دیدار سولانا و جلیلی در لندن: مثبت یا ناامیدکننده؟
۱۳۸۶ آذر ۹, جمعهسعید جلیلی، نماینده ایران گفتوگوهایش با سولانا را "مذاکرت خوب" توصیف کرد. با اینحال هر دو طرف توافق کردهاند ماه آینده گفتوگوهای خود را ادامه دهند.
سعید جلیلی هفتهی پیش اعلام کرده بود، در دیدار با سولانا "ایدههای جدیدی" مطرح خواهد کرد، اما دیپلماتهای غربی که در جریان گفتگوهای روز جمعهی لندن قرار داشتند، ارائه ایدههای جدید از سوی ایران را رد کردند.
سولانا روز شنبه، یکم دسامبر، در نشست نمایندگان گروه ۵+۱ در پاریس شرکت میکند تا نتیجهگیریهای خود از دیدار با نماینده ایران را به اطلاع آنها برساند. دیپلماتها پیشتر گفته بودند اگر در مذاکرات لندن پیشرفت قابل ملاحظهای در منافشهای هستهای ایران حاصل نگردد، کشورهای غربی، روسیه و چین برای تحریمهای شدیدتر علیه ایران در شورای امنیت زیر فشار قرار خواهند گذاشت.
سولانا در پایان مذاکراتش با جلیلی به خبرنگاران گفت: «من باید اعتراف کنم انتظارات بیشتری از مذاکرات ۵ ساعته خود داشتم، از این رو سرخورده شدم.»
سولانا توافق برای ادامهی مذاکرات در ماه آینده را تایید کرد و گفت، ما احتمالا در پایان دسامبر تلفنی باهمدیگر تماس خواهیم گرفت و اگر وضعیت اجازه دهد باهم ملاقات خواهیم کرد. در اینباره بعدا تصمیم خواهیم گرفت.
سولانا پیش از دیدارش با جلیلی گفته بود، پیشنهاد جدیدی ارائه نخواهد کرد. او این موضع شورای امنیت تاکید کرد که تا زمانی که ایران غنیسازی اورانیوم را متوقف نکرده است، سیاست تشدید تحریم ایران کنار گذاشته نخواهد شد.
در آستانه مذاکرات لندن، اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیسجمهور سابق ایران در تهران گفت، جمهوری اسلامی آماده است، هرگونه تضمینی بدهد تا ثابت کند که هدف برنامههای اتمی ایران نه نظامی بلکه کاملا صلحآمیز است. او گفت، مذاکرات تنها راه حل و فصل این بحران است و نسبت به اقدام احتمالی نظامی از سوی آمریکا هشدار داد.
محمود احمدینژاد، رئیسجمهور ایران اخیرا اعلام کرد که ایران در این زمینه حاضر به "کوچکترین سازشی" نیست. او گفت: «پروندهی اتمی ایران از نظر ما بسته شده است. ایران گام به گام در حال حرکت به سوی قلهی پیشرفتهای تکنولوژیکی است و هیچ قدرتی در دنیا نمیتواند ما را در این راه متوقف کند.»
نشست پاریس
یک روز پس از دیدار سولانا و جلیلی در لندن، نمایندگان گروه ۱ + ۵ در پاریس گردهم میآیند. بنا به گزارش وزارت خارجهی فرانسه، در این نشست مقامهای عالیرتبه وزیران خارجهی شش قدرت بزرگ و نیز خاویر سولانا شرکت دارند.
هدف این نسشت رایزنی دربارهی اقدامهای بعدی در خصوص شش قدرت بزرگ در شورای امنیت سازمان ملل درخصوص برنامهی هستهای ایران است. ارزیابی سولانا از مداکرات خود با سعید جلیلی در فضا و جهتگیری این نشست تاثیر فوقالعاده خواهد گذاشت.
در ماه سپتامبر، اعضای دائم شورای امنیت و آلمان فرصتی را به ایران دادند تا اعتماد جهانی را نسبت به اهداف برنامههای اتمی خود جلب نماید. آنان توافق کردند اقدامهای بعدی خود این درباره را بر اساس نتایج مذاکرات خاویر سولانا با مقامهای ایران و آخرین گزارش البرادعی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی اتخاذ نمایند.
گزارش البرادعی که هفتهی پیش در اختیار شورای حکام آژانس قرار گرفت، هر چند به نکات مثبتی دربارهی همکاری ایران با بازرسان آژانس در رفع برخی ابهامها در خصوص پیشینهی برنامههای اتمی آن کشور اشاره دارد، اما نکات مهم دیگری را نیز دربر دارد که محورهای اصلی مناقشهی غرب با ایران است. البرادعی در گزارش خود گفته است، بهرغم همکاری ایران در ارائهی پارهای اطلاعات که آنهم گزینشی بوده، دانستههای آژانس در حدی نیست که بتواند دربارهی "نبود مواد و فعاليتهای هستهای اعلام نشده در ايران" و بهطور کلی "ماهیت برنامههای اتمی ایران"، تضمينهای معتبری بدهد.
علاوه براین، البرداعی گفته است: «ایران برخلاف درخواستهای شورای امنیت سازمان ملل، فعالیتهای مربوط به غنیسازی اورانیوم را متوقف نکرده و نیز به ساخت رآکتور تحقیقاتی تهران و پروژهی تولید آب سنگین در اراک، ادامه داده است.»
شورای امنیت در قطعنامههای خود خواستار توقف پروژهی تولید آب سنگین اراک نیز شده است. یکی از محصولات فرعی این پروژهی حساس، "پلوتونیوم" است که مستقیما قابل استفاده برای ساخت بمب اتمی است. کارشناسان میگویند، تاسیسات آب سنگین اراک قادر است سالانه ۹ کیلوگرم پلوتونیوم تولید کند. این مقدار پلوتونیوم برای ساخت دو بمب اتمی کفایت میکند.