پارلمان اروپا جایزه ساخاروف سال ۲۰۱۶ را به دلیل فعالیتهای حقوق بشری نادیا مراد و لمیه حاجیبشر به این دو زن ایزدی اعطا میکند. این دو زن در اسارت داعش بودند و پس از فرار در افشای جنایات این گروه نقشی مهم داشتند.
تبلیغات
جایزه حقوق بشر پارلمان اروپا، موسوم به جایزه آندره ساخاروف، امسال به نادیا مراد و لمیه حاجیبشر اعطا خواهد شد. این دو زن ایزدی عراقی مدتی به اسارت نیروهای "دولت اسلامی" درآمدند و به بردگی گرفته شدند. این دو زن پس از فرار از چنگ داعش کارزاری روشنگرانه را برای جلب توجه جهانیان به جنایات داعش علیه زنان به جریان انداختند.
نادیا مراد، دختر ۲۱ ساله ایزدی شهروند عراق، در اوت سال ۲۰۱۴ به مدت سه ماه در چنگال نیروهای داعش بود و به بردگی جنسی گرفته شده بود.
نادیا مراد پس از سه ماه توانست از بند و شکنجه گروه داعش فرار کند. او در حال حاضر در آلمان زندگی میکند.
خانم مراد بعدا به عنوان نماینده ایزدیهایی که مورد آزار و ستم داعش قرار گرفتهاند به شورای امنیت سازمان ملل رفت و گزارشی تکاندهنده از رفتار تبهکارانه داعش با اسرای خود عرضه کرد. سخنان او بازتابی گسترده در سراسر جهان یافت.
او از جمله گفت: «توسط آدمکشان گروه تروریستی داعش به حدی مورد تجاوز گروهی قرار گرفتم که کاملاً بیهوش شدم.» چند برادر نادیا هم به دست داعش کشته شدهاند.
مراد همچنین گفت که از لحظهی اسیر شدن، به همراه ۱۵۰ خانواده ایزدی دیگر، در مسیر راه، مورد آزار، اذیت و اهانت اعضای داعش قرار گرفته و پس از انتقال یافتن به ساختمانی در شهر موصل به مراتب با توهینها و بیحرمتیهای بیشتری مواجه شده است.
لمیه حاجیبشر نیز ۵ بار برای فرار از دست داعش تلاش کرد و بار پنجم موفق شد، اما انفجار مین در مسیر فرار یک چشم او را کور کرد و به چهره او آسیب زد. دو همراه فراری دیگر لمیه در اثر انفجار مین کشته شدند.
سازمان ملل گروه "دولت اسلامی" را به دلیل کشتار، تجاوز جنسی، سوء استفاده و شکنجهی ایزدیها به نسلکشی متهم کرده و پرونده این گروه را به دادگاه جزایی بینالمللی ارجاع داده است.
سازمان ملل شهریور امسال اعلام کرد که داعش همچنان حدود ۲ هزار زن عراقی را همچون برده نگه داشته که بیشتر آنها از ایزدیها هستند. در گزارش سازمان ملل تاکید میشود که از سال ۲۰۱۴ و از زمانی که داعش به شهرستان سنجار در شمال عراق یورش برد، حدود ۳۰۰ هزار ایزدی آواره شدند.
طبق برآوردهای سازمان ملل، حدود ۲۵۰۰ تا ۵۵۰۰ ایزدی در حمله داعش به شهرستان سنجار کشته شدند و همچنین ۶۳۰۰ ایزدی از زن و مرد ربوده شدند.
برندگان سرشناس جایزه ساخاروف
جایزه ساخاروف ۵۰ هزار یورو است و روز ۱۴ دسامبر به برندگان آن اعطا خواهد شد.
