در حالی که دولت بریتانیا از دولت‌های اروپایی خواسته تا در صورت آزاد نشدن کارمند ایرانی سفارت این کشور در ایران، سفرای خود را از تهران فرا بخوانند، وزیر امور خارجه سوئد اظهار امیدواری کرده است که نیازی به تعلیق مناسبات دیپلماتیک بین تهران و اروپا نباشد.

مریم یزدانفر، نماینده ایرانی حزب سوسیال دموکرات در پارلمان سوئد، می‌گوید که از این برخورد دولت سوئد متعجب است و نمی‌داند چرا این کشور در قبال نقض حقوق بشر در ایران به اندازه کافی تند برخورد نمی‌کند.

دویچه‌وله: خانم یزدانفر، نشست دو روزه‌ی مقام‌های ارشد وزارت خارجه کشورهای اتحادیه اروپا در سوئد قرار بود که در مورد نحوه‌ی رویارویی اتحادیه اروپا با مسایل ایران باشد. آیا این نشست به نتیجه‌ای رسید؟

مریم یزدانفر: به نظر من چون دولت سوئد مسئله‌ی ایران را مهم ندیده، آن کاری را که می‌توانست بکند تا اتحادیه اروپا جدی‌تر به این مسئله نگاه بکند، نکرده است.

ممکن است بیشتر توضیح بدهید، منظور چیست که مسئله‌ی ایران را مهم ندیده است؟ آیا ارتباط با ایران یا ناآرامی‌های اخیر ایران را مهم ندیده؟

من واقعا نمی‌دانم وزارت خارجه سوئد و کارل بیلت (وزیر امور خارجه سوئد) الان چه نظری درباره‌ی ایران دارد، چون که قبلا به نظر من سیاست‌اش در مورد ایران تقریبا خوب بود. یعنی همیشه دولت ایران را به خاطر این که ضد حقوق بشر و ضد دموکراسی کار کرده است محکوم کرده. اما بعد از تظاهرات پس از انتخابات در ایران، به نظر من دولت سوئد به اندازه کافی تند برخورد نکرده است. و من علت این را هنوز نمی‌دانم و به خاطر اینکه از اول جولای سوئد رئیس دوره‌ای اتحادیه اروپاست. این مسئله‌ی خیلی بزرگی است.

اطلاعی دارید که میزان مبادلات تجاری سوئد با ایران در چه حدی است؟ آیا ممکن است که این تصمیم‌گیری سوئد به آن دلیل بوده باشد؟

این مبادلات زیاد است و فکر می‌کنم تا حدی ممکن است به این ربط داشته باشد. اما مهم‌ترین علت فکر کنم این است که به هرحال دولت سوئد نمی‌خواهد وقتی که رییس اتحادیه اروپاست، مسایل سخت و بزرگ را در لیست کارش داشته باشد. یعنی مسایل دیگری هست که حل آن برایش مهم‌تر است تا اینکه برای حقوق بشر در ایران مبارزه کنند. و این البته واقعا وحشتناک است.

سخنگوی وزیر خارجه سوئد اظهار امیدواری کرده که اصلا نیازی به تعلیق مناسبات دیپلماتیک بین اتحادیه اروپا و تهران نباشد. چون سوئد الان رییس دوره‌ی اتحادیه اروپا است، آیا این سخن می‌تواند نظر تمامی کشورهای اتحادیه اروپا باشد؟

نمی‌توان این را گفت. چون این طور نیست که کشوری که رییس اتحادیه اروپا باشد بتواند از طرف تمام کشورهای دیگر صحبت کند. اما وقتی رییس اتحادیه اروپا این حرف را می‌زند، یک علامت خیلی مهم برای تهران است.

چیزی که بیشتر قرار بوده این دو روز روی آن صحبت شود، مسئله‌ی آزادی کارمند ایرانی سفارت بریتانیاست. فکر می‌کنید الان مسئله‌ی اتحادیه اروپا فقط همین است و هیچ اشاره‌ای نمی‌خواهد به وقایع اخیر ایران بکند؟

من هم خیلی تعجب کردم. وقتی که مردم توی خیابان‌های تهران و شهرهای دیگر ایران کشته می‌شوند، فقط مسئله‌ی یک کارمند را بزرگ می‌کنند. البته دستگیری کارمند سفارت بریتانیا از نظر رابطه‌ی دیپلماسی بد است، اما این مهم‌ترین مسئله نیست که اخیرا در ایران اتفاق افتاده. واقعا به نظر من دولت سوئد در همین اولین هفته‌ای که رییس اتحادیه اروپا بوده است، اتفاق‌هایی را که در ایران افتاده اصلا گم و گور کرده است.

نقش سوئد به عنوان رییس دوره‌‌ای اتحادیه اروپا چقدر است و آیا فکر می‌کنید این جور موضع‌گیری‌اش بتواند بر تمامی کشورهای اتحادیه اروپا تاثیر بگذارد؟

بله، می‌تواند. چون به هرحال قدرت تعیین‌کننده دست آن کشوری‌است که رییس اتحادیه اروپاست. یعنی اگر سوئد و دولت سوئد می‌خواستند درباره‌ی مسئله‌ی ایران حرف بزنند، می‌توانستند آن را مهم‌تر از این که هست هم بکنند. یعنی این نوع برخورد یک انتخاب است که دولت سوئد کرده و من به عنوان اپوزیسیون در سوئد از آنها پرسیدم. هیچ جوابی به من ندادند که چرا این انتخاب را کرده‌اند؟ چرا به آن نیروهایی که برای دموکراسی در ایران کار می‌کنند کمک نمی‌کنند.

فکر می‌کنید در این میان، ایرانیان مقیم اروپا چه نقشی می‌توانند ایفا کنند؟ آیا مثلا تظاهراتی که برپا می‌کنند، یا اعتراضاتی که می‌کنند واقعا می‌تواند تاثیری بر تصمیم‌گیری اروپا در مورد ایران داشته باشد؟

بله. چون مایی که اروپایی - ایرانی هستیم، به هرحال حق رای دراین کشورهای اروپایی داریم. یعنی می‌توانیم به دولت‌هایمان فشار بیاوریم. به هرحال ما هم مقیم کشورهای اروپایی هستیم و دولت‌های مختلف باید به حرف ما هم گوش بدهند. و شاید مهم‌ترین کاری که می‌توانیم بکنیم این است که این اعتراضات را انجام دهیم و حرفهایمان را بزنیم، حداقل به این خاطر که همبستگی خودمان را با مردم داخل ایران نشان دهیم.

مصاحبه‌گر: میترا شجاعی

تحریریه: بهنام باوندپور