موسی کوسه، وزیر امور خارجه لیبی، در نطقی که از تلویزیون کشور پخش شد، ضمن اعلام آتش‌بس گفت که دولت از قطعنامه شورای امنیت به شدت ناخشنود است. او افزود که دولت لیبی به عنوان عضوی از سازمان ملل خود را متعهد به رعایت قطعنامه این سازمان می‌داند و آماده گفت‌وگو است. کوسه در باره‌ی این رویکرد جدید دولت لیبی توضیح بیشتری نداد.

اظهارات کوسه در تناقض با تهدیداتی است که معمر قذافی پیش از تصویب قطعنامه سازمان ملل عنوان کرد. او گفت که نیروهای هوادارش بنغازی را پس خواهند گرفت و با همه‌ی "خیانتکاران" بی‌رحمانه برخورد خواهند کرد. بنغازی از یک ماه پیش در تسلط نیروهای مخالف حکومت قذافی است و تا پیش از اظهارات کوسه نیز حمله نیروهای دولتی به مخالفان در جریان بوده است.

تشدید تدارکات برای اجرای قطعنامه سازمان ملل

پس از رای مثبت شورای امنیت به ایجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز لیبی، شورای پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو، در بروکسل مشغول رایزنی در باره‌ی نقش اعضای این پیمان در اجرای مصوبه سازمان ملل است.

به گفته خانم اوانا لونگسکو، سخنگوی ناتو، ۲۸ کشور عضو این سازمان در حال بررسی این موضوع هستند که آیا شرایط برای عملیات نظامی آماده است.

در قطعنامه ۱۹۷۳ شورای امنیت آمده است که برای حفاظت از شهروندان لیبی باید منطقه پرواز ممنوع بر فراز این کشور ایجاد گردد و "برای اجرای آن از همه اهرم‌های و اقدامات لازم استفاده شود." این تاکید، معنایی جز عملیات نظامی ندارد. با این همه، قطعنامه صراحتاَ اعزام نیروهای خارجی به درون خاک لیبی را در هر شکلی ممنوع کرده است.

لونگسکو شرایط لازم برای چنین عملیاتی را "وضعیت اضطراری قابل اثبات، حمایت قوی منطقه‌ای و یک مبنای حقوقی" عنوان کرد و افزود که تنها در صورت وجود چنین شرایطی ناتو آماده است به عنوان "بخشی از تلاش‌های گسترده بین‌المللی وارد عمل شود."

اتحادیه اروپا در صدد تشددید تحریم‌ها

در چارچوب اتحادیه اروپا نیز این بحث در جریان است که هر کدام از کشورهای عضو چه سهمی در اقدامات و امدادهای انسانی به عهده خواهد گرفت. گسترش دامنه تحریم‌ها علیه لیبی نیز موضوع دیگر بحث در اتحادیه است. قرار است موارد جدیدی از تحریم‌ها در اجلاس رهبران اروپا در هفته‌ی آینده مورد بحث و تصویب قرار گیرند.

به گفته دیپلمات‌های نزدیک به اتحادیه اروپا آلمان هوادار تشدید تحریم‌ها علیه لیبی است و پیشنهاد کرده که درآمدهای نفتی این کشور بلوکه شود. آلمان از جمله مخالفان ایجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز لیبی بود و در رای‌گیری شورای امنیت به آن رای ممتنع داد. اینک اما خبر می‌رسد که این کشور در صدد است، هواپیماهای آواکس‌های بیشتری را در افغانستان وارد عمل کند تا سایر اعضای ناتو دست بازتری برای اقدام در لیبی داشته باشند.

دولت‌های اتحادیه اروپا در دور اول اعمال تحریم‌ها علیه لیبی، فروش تسلیحات به این کشور را به حال تعلیق درآوردند و با مسدودکردن حساب‌های بانکی قذافی و اعضای خانواده او، سفر آنها به اروپا را هم ممنوع اعلام کردند. در دور دوم گسترش تحریم‌ها، حساب‌های بانک مرکزی لیبی در اروپا نیز مسدود شدند.

در همین حال دو مقام ارشد اتحادیه اروپا در باره‌ی اقدام تک‌روانه این اتحادیه هشدار داده‌اند. هرمان فان رامپوی، رئیس شورای اتحادیه اروپا و کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه گفته‌اند که این اتحادیه باید اجرای قطعنامه شورای امنیت را در همکاری تنگاتنگ با سازمان ملل اتحادیه عرب و اتحادیه آفریقا دنبال کند.

عمر موسی، دبیرکل اتحادیه عرب، به خبرگزاری رویترز گفت که قطعنامه سازمان ملل در خدمت حراست از شهروندان لیبی است و اجازه تجاوز نظامی به این کشور را نمی‌دهد. به گفته موسی، هیچ‌کدام از طرفین نباید شرایط را به چنین وضعیتی سوق دهد.

ادامه نبردها در لیبی

اندکی پس از تصویب قطعنامه سازمان ملل، رهبران آمریکا، فرانسه و بریتانیا در یک کنفرانس تلفنی به بررسی هماهنگ‌سازی اقدامات خود برای اجرای آن پرداختند. به گفته سخنگوی کاخ سفید، باراک اوباما، نیکلا سارکوزی و دیوید کامرون تاکید کرده‌اند که لیبی راهی جز رعایت قطعنامه سازمان ملل ندارد.

در همین حال اعلام شده است که لیبی فضای هوایی خود را مسدود کرده است.شهر اجدابیه که در دست نیروهای مخالف است به محاصره درآمده و شهر مصراتیه نیز زیر حملات سنگین نیروهای وفادار به قذافی است.

سیف‌الاسلام، پسر معمر قذافی به تلویزیون الجزیره گفته است که دولت لیبی به قطعنامه سازمان ملل اعتنایی نخواهد کرد و برای خلع سلاح مخالفان در بنغازی نیروهای ضدترور به این شهر اعزام خواهد کرد. با اعلام آتش‌بس از سوی وزیر خارجه لیبی این پرسش مطرح است که تا چه حد این دولت لیبی در عمل چنین آتش‌بسی را به اجرا خواهد گذاشت.

FW/SA