دیده‌بان حقوق بشر در بیانیه‌ای که روز چهارشنبه ۸ ژوئیه ( ۱۷تیرماه) منتشر کرد، می‌گوید، «مقام‌های ایران از بازجویی‌های خشن و طولانی، ضرب و شتم، محرومیت از خواب و تهدید به شکنجه برای گرفتن اعتراف‌های دروغین» از بازداشت‌شدگان حوادث اخیر استفاده می‌کنند.

پس از انتخابات ریاست جمهوری ۲۲ خرداد (۱۲ ژوئن) در ایران و اعتراض به نتایج اعلام‌شده‌ی انتخابات، دست‌کم ۲۵۰۰ نفر بازداشت شدند. بیش از ۲۰ نفر نیز در حملات نیروهای امنیتی جان خود را از دست داده‌اند. دادستان کل ایران روز چهارشنبه ۱۷ تیرماه گفت، ۲ هزار تن از این عده آزاد شده‌اند، اما ۵۰۰ نفر همچنان در بازداشت به‌سر می‌برند. اکثر این ۵۰۰ نفر، چهره‌های سیاسی سرشناس، دولتمردان سابق، روزنامه‌نگاران، فعالان مدنی و دانشجویان هستند. براساس گزارس منابع مختلف، از جمله عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر، این عده زیر فشارند تا به گناهان ناکرده اعتراف کنند.

دیده‌بان حقوق بشر در بیانیه‌ی خود می‌گوید: «به‌نظر می‌رسد این اعتراف‌ها با این هدف گرفته می‌شوند که اتهام‌های واهی مقام‌های ارشد حکومت به قدرت‌های خارجی مبنی بر دست داشتن در اعتراض‌های پس از انتخابات ایران را تقویت کنند.»

سارا لی ویتسون، مدیر بخش خاورمیانه و شمال آفریقای دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید: «حکومت ایران سرسختانه به‌دنبال توجیه حملات خشونت‌بار خود به تظاهرات مسالمت‌آمیز معترضان است.» وی می‌افزاید: «چه بهانه‌ای بهتر از اعتراف به توطئه‌های خارجی که به زور از بازداشت‌شدگان بدست آمده است؟»

شواهدی از زندانیان آزادشده

دیده بان حقوق بشر می‌گوید، شواهدی از زندانیان آزاد شده بدست آورده که «حاکی از ارعاب و سوء رفتار با زندانیان به منظور گرفتن اعتراف‌های دروغین است.»

یک جوان ۱۷ ساله که در ۲۷ ژوئن دستگیر و در اول ژوئیه آزاد شده، برای دیده‌بان حقوق بشر تشریح کرده که چگونه بازجوی زندان، او و سایرین را مجبور به امضای برگه‌های سفید اعتراف کرده است.

این جوان به دیده‌بان حقوق بشر گفته است: «در روز اول، بازجو مرا در حالی که چشمبند داشتم به گاراژ برد. آنها همه را به مدت ۴۸ ساعت بدون اجازه خوابیدن ایستاده نگه‌داشتند. شب اول دست‌های ما را بسته و با باتون من و دیگر زندانیان را زدند. به زندانیان فحش می‌دادند. جو بسیار ترسناک بود.»

رسانه‌های دولتی اعتراف‌های برخی دستگیرشدگان را پخش کرده‌اند. امیرحسین مهدوی، دبیر روزنامه اصلاح‌طلب "اندیشه نو" روز ۲۷ ژوئن در تلویزیون ایران "اعتراف" کرد که گروه‌های اصلاح‌طلب از پیش از انتخابات ۱۲ ژوئن برای ایجاد ناآرامی برنامه‌ریزی کرده بودند. دوستان مهدوی که اعتراف‌های تلویزیونی او را دیده‌اند به دیده‌بان حقوق بشر گفته‌اند که از حالات و رفتار او کاملا پیدا بود این اعتراف‌ها تحت فشار بدست آمده است.

یکی دیگر از دستگیرشدگانی که اخیرا مجبور شد در تلویزیون ایران ظاهر شود مازیار بهاری، خبرنگار هفته‌نامه‌ی "نیوزویک" در ایران بود. او «رسانه‌های غربی را برای طراحی شورش در ایران» محکوم کرده است. مسئولان نیوزویک قاطعانه این اتهام‌ را رد کرده و خبرنگار خود را بی‌گناه می‌دانند.

اعتراف‌گیری، روشی معمول در ایران

به گفته‌ی دیده‌بان حقوق بشر، حکومت ایران در گذشته زندانیان سیاسی را اغلب تحت فشارهای گوناگونی از جمله ضرب و شتم، محرومیت از خواب، حبس در سلول انفرادی، شکنجه و تهدید به شکنجه قرار می‌داد تا آنها را مجبور به اعتراف کند. این اعتراف‌ها سپس علنی می‌شد و بر علیه زندانی و بی‌اعتبار کردن منتقدان حکومت مورد استفاده قرار می‌گرفت.

دید‌ه‌بان حقوق بشر می‌گوید، اطلاعات مربوط به آزار بازداشت‌شدگان به‌شدت سانسور می‌شود. یک شاهد عینی که در روز اول ژوئیه به دادگاه انقلاب رفته بود به دیده‌بان حقوق بشر گفت: «خانواده‌های صدها زندانی در جلوی در ورودی دادگاه انقلاب جمع شده بودند. بر روی دیوار دادگاه فهرست اسامی ۱۳۴۹ زندانی که قرار بود بزودی آزاد شوند قرار داشت. فهرست جداگانه‌ای هم از ۲۲۳ نفر بر روی