واشنگتن در حال حاضر ترجیح می‌دهد فشارها بر ایران برای توقف برنامه‌ی هسته‌ای این کشور فشارهای دیپلماتیک باشند که به صورت فراگیر و هماهنگ از سوی کشورهای مختلف جهان اعمال می‌شوند. دولت ایالات متحده در عین حال هیچ‌گاه امکان یک اقدام نظامی علیه ایران را منتفی ندانسته است.

خبرگزاری رویترز روز چهارشنبه (۷ دسامبر/ ۱۶ آذر) به نقل از دو سناتور ایالات متحده نوشت که دولت اوباما از جزئیات برنامه‌های اسرائیل در برخورد احتمالا نظامی با برنامه‌ی هسته‌ای ایران بی‌خبر است و این موضوع به نگرانی‌ها در واشنگتن دامن زده است.

به نوشته‌ی رویترز، با وجود این‌که اسرائیل یکی از نزدیک‌ترین متحدان ایالات متحده در منطقه است و دو کشور همواره با هم در ارتباط هستند، مقام‌های ایالات متحده در مورد این‌که چه عاملی می‌تواند حمله‌ی نظامی اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی را تسریع کند یا این حمله چه زمانی ممکن است اتفاق بیافتد، ابهام دارند. خبرگزاری رویترز این موضوع را از زبان یک مقام بلندپایه‌ی امنیت ملی آمریکا نقل کرده است.

یک مقام آمریکایی هم که نخواسته نامش فاش شود به خبرگزاری رویترز گفته است که دولت اوباما گمان می‌کند که مقام‌های تل‌آویو «خط قرمزهایی» را برای خود در مورد برنامه‌ی هسته‌ای ایران ترسیم کرده‌اند که گذر از این خطوط می‌تواند به حمله‌ی نظامی اسرائیل به ایران بیانجامد. به گفته‌ی این مقام، این خطوط قرمز اما برای واشنگتن در «هاله‌ای از ابهام» قرار دارند.

رویترز هم‌چنین از «نگرانی‌های عمیق» دو مقام دیگر آمریکایی در مورد اقدام یکجانبه‌ی اسرائیل خبر داده است؛ یکی از این دو مقام که آنها هم نخواستند نام‌شان فاش شود، به موضع‌گیری اخیر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، اشاره کرده که از «تصمیم صحیح در زمان مقتضی» سخن رانده بود.

اطلاعاتی که بر هم «منطبق نیستند»

دو سناتور ایالات متحده نیز روز سه‌شنبه (۶ دسامبر – به وقت محلی) گفته‌اند که اطلاعات آمریکا از برنامه‌های اسرائیل در برخورد احتمالی با ایران به‌روز نیست. کارل لوین، سناتور دمکرات و رئیس کمیته‌ی نیروهای مسلح سنای آمریکا می‌گوید: «تصور نمی‌کنم که دولت [اوباما] از اهداف اسرائیل خبر داشته باشد. مطمئن نیستم که اسرائیلی‌ها هم بدانند اسرائیل چه برنامه‌ای دارد».

جان مک‌کین، سناتور جمهوری‌خواه و رقیب انتخاباتی باراک اوباما، حتی «مطمئن است» که دولت آمریکا از برنامه‌های تل‌آویو در مورد ایران بی‌خبر است: «آنها [دولت آمریکا] از حمله‌ی اسرائیل به رآکتور هسته‌ای سوریه بی‌خبر بودند. اما اسرائیلی‌ها معمولا از برنامه‌های ما مطلع هستند». ژنرال مارتین دمسی، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا، هم مطمئن نیست که اسرائیل آمریکا را از زمان حمله‌ی احتمالی خود به ایران مطلع کند.

به گفته‌ی یک مقام پیشین دولتی در آمریکا هم موارد زیادی وجود دارد که اسرائیل آمریکا را پیش از انجام یک عمل از برنامه‌های خود مطلع نکرده است. به همین دلیل نباید انتظار داشت که دو کشور به‌طور کامل در جریان تصمیمات طرف دیگر باشند.

از سوی دیگر یک مقام دولتی اسرائیل در گفت‌وگو با رویترز بر همکاری نزدیک کشورش با آمریکا تأکید کرده است. او بدون این که به جزئیات بیشتری اشاره کند، از دولت اوباما تشکر کرده که برای پیشگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای تلاش می‌کند.

این در حالی است که روابط آمریکا و اسرائیل به دلیل اختلاف نظر دو کشور در مورد پیشبرد گفت‌وگوهای صلح در خاورمیانه تا حدی به سردی گراییده است.

مزیت بی‌خبری و هزینه‌های حمله

رویترز بی‌خبری ایالات متحده در مورد برنامه‌های اسرائیل برای حمله‌ی نظامی احتمالی به ایران را چندان هم بی‌فایده نمی‌داند. به این معنا که بی‌اطلاعی از حمله‌ای که می‌تواند حس آمریکاستیزی بسیاری از مسلمانان در خاورمیانه را تحریک کند، به سود واشنگتن خواهد بود. البته موضع‌گیری‌های اخیر مقام‌های اسرائیلی از برنامه‌ی این کشور برای حمله به ایران در آینده‌ی نزدیک نشانی ندارد.

نگرانی‌ها از حمله‌ی غافلگیرکننده‌ی اسرائیل به ایران پس از هشدارهای لئون پانه‌تا، وزیر دفاع آمریکا، در مورد «پی‌آمدهای ناخواسته‌ی» این حمله افزایش چشمگیری یافت. پانه‌تا هفته‌ی گذشته در واشنگتن هشدار داد که حمله‌ی نظامی به ایران می‌تواند بر شرایط شکننده‌ی اقتصادی در آمریکا و اروپا تأثیر منفی بگذارد، بر قدرت حکومت ایران بیافزاید و امنیت نیروهای آمریکایی در منطقه را به خطر اندازد.

تکرار تجربیات گذشته؟

بروس ریدل، یکی از کارشناسان پیشین سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) در امور خاورمیانه و مشاور باراک اوباما، معتقد است که «اسرائیل سابقه‌ا‌ی طولانی در اجرای عملیات نظامی از بغداد تا تونس دارد، بدون این که پیش از آنها واشنگتن را با خبر کرده باشد».

ریدل می‌گوید کاخ سفید مایل است پیام روشنی به اسرائیل بفرستد و آن هم این که ایالات متحده انتظار دارد از سوی متحد خود در جریان امور قرار بگیرد.

برخی از کارشناسان موضع‌گیری‌های دولت اسرائیل در مورد حمله به ایران را به برخی از سیاست‌های داخلی این کشور مربوط می‌دانند. برخی دیگر نیز آن را فشار بر جامعه‌ی بین‌المللی برای تلاش در جهت توقف سریع‌تر برنامه‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ارزیابی می‌کنند.

اسرائیل که گمان می‌رود تنها دارنده‌ی زرادخانه هسته‌ای در خاورمیانه است، ایران هسته‌ای را تهدیدی برای وجود خود می‌داند. مقام‌های جمهوری اسلامی همواره بر صلح‌آمیز بودن برنامه‌های اتمی خود تأکید کرده‌اند.

PB/BM