در کشور بحرانزده ونزوئلا دولت و نمایندگان مخالفان با هم توافق کردند در چهار محور وارد گفتوگو شوند. جنگ قدرت چندماهه دولت سوسیالیست و مخالفان محافظهکار این کشور را درگیر بحران سیاسی و اقتصادی عمیقی کرده است.
تبلیغات
نمایندگان ارشد ائتلاف مخالفان دولت ونزوئلا (MUD) و نیکلاس مادورو، رئیس جمهوری این کشور، شامگاه یکشنبه (۳۰ اکتبر/ ۹ آبان – به وقت محلی) با هم دیدار کردند. این دیدار با میانجیگری واتیکان میسر شد.
روزنامه محلی "ال اونیورسال" مینویسد که دو طرف در این دیدار توافق کردهاند درباره ۴ موضوع با هم مذاکره کنند. این مذاکرات قرار است از یازدهم نوامبر (۲۱ آبان) آغاز شود.
پایان حبس منتقدان دولت، تاریخهای تعیینشده برای انتخابات مختلف، حقوق بشر و اصلاحات اقتصادی از جمله محورهایی هستند که گزارش میشود قرار است به بحث گذاشته شوند.
البته بخشهایی از ائتلاف مخالفان دولت گفتهاند در مذاکرات شرکت نخواهند کرد. آنها میگویند دولت تلاش میکند زمان بخرد. ائتلاف مخالفان همزمان اعلام کرده است که به اعتراضهای ضددولتی ادامه خواهد داد. مخالفان روز پنجشنبه به تظاهراتی اعتراضی به سوی کاخ ریاست جمهوری فرا خوانده شدهاند.
بحران سیاسی در ونزوئلا نزدیک به دو هفته پیش اوج گرفت، زمانی که ستاد انتخابات ملی کارزار پیشنهادی اپوزیسیون برای کنار گذاشتن رئیس جمهور را متوقف کرد.
بحران مالی و اقتصادی عمیق در ونزوئلا که با کاهش شدید بهای نفت در سالهای اخیر به شدت تعمیق شده، از دلایل اصلی جنگ قدرت سیاسی در این کشور است. بخش عمدهای از این کشور آمریکای لاتین از نظر تأمین مواد غذایی و اقلام دارویی در تنگنای شدید به سر میبرد. این تنگناها درماههای اخیر بارها به اعتراضهای اجتماعی انجامیدهاند. در این اعتراضها برخی جان خود را از دست دادهاند.
مخالفان دولت رژیم حاکم را به مدیریت اقتصادی ناکارآمد و منش دیکتاتورمآبانه متهم میکنند. مادورو، رئیس جمهور، نیز رفتار مخالفان را در جهت سرنگونی حاکمیت سیاسی ارزیابی میکند.
تظاهرات میلیونی مخالفان دولت در ونزوئلا به روایت تصویر
تنش میان دولت سوسیالیستی ونزوئلا و جناح مخالف بالا گرفته است. در سراسر ونزوئلا تظاهرات اعتراضی گستردهای برگزار شد که با درگیری توأم بود. یک مأمور پلیس در جریان زد و خوردها کشته شد. ۲۰ تن نیز زخمی شدند.
عکس: picture alliance/AA/C.Becerra
تنش میان دولت نیکلاس مادورو، رئیسجمهور ونزوئلا، و جناح اپوزیسیون بار دیگر شدت گرفته است. صدها هزار نفر از مخالفان دولت سوسیالیستی ونزوئلا روز چهارشنبه (۲۶ اکتبر / ۵ آبان) در شهرهای مختلف این کشور دست به تظاهرات زدند و خواستار کنارهگیری مادورو از قدرت شدند.
عکس: picture alliance/AA/C.Becerra
کاراکاس، پایتخت ونزوئلا، شاهد بزرگترین تظاهرات بود. شرکتکنندگان در این راهپیمایی همچنین به جلوگیری از اجرای طرح همهپرسی برای برکناری نیکلاس مادورو اعتراض کردند. اکثر آنان با لباسهای سفید، پرچمهای ونزوئلا و کتاب قانون اساسی این کشور در راهپیمایی شرکت جستند. طبق اعلام اپوزیسیون ونزوئلا، شمار شرکتکنندگان در این راهپیماییها بیش از یک میلیون نفر بوده است.
عکس: Getty Images/AFP/F. Parra
از سوی دیگر هزاران تن از هواداران مادورو نیز به خیابانها رفتند تا پشتیبانی خود را از رئیسجمهور کنونی ونزوئلا اعلام کنند.
عکس: picture alliance/AA/C.Becerra
تظاهرات گستردهی اخیر در ونزوئلا در اکثر موارد بهطور مسالمتآمیز برگزار شد، اما در مواردی نیز با زد و خورد همراه بود. در جریان این درگیریها یک مأمور پلیس در ایالت میراندا به ضرب گلوله کشته شد؛ ایالتی که هنریک کاپریلس از جناح اپوزیسیون فرماندار آن است. در مورد شمار زخمیشدگان آمار بسیار متفاوتی منتشر شد. برخی گزارشها شمار مجروحان را ۲۰ نفر و برخی دیگر ۱۲۰ نفر گزارش کردهاند.
عکس: Reuters/C.E. Ramirez
اپوزیسیون ونزوئلا مردم این کشور را فراخوانده تا روز جمعه (۲۹ اکتبر / ۸ آبان) دست به اعتصاب عمومی ۱۲ ساعته بزنند.
عکس: picture-alliance/dpa/C. Hernandez
نیکلاس مادورو در پی بالا گرفتن تنش میان دولت و اپوزیسیون شورای دفاع ملی ونزوئلا را به تشکیل جلسه فرا خواند. او در پیامی خطاب به هواداران خود وعده داد که از "انقلاب و ارزشهای آن" دفاع کند.
عکس: Reuters/C. G. Rawlins
رئیسجمهور ونزوئلا همچنین هشدار داد که دست روی دست نخواهد گذاشت و اقدامات لازم برای مقابله با اعتصاب عمومی را اتخاذ خواهد کرد. او پیوسته شرکتها را هوادار اپوزیسیون خوانده و آنان را متهم میکند که با مشارکت در "جنگی اقتصادی" سبب بیثباتی کشور میشوند.
عکس: Getty Images/AFP/R. Schemidt
قرار است که روز یکشنبه (۳۰ اکتبر / ۹ آبان) نشستی مشترک میان نمایندگان دولت و اپوزیسیون با میانجیگری واتیکان به منظور برونرفت از بحران کنونی در این کشور برگزار شود. صحنهای دیگر از اعتراضات گسترده مردمی در ونزوئلا.
عکس: picture alliance/Zumapress
فشار مخالفان بر دولت مادورو در ماههای اخیر افزایش یافته است. پارلمان ونزوئلا که اکثریت کرسیهای آن در اختیار اپوزیسیون است، دولت مادورو را متهم کرده که با مسدود کردن طرح همهپرسی در ونزوئلا قانون اساسی این کشور را نقض کرده است. نمایندگان پارلمان ونزوئلا روز یکشنبه (۲۳ اکتبر / ۲ آبان) طرحی در این رابطه را به تصویب رساندند.
عکس: picture alliance/AA/C. Becerra
حضور گسترده مردم ونزوئلا در خیابانها نیز پس از آن شدت گرفت که شورای ملی انتخابات ونزوئلا روز پنجشنبه (۲۰ اکتبر) درخواست همهپرسی برای برکناری مادورو را به دلیل وجود "ناهماهنگیهایی در جمعآوری امضاء در ماه مه آوریل ۲۰۱۶" رد کرد.
عکس: picture-alliance/AP Photo/A.Cegarra
مخالفان مادورو ماههاست در تلاشاند تا با جمعآوری امضاء، همهپرسی درباره برکناری رئیسجمهور ونزوئلا را در سال ۲۰۱۶ برگزار کنند. اپوزیسیون ونزوئلا در اوایل ماه اوت نخستین گام موفق در این راه را برداشته بود. شورای انتخابات ونزوئلا اعلام کرده بود که مخالفان حد نصاب لازم برای تهیه توماری با ۲۰۰ هزار امضاء کسانی که خواستار به همهپرسی گذاشتن آینده رئیسجمهور این کشور هستند را پشت سر گذاشتهاند.
عکس: picture alliance/Zumapress
مخالفان در مرحلهی بعد میبایست در این فرایند طولانی ۴ میلیون امضا در ظرف تنها ۳ روز جمعآوری کنند. این رقم ۲۰ درصد واجدان رأیدهی در ونزوئلا را در بر میگیرد. عدم تعیین تاریخی مشخص برای این کار سبب شده که تلاش اپوزیسیون به کندی پیش رود. زمان انجام همهپرسی اهمیتی سرنوشتساز دارد.
عکس: picture alliance/dpa/C.Hernandez
نیکلاس مادورو در سال ۲۰۱۳ در پی مرگ هوگو چاوز، رئیسجمهور پیشین ونزوئلا، به عنوان جانشین او برگزیده شد. دوره ریاست جمهوری در ونزوئلا ششساله است. اگر همهپرسی درباره آینده مادورو پیش از تاریخ ۱۰ ژانویه ۲۰۱۷ انجام گیرد و او از مقام خود برکنار گردد، باید ظرف یک ماه انتخاباتی تازه برگزار شود. در این صورت نیز اپوزیسیون ونزوئلا امکان پایان دادن به حکومت سوسیالیستها را خواهد داشت.
عکس: Reuters/M. Bello
برگزاری همهپرسی پس از تاریخ مزبور پیامدی دیگر خواهد داشت. طبق قانون اساسی ونزوئلا اگر رئیسجمهور در نیمه دوم دوره ریاستجمهوریاش برکنار شود، این معاونش خواهد بود که وظایف او را برعهده خواهد گرفت. به این ترتیب اگر این همهپرسی پس از ۱۰ ژانویه ۲۰۱۷ برگزار شود، اریستوبولو ایستوریز، معاون مادورو، بر سر کار خواهد آمد و امکان انتخاباتی تازه نخواهد بود.
عکس: picture-alliance/AP Photo/A.Cegarra
نزدیک به ۱۶ سال است که دولت سوسیالیستی ونزوئلا به رهبری نکیلاس مادورو (وسط) قدرت را در دست دارد. اما در سالهای اخیر با توجه به تشدید بحران در این کشور اعتراضات مردمی شدت یافته و بر شمار مخالفان دولت افزوده شده است. سوء مدیریت و فساد گسترده از جمله انتقادهایی است که مخالفان مطرح کردهاند.
عکس: Pictrue-Alliance/AP Photo/F. Llano
ونزوئلا علیرغم برخورداری از ذخایر نفتی عظیم، با معضلات بزرگی از جمله در تأمین نیازهای خود برای انرژی و همچنین مواد اساسی، خوراک و دارو، روبهروست. کاهش شدید بهای نفت در دوران اخیر از دیگر علتهایی است که به بحران اقتصادی در ونزوئلا دامن زده است.