اعطای جایزه ساخاروف به مدافع کنگویی قربانیان خشونتهای جنسی
روز چهارشنبه، ۲۶ نوامبر مراسم اعطای جایزه ساخاروف در استراسبورگ برگزار شد. این جایزه معتبر حقوق بشری که از سوی پارلمان اروپا اهدا میگردد، این بار به دنیس موکوگی، پزشک اهل کنگو تعلق گرفت است.
عکس: Reuters/V. Kessler
دنیس موکوگی (۲۰۱۴)
دنیس موکوگی، پزشک اهل کنگو جایزه ساخاروف را به پاس تلاش پیگیرش در کمک به زنان قربانی خشونتهای جنسی دریافت میکند. وی همچنین از کارشناسانی است که در عرصه درمان آسیبهای ناشی از تجاوزات گروهی فعالیت دارد. این پزشک ۵۹ ساله در گفتوگویی با خبرگزاری فرانسه "تجاوزهای گروهی" در جنگ و درگیریها را به سلاحهای کشتار جمعی تشبیه کرده است.
عکس: picture-alliance/dpa/P. Seeger
ملاله یوسفزی (۲۰۱۳)
در سال ۲۰۱۳ جایزه ساخاروف به ملاله یوسفزی، دختر ۱۶ ساله پاکستانی رسید که به دلیل فعالیت در جهت آموزش دختران هممیهنش مورد ترور نافرجام طالبان قرار گرفته بود. طالبان پاکستان حملهی تروریستی به ملاله را توجیه کرده و و این فعال حقوق بشری را "جاسوس غرب" و "سزاوار مرگ" خوانده بودند.
عکس: Reuters
نسرین ستوده و جعفر پناهی (۲۰۱۲)
برندگان جایزه ساخاروف در سال ۲۰۱۲ نسرین ستوده، فعال حقوق بشری و جعفر پناهی، کارگردان ایرانی بودند. مراسم اهدای این جایزه در غیاب این دو و در حضور شیرین عبادی، عبدالکریم لاهیجی و دختر جعفر پناهی برگزار شده بود. نسرین ستوده در پیامی که برای این مراسم فرستاده بود، به نقض گستردهی حقوق بشر در ایران اشاره کرده و آن را تنها منحصر به زندانی کردن افراد ندانسته بود.
پارلمان اروپا جایزه آزادی اندیشه ساخاروف در سال ۲۰۱۱ را به پنج فعال جنبش "بهار عربی" اعطا کرد. اسماء محفوظ (بلاگر مصری) احمد الزبیر السنوسی (سیاستمدار لیبیایی)، رزان الزیتونه (وکیل سوری)، علی فرصت (کاریکاتوریست سوری) و بازماندگان محمد بوعزیزی، جوان تونسی که با سوزاندن خود آغازگر انقلاب در تونس شد، دریافت کننده جایزه ساخاروف در آن سال بودند.
عکس: picture-alliance/dpa
گییرمو فارینیاس (۲۰۱۰)
جایزه ساخاروف در سال ۲۰۱۰ به گییرمو فارینیاس، دگراندیش کوبایی تعلق گرفت. پارلمان اروپا علت این تصمیم را تلاش بیوفقهی این اندیشمند کوبایی برای دستیابی به آزادی بیان و احترام به حقوق بشر ذکر کرد. فارینیاس چندین بار دست به اعتصاب غذای بلندمدت در زندان زد و جان خود را به خطر انداخت تا با اقدامات اعتراضی خود، در کشورش تغییرات سیاسی ایجاد کند.
عکس: AP
سازمان "مموریال" (۲۰۰۹)
پارلمان اروپا در سال ۲۰۰۹ با اعطای جایزه ساخاروف از تلاشهای سازمان حقوق بشری روسی مموریال قدردانی کرد که انجمنی است بینالمللی برای دفاع از آزادیهای مدنی. مبارزه در راه آزادی و دمکراسی در جمهوریهای شوروی سابق نقشی محوری در فعالیتهای این سازمان ایفا میکند.
