ناقضان حق مالکیت معنوی در جهان را فراهم کند و قوانین منسجم‌تری برای حفاظت از امنیت اطلاعات کاربران در نظر بگیرد.

بر اساس این استراتژی، پنتاگون، وزارت‌خارجه، وزارت دادگستری، وزارت بازرگانی و وزارت کشور ایالات متحده باید با همتاهای خود در سراسر جهان همکاری کنند و در روندی مشارکتی، استانداردهای مرتبط با حفاظت از اطلاعات کاربران و ضوابط تحقق آزادی اینترنت را تبیین و تدوین کنند.

هیلاری کلینتون در این‌باره گفته است: «این استانداردها باید به‌گونه‌ای تدوین شود که هم پاسخ‌گوی نیازهای ۲ میلیارد کاربر کنونی اینترنت باشد، و هم نیازهای میلیاردها کاربر دیگری که در سال‌های آینده به این شبکه جهانی خواهند پیوست.»

در جست‌وجوی راه‌حلی پایدار برای مقابله با تهدیدات سایبری

مقامات وزارت دفاع آمریکا، پنتاگون، اعلام کرده‌اند که برای بهره‌گیری از «مواهب انقلابی تکنولوژی‌های شبکه‌ای باید راه‌حلی پایدار برای مقابله با تهدیدات برآمده از آن یافت» که به اعتقاد آنها از طریق مشارکت و همکاری نزدیک دولت‌ها، نهادهای مدنی و بخش خصوصی در کشورهای گوناگون به دست خواهد آمد.

دولت آمریکا معتقد است همکاری نزدیک در این روند برای اعمال «حاکمیت قانون در فضای مجازی» می‌تواند سرفصل تازه‌ای در همکاری‌های جهانی با در نظر گرفتن منافع مشترک و بر اساس احترام متقابل باشد.

هیلاری کلینتون در این‌باره گفته است: «وزارت خارجه آمریکا می‌خواهد هدایت‌کننده جریان آزادی اینترنت در جهان باشد، اما گذشته از این، همه کسانی که با هر هدفی می‌خواهند در فضای مجازی فعالیت کنند، باید اطمینان داشته باشند که مجرمان سایبری نمی‌توانند آسیبی به آنها و فعالیت‌هایشان برسانند و تامین این نیاز وظیفه ما سیاست‌مداران است.»

به اعتقاد او «با فراهم کردن شرایط بهره‌برداری حداکثری از ظرفیت‌های فضای مجازی، هم پیش‌رفت بشر شتاب بیشتری می‌گیرد و هم به ما در مقابله با تهدیدات برآمده از آن کمک چشمگیری خواهد کرد.»

کاخ سفید درباره این طرح گزارشی هم منتشر کرده و در آن آورده است: «ایالات متحده به همه تلاش‌ها برای نفوذ و حملات سایبری، واکنش نشان می‌دهد و با چنین اقداماتی مقابله خواهد کرد، همان‌طور که با سایر تهدیدات موجود مقابله می‌کند.»

ضرورت مبارزه هماهنگ با «تهدیدات بدون مرز»

تهدیدات موجود علیه امنیت کشورها هم هم‌چون بسیاری از پدیده‌های دیگر در قرن بیست‌ویکم، مرزهای جغرافیایی را درنوردیده و در هم شکسته‌اند. دولت آمریکا حالا اعلام کرده است که «تهدید سایبری علیه یک کشور، تهدید علیه جامعه جهانی است» و قصد دارد برخورد با این تهدیدات را هدفمند و سیستماتیک کند.

از زمان روی کار آمدن دولت دموکرات باراک اوباما در آمریکا، «آزادی اینترنت» به‌عنوان یکی از مولفه‌های اصلی سیاست خارجی این کشور مطرح شد. هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا، تا کنون دو سخنرانی رسمی مهم در این‌باره داشته و دولت آمریکا نهادهای دیگری را هم تاسیس کرده که زیرمجموعه وزارت خارجه، فعالیت تخصصی در این حوزه را آغاز کرده‌اند.

از سال ۲۰۰۸ تا کنون دولت آمریکا نزدیک به ۵۰ میلیون دلار بودجه به آزادی اینترنت اختصاص داده و با توجه به نقش رسانه‌های نوین و خرده‌رسانه‌ها در تحولات اخیر خاورمیانه، پیش‌بینی می‌شود که چنین اقداماتی به‌طور چشمگیری گسترش خواهد یافت.

احسان نوروزی
تحریریه: یلدا کیانی