دولت چشم‌انتظار سرمایه‌گذاری خارجی و بخش خصوصی
۱۳۹۴ دی ۱۲, شنبه
بهای هر بشکه نفت خام سنگین ایران به کمتر از ۳۰ دلار و قیمت هر بشکه میعانات گازی به حدود ۳۵ دلار رسیده است. ایران روزی یک میلیون بشکه نفت صادر می‌کند.
محمد باقر نوبخت، سخنگوی دولت اول دی‌ماه بهای پیشنهادی نفت در لایحه بودجه سال ۹۵ را بشکه‌ای ۳۵ تا ۴۰ دلار اعلام کرد. با ادامه روند نزولی قیمت‌ها زمزمه‌های کاهش این رقم به ۳۰ دلار نیز به گوش می‌رسد.
اسحاق جهانگیری می‌گوید، ایران در سال‌های گذشته با نفت بشکه‌ای صد دلار اداره شده و طبیعی است وقتی نفت به بشکه‌ای ۳۰ دلار می‌رسد در بودجه دولت "اتفاقات مهمی" می‌افتد.
معاون اول رئیس جمهور شنبه، ۱۲ دی ماه به خبرگزاری ایلنا گفت: «ما دنبال راهکارهایی هستیم که علیرغم کاهش شدید قیمت نفت فعالیت اقتصادی کشور از رونق برخوردار باشد.»
بیشتر بخوانید: معاون روحانی: مشکلات اقتصادی دولت بی‌سابقه است
قطع امید از دلارهای نفتی
جهانگیری می‌گوید، با توجه به ناکافی بودن درآمدهای نفتی برای ایجاد رونق اقتصادی، دولت تدبیرهایی اندیشیده تا سرمایه‌گذاری خارجی و منابع بخشی خصوصی بیشتر جذب کشور شود.
معاون اول رئیس جمهور افزود: «سیستم بانکی باید اصلاح شود که بتواند در تجهیز منابع نقش جدی‌تری داشته باشد، بورس نیز باید در تامین سرمایه طرح‌ها نقش جدی‌تری داشته باشد.»
او با ابراز خوش‌بینی نسبت به ثمر بخش بودن این تدبیرها تاکید کرد که "علیرغم کاهش شدید قیمت نفت مکررا می‌گوییم سال ۹۵ سال رونق اقتصادی ایران خواهد بود".
برخی از کارشناسان معتقدند جذب سرمایه‌گذاری‌های لازم با موانعی روبروست که در صورت برطرف شدن آنها نیز تاثیری آنی بر وضعیت اقتصادی ندارد و ایران را به سرعت به رشد اقتصادی مورد نظر نمی‌رساند.
مشتریان از دست رفته
یکی از امیدواری‌های دولت در کوتاه مدت افزایش صادرات نفت با برداشته شدن یا تعلیق تحریم‌هاست. وزیر نفت، بیژن نامدار زنگنه بارها اعلام کرده که ایران بلافاصله پس از لغو تحریم‌ها، صادرات نفت را روزانه ۵۰۰ هزار بشکه افزایش می‌دهد.
محسن قمصری، مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران اظهارات وزیر نفت را تعدیل داده و می‌گوید این میزان "قابلیت افزایش" تولید است اما این که چه مقدار آن عرضه شود به شرایط بازار بستگی دارد.
قمصری شنبه، ۱۲ دی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری ایسنا به تشریح معضلاتی پرداخت که ایران برای افزایش سریع صادرات و فروش نفت با آنها روبرو خواهد بود.
او یکی از معضلات را مشخص نبودن دوران پایان تحریم برای مشتریان سنتی نفت ایران عنوان کرد و گفت: «در این شرایط آنهایی که نیازمند سرمایه‌گذاری برای تغییرات ساختاری در پالایشگاه‌های خود بودند بعضا این کار را کردند و با سرمایه‌گذاری که انجام شده امکان جذب نفت خام‌های دیگر برای آنها فراهم شد.»
بیشتر بخوانید: ایران یکی از بازندگان بزرگ سقوط بهای جهانی نفت
عقب نشینی از افزایش سریع صادرات
مدیر امور بین‌الملل شرکت نفت یکی دیگر از ویژ‌گی‌های شرایط جدید را وجود حجم زیادی از عرضه‌ی مازاد بر تقاضا در بازارهای جهانی ذکر کرد که به گفته‌ی او روزانه به دو و نیم تا سه میلیون بشکه می‌رسد.
ناظران احتمال می‌دهند که با توجه به کند شدن روند رشد اقتصادی در کشورهایی نظیر هند و چین و کاهش تقاضا، افزایش عرضه نفت توسط ایران قیمت‌های کنونی را نیز کاهش دهد.
قمصری در این باره گفت: «ما برای حضور در این بازار و در این شرایط ملاحظات خاص خودمان را داریم و با توجه به شرایط بودجه‌ای کشور باید سعی کنیم درآمدهای کشور را تامین کنیم و از طرف دیگر تلاش می‌کنیم به گونه‌ای وارد بازار شویم که سبب تشدید سقوط قیمت‌ها نشود بنابراین با ملاحظه وارد می‌شویم.»
این مقام ارشد نفتی بر برخی ادعاها و خوش‌بینی‌ها درباره افزایش سریع صادرات نفت ایران پس از لغو تحریم‌ها خط بطلان کشیده و می‌گوید: «در واقع ما در سقف یک میلیون بشکه که توان تولید است صادرات خود را بر اساس آن تنظیم خواهیم کرد یعنی هر چقدر بازار جذب کند ما تولید می‌کنیم.»
بیشتر بخوانید: مشاور رئیس جمهور: کسری بودجه امسال بی‌سابقه است
عقب‌ماندگی از رقیبان
نکته‌ی مهم دیگری که قمصری به آن اشاره می‌کند و مسئولان ایرانی تا کنون کمتر به آن پرداخته‌اند، عقب‌ماندگی این کشور در رقابت با رقیبانی چون عربستان سعودی است.
اغلب کشورهای مهم صادرکننده نفت در سال‌های گذشته بخشی از منابع خود را صرف سرمایه‌گذاری در کشورهای مختلف و ایجاد پالایشگاه در بازارهای مصرف کرده‌اند.
این کار که مسئولان جمهوری اسلامی به دلیل سوءمدیریت و تنش‌های ناشی از فعالیت‌های مناقشه‌برانگیز هسته‌ای به آن اقدام نکرده‌اند از طرفی مانع خام‌فروشی می‌شود و از سوی دیگر مشکل بازاریابی برای فروش نفت خام را کاهش می‌دهد.
به گزارش ایسنا قمصری با اشاره به این کمبود گفته است: «یکی از راه‌های فروش نفت که به دلیل محدودیت منابع مالی باید دولت و مجلس کمک کنند خریداری پالایشگاه در مراکز مصرف است؛ این روشی است که کشورهایی مثل عربستان، کویت، امارات، آمریکا، چین، شرکت انگلیسی-هلندی شل و بی پی انگلیس از آن استفاد می‌کنند و ما نباید از آن غافل بمانیم.»
کاهش بهای نفت، بودجه سال جاری ایران را به اعتراف مسئولان با کسری کم‌سابقه‌ای روبرو کرده است. این کسری که تا ۵۵ هزار میلیارد تومان برآورد شده ظاهرا دولت را واداشته تا برای رونق اقتصادی چشم‌انتظار منابع خارجی و بخش خصوصی بماند.