عکس: DPA
هو جیا (۲۰۰۸)
پارلمان اروپا در سال ۲۰۰۸ با اعطای جایزهی ساخاروف از تلاشهای "هو جیا"، مدافع حقوق شهروندی در چین تقدیر کرد. رئیس پارلمان اروپا در سخنان خود از هو جیا به عنوان یکی از سرسختترین و پرشورترین فعالان حقوق بشر در چین یاد کرده بود که "خاری است در چشم دولتمردان" این کشور.
عکس: picture alliance/dpa
صالح محمود عثمان (۲۰۰۷)
جایزه ساخاروف در سال ۲۰۰۷ به صالح محمود عثمان، وکيل سودانی مدافع حقوق بشر تعلق یافت. وی وکالت رایگان شمار زیادی از بازماندگان جنگ داخلی سودان، و قربانيان نقض حقوق بشر در اين کشور را برعهده داشت.
عکس: imago/Stefan Zeitz
آلکساندر میلینوکویچ (۲۰۰۶)
پارلمان اروپا در سال ۲۰۰۶ جایزه ساخاروف را به آلکساندر میلینوکویچ، رهبر نیروهای اپوزیسیون در روسیه سفید اعطا کرد و از ایستادگی او و نیروهای دموکراسیخواه در برابر رژیم لوکاشنکو حمایت کرد. میلینوکویچ پیش از ورود به عرصه سیاست فیزیکدان و ریاضىدان بود و سالها به عنوان دانشمند در آمریکا و فرانسه و آلمان کار کرده بود.
عکس: DW/A.Smirnov
زنان سفیدپوش کوبا، هووا ابراهیم، گزارشگران بدون مرز (۲۰۰۵)
برندگان جایزه ساخاروف در سال ۲۰۰۵ خانم هووا ابراهيم، وكيل نيجريهاى، زنان سفيدپوش كوبایى و سازمان گزارشگران بدون مرز بودند. ابراهيم موفق شده بود در شمال نيجريه با دفاع از تعداد زيادى از جوانان و زنان از اجراى احكام شريعت در مورد آنها جلوگيرى کند. زنان سفیدپوش کوبایی که در اعتراض به بازداشت شوهران يا فرزندانشان به خيابانها میروند، رنگ سفید را به تأکید بر صلحآمیز بودن اعتراضشان انتخاب کردهاند.
عکس: AP
جایزه ساخاروف
جایزه ساخاروف برای آزادی اندیشه که در دسامبر سال ۱۹۸۸ توسط پارلمان اروپا بنیان نهاده شد، نشانی است که به افراد یا سازمانهایی که در راه حفظ و دفاع از حقوق بشر و آزادی اندیشه تلاش میورزند، اهدا میشود. جایزه ساخاروف از سال ۲۰۱۰ با جایزهای نقدی بالغ بر ۵۰ هزار یورو همراه است.
عکس: europarl.europa.eu
عکس 111 | 11
جان دوندار، روزنامهنگار روزنامه "جمهوریت" ترکیه، و مصطفی جمیلف، نماینده تاتارهای کریمه، از دیگر نامزدان دریافت این جایزه در سال ۲۰۱۶ بودند.
پارلمان اروپا از سال ۱۹۸۸ جایزه ساخاروف را به احترام آندره ساخاروف، فیزیکدان ناراضی و فقید شوروی و برنده جایزه نوبل، به افرادی اعطا میکند که در راه حقوق بشر فعالیتهای برجستهای داشتهاند. هدف از اهدای این جایزه تقویت تلاشها برای تقویت دمکراسی و حقوق بشر در جهان است. نلسون ماندلا، الکساندر دوبچک، آونگ سن سوچی، نسرین ستوده، جعفر پناهی و ملاله یوسفزای از جمله دریافتکنندگان جایزه ساخاروف بودهاند. سال گذشته این جایزه به رائف بدوی، بلاگر عربستانی، تعلق گرفت که به دلیل نوشتههای انتقادیاش به شلاق و زندان محکوم شده است.