علیرضا مافیها و محمدعلی سروری که فیلم "زورگیری" آنان با قمه در پایگاه اینترنتی یوتیوب منتشر شده بود، صبح یکشنبه (۲۰ ژانویه / اول بهمن) به دار آویخته شدند. شعبه پانزدهم دادگاه انقلاب تهران در جلسه‌ی علنی نهم دی‌ماه این دو را به اتهام "محاربه و افساد فی‌الارض" به اعدام محکوم کرده بود. این حکم سپس در دیوان عالی کشور تأیید شد.

مافیها و سروری در آذر ماه سال جاری با همدستی ۲ تن دیگر از یک شهروند تهرانی سرقت و او را با قمه زخمی کردند. سن هر چهار متهم کمتر از ۲۵ سال ذکر شده است.  تصاویر این اقدام توسط دوربین امنیتی ساختمان ضبط و به سرعت در فضای مجازی منتشر شد. همدستان دو شهروند اعدام‌شده نیز به تحمل ۱۰ سال حبس، ۷۴ ضربه شلاق و ۵ سال تبعید به یکی از شهرستان‌های دورافتاده محکوم شدند.

انتشار تصاویر این "زورگیری" با واکنش‌های منفی فراوانی در فضای مجازی روبرو شد. بسیاری "زورگیری در روز روشن در پایتخت" را به ناامنی جامعه‌ی ایران تعبیر کردند.

"کاهش سن جرم به زیر ۲۵ سال"

در سال‌های اخیر نمایش عمومی "اراذل و اوباش" نیز به یکی از برنامه‌های پلیس جمهوری اسلامی برای "ارتقاء امنیت اجتماعی" تبدیل شده است. به گفته پلیس تهران ۹۵ درصد "اراذل" دستگیر شده در طرح موسوم به "امنیت محله‌محور" کمتر از ۲۵ سال دارند. به گفته مقامات انتظامی ایران طرح یادشده برای برخورد قضایی با "اراذل و اوباش" در محلات است. بیشتر تخلفات در این محدوده شامل جرایمی نظیر «زورگیری، قمه‌کشی، مشروب‌خواری، فروش خرد مواد مخدر، مزاحمت وسرقت» می‌شود.

در جمهوری اسلامی ایران از جمله برای جرایمی همچون قتل، سرقت مسلحانه یا قاچاق مواد مخدر حکم اعدام در نظر گرفته می‌شود. نسبت تعداد اعدام‌های سالیانه به جمعیت ایران، این کشور را در رتبه‌ی نخست شمار اعدام در جهان قرار داده است. افزایش ناهنجاری‌های اجتماعی، کاهش سن بزهکاری و رتبه ایران در شما اعدام‌ها نشان می‌دهند که احکام سنگین یا اجرای آنها در انظار عمومی نتوانسته اثر محسوسی بر کاهش جرایم داشته باشد. اجرای احکامی چون اعدام یا زدن شلاق در ملاء‌عام نیز از این قاعده مستثنی نیست.

لزوم احترام به حیثیت انسانی متهم

حفظ حرمت شخصی افراد دستگیرشده نیز از مواردی است که ظاهرا از دید مقام‌های قضایی و انتظامی جمهوری اسلامی ارزش چندانی ندارد. نمایش خیابانی "اوباش" یا اجرای حکم اعدام در ملاءعام بارها مورد انتقاد نهادهای داخلی و بین‌المللی بوده‌اند. عبدالکریم لاهیجی، نایب رئیس فدراسیون بین‌المللی جوامع حقوق بشر، اخیرا به دویچه وله گفت که چرخاندن "اوباش" در شهر تنها امری خلاف کرامت و حیثیت انسانی نیست، بلکه در چارچوب قوانین کنونی ایران نیز جرم محسوب می‌شود.

به اعتقاد جامعه‌شناسان، استفاده از خشونت برهنه در برابر دیدگان شهروندان نه تنها اثر بازدارنده ندارد، بلکه با کاهش قبح اعمالی از این دست، زمینه‌ی گسترش خشونت در بطن جامعه را فراهم می‌کند؛ خشونتی که هر از گاهی در قالب حادثه‌ای تکان‌دهنده ظاهر می‌شود. یکی از این حوادث که واکنش‌های فراوانی را برانگیخت، اخیرا در تهران رخ داد. ظهر روز ۲۴ مهرماه در خیابان مدنی تهران جوانی ۲۲ ساله در حالی که یک چاقوی قصابی در دست داشت، در خیابان می‌دوید و به رهگذران حمله می‌کرد. او در مدت کوتاهی ۱۱ تن را زخمی کرد.

فرد ضارب پس از مدت کوتاهی در قم دستگیر شد و برای "عبرت" دیگران در محل حادثه در معرض دید عموم قرار داده شد.