دومین دور مذاکرات اتمی ایران و غرب در "سطح فنی"
۱۳۹۱ مرداد ۳, سهشنبهدیدار روز سهشنبه (۲۴ ژوئیه/ ۳ مرداد) میان هلگا اشمید، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، و علی باقری، معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی، در استانبول برگزار میشود. دور قبلی دیدار میان این دو مقام نیز در همین شهر برگزار شد. بر اساس توافق نمایندگان ایران و گروه ۱+۵ در مسکو، این مذاکرات در سطح کارشناسی و فنی است.
بنا بر اطلاعیه دفتر کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، پس از دیدار هلگا اشمید و علی باقری، کاترین اشتون و سعید جلیلی، سرپرستان اصلی مذاکرات، با یکدیگر تماس خواهند گرفت تا درباره "احتمال دیداری در آینده در سطح سیاسی" با یکدیگر گفتوگو کنند.
سه دور مذاکرات اخیر میان ایران و ۱+۵ که دور آخر آنها در مسکو برگزار شد، نتوانست این مناقشه را از بنبست خارج کند. در این گفتوگوها ایران خواهان به رسمیتشناختن "حق غنیسازی اورانیوم" و لغو تحریمهای بینالمللی بود. برای ایران تحقق این شروط لازمهی ثمربخشی مذاکرات بود.
کشورهای غربی در مقابل خواهان توقف غنیسازی بیش از ۵/ ۳ درصد اورانیوم، انتقال ذخایر اورانیوم با غنای ۲۰ درصد به خارج، و تعطیلی مرکز غنیسازی فردو بودند. غربیها خواستهای ایران را غیرقابل پذیرش دانسته و تنها آماده بودند در صورت همکاری ایران، به این کشور قطعات هواپیماهای مسافربری تحویل دهند.
اختلاف فاحش میان مواضع و انتظارات دو طرف موجب شد که دور جدید مذاکرات ایران و غرب بدون هیچ نتیجهای به پایان برسد. تنها نتیجه آخرین دور گفتوگوها در مسکو، توافق به ادامه مذاکرات در استانبول در "سطح فنی" بود.
انتظار کم از مذاکرات استانبول
هدف اصلی مذاکرات سهشنبه - ۲۴ ژوئیه - میان هلگا اشمید و علی باقری در استانبول آن است که زمینه را برای دیدار بعدی کاترین اشتون و سعید جلیلی آماده و در بهترین حالت اگر موفق شدند برای دیدار آن دو دستور کاری را نیز تنظیم کنند.
با این حال به اعتقاد اغلب ناظران هیچ یک از دو طرف آماده بازنگری در مواضع خود نیست. رسانههای ایران اخیرا بارها تاکید کردهاند که رهبری ایران به هیچ وجه حاضر به تجدیدنظر درباره "حق ایران به استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای" نیست.
رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی، روز سهشنبه در تهران با اشاره به مذاکرات استانبول از طرفهای غربی خواست "حقوق هستهای ایران در زمینه فعالیتهای صلحآمیز" را به رسمیت بشناسند. او گفت ایران چنین انتظاری را حتی از گفتوگوهای امروز استانبول دارد.
مهمانپرست، هدف گفتگوهای استانبول را نزدیککردن دیدگاههای موجود و پیشنهادهایی اعلام کرد که ایران و ۱+۵ ارائه کردهاند.
کشورهای غربی ایران را متهم میکنند که زیر پوشش استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای، در صدد دستیابی به سلاح اتمی است. اختلافها در این باره منجر به صدور چندین قطعنامهی شورای امنیت و اعمال تحریمهای بینالمللی گسترده علیه ایران شده است.
آخرین دور تحریمها که خارج از شورای امنیت توسط ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا برقرار شده، صادرات نفت و معاملات بانکی ایران با خارج را به شدت مختل کرده و شرایط اقتصادی دشواری برای این کشور فراهم آورده است.