آخرین باری که موسی خان خل (Musa Khan Khel)، یکی از گزارشگران تلویزیون "ژئو"ی پاکستان جلوی دوربین ایستاد، از "پیمان صلح" دولت پاکستان با طالبان سخن گفت، از این که دستاورد این "پیمان صلح" اجرای قانون شریعت در دره‌ی سوات است.

کمی بعد، عابران جنازه‌ی موسی خان را که به رگبار بسته شده بود پیدا کردند. او نخستین قربانی "پیمان صلح‌" جدید دولت پاکستان با طالبان است.

سایت شبکه یک تلویزیون آلمان می‌نویسد: «قتل موسی خان نشان می‌دهد که روزنامه‌نگاری در پاکستان شغل خطرناکی است». این خطر البته به دره‌ی سوات محدود نمی‌شود، بلکه در مناطق دیگر پاکستان نیز گروه‌های افراطی اسلام‌گرا آزادی بیان و تنوع عقاید را برنمی‌تابند. به گزارش کانون روزنامه‌نگاران (SAFMA)، در ماه‌های اخیر در مناطق گوناگون پاکستان ۵ روزنامه‌نگار دیگر نیز به قتل رسیده‌اند. امتیاز اعلم، رئیس SAFMA نگران تحولات آینده است. او می‌گوید: «آزادی بیان در خطر است. به همکارانی که از تندروها یا تروریست‌ها انتقاد می‌کنند، هشدار داده می‌شود. آنها نامه‌های نفرت‌آمیزی دریافت می‌کنند که پر از تهدید هستند».

پایگاه امن افراطیون اسلام‌گرا

یک روز پیش از عقد "پیمان صلح" با طالبان، آصف علی زرداری، رئیس جمهور پاکستان در مصاحبه با شبکه‌ی تلویزیونی سی بی اس گفت: «برای ما روشن است که طالبان تلاش می‌کنند، در پاکستان به قدرت برسند. به همین خاطر هم همه‌ی اقدامات ما برای نجات پاکستان است.»

مدت‌هاست که در بخش‌هایی از شمال غربی پاکستان عملا گروه طالبان حکومت می‌کند. به ‌ویژه دره‌ی سوات که زمانی به "سوئیس پاکستان" شهرت داشت، به مامن امنی برای مسلمانان افراطی تبدیل شده است. در دوسال گذشته‌، در نبردهای مسلحانه میان جنگجویان طالبان، به رهبری مولانا فضل‌الله، و نیروهای دولتی صدها نفر کشته‌شده‌اند. تعداد زیادی نیز که با فضل‌الله مخالف ورزیده بودند یا مایل نبودند از او پشتیبانی کنند، به قتل رسیدند. ده‌ها هزار نفر از ساکنان این منطقه برای نجات جان خود، خانه‌های خود را ترک کرده‌اند و به مناطق دیگر پناه برده‌اند. در چند ماه گذشته نیروهای مولانا فضل‌الله جنگی را به پیش بردند که دولت را واداشت، به خواست آنها گردن نهد و در راستای یک "پیمان صلح" بپذیرد که در این منطقه قوانین شریعت اجرا شود.

این "پیمان صلح" در داخل و خارج پاکستان نگرانی شدیدی به ‌وجود آورده است. رسانه‌های پاکستانی یادآور می‌شوند که در گذشته، آتش‌بس و عقد پیمان‌های صلح تنها فرصتی بوده‌اند برای آنکه طالبان والقاعده نیروهای خود را تقویت کنند و دوباره، تازه‌نفس به جنگ با دولت ادامه دهند. آخرین آتش‌بس در اوت سال گذشته برقرار شد که فقط دو هفته به طول انجامید. طالبان پس از آنکه نیروی تازه‌ای یافتند، دوباره جنگ با دولت را از سر گرفتند.

شرط طالبان برای پذیرفتن کامل "پیمان صلح"

برخلاف اظهارات حکومتگران، روز یکشنبه ۲۲ فوریه (۴ اسفند) مولانا فضل‌الله در رادیوی محلی خود با صراحت گفت، به شرطی حاضر است به مفاد این پیمان عمل کند که دولت به وعده‌ی خود وفا نماید و قانون شریعت را در دره‌ی سوات به اجرا درآورد.

سخنان فضل‌الله واکنشی بود به اظهارات محمد جاوید، نماینده ارشد دولت در منطقه ملکند که روز شنبه‌، ۲۱ فوریه، گفته بود، "پیمان صلح" از جانب دو طرف پذیرفته شده است. او از طریق رادیو، آوارگان دره‌ی سوات را فراخوانده بود، به خانه‌های خود باز گردند. سوات بخشی از منطقه ملکند است.

ربودن یک مقام بلندپایه دولتی

روز یکشنبه، ۲۲ فوریه، مولانا فضل‌الله دست به اقدامی زد که خشم دولت را برانگیخت. در این روز جنگجویان او، "خوشحال خان"، یکی از مقامات بلندپایه‌ی دولتی و ۶ مامور محافظ او را ربودند. "خوشحال خان" عازم مینگورا، مهمترین شهر دره سوات بود.

به گزارش خبرگزاری رویترز، یکی از سخنگویان طالبان ضمن پذیرفتن مسئولیت این آدم‌ربایی گفته است که خوشحال خان "مهمان" طالبان است و آنها می‌خواهند با او در باره‌ی موضوعات خاصی گفت‌وگو کنند.

دولت پاکستان از طالبان خواست، فوری و بدون قید وشرط،، خوشحال خان و همراهان او را آزاد کند.

ارتش حکومتی یا حکومت ارتشی؟

برای بسیاری از ناظران این پرسش مطرح است که چرا ارتش پاکستان قادر نیست، نیروهای افراطی در شمال غربی کشور را که تعدادشان حدود ۳ هزار نفر تخمین زده می‌شود، به زانو درآورد.

سایت شبکه یک تلویزیون آلمان در این رابطه می‌نویسد: «در کشورهای دیگر ارتش در خدمت حکومت است، اما در پاکستان ارتش حکومت می‌کند».

این سایت در ادامه یاد‌آوری می‌کند که تا سال ۲۰۰۱ ارتش و سازمان‌های اطلاعاتی پاکستان، طالبان را هم‌پیمان خود می‌دانستند و به نظر می‌رسد که هنوز برخی از مقامات دولتی و نظامی تمایلی به فسخ پیمان آنزمان خود با طالبان ندارند.

روزنامه‌ی پاکستانی "نیوز" ضمن انتقاد به ارتش و دولت نوشت: «ارتش پاکستان در مقابل گرو‌ه‌های جنگجو تسلیم شده است. دولت ما دیگر قادر نیست، کنترل بخش‌هایی از پاکستان را حفظ کند، بخش‌هایی که در آنها افراطیون مسلح حرف اول را می‌زنند. شاید روزی برسد که در مناطق دیگر کشور نیز دولت با جنگجویان قراردادهایی ببندد و در آن مناطق حکومت را به آنها واگذار کند؛ حکومت بر مردمی که دولتشان قادر نیست، حقوق شهروندی آنان را تضمین کند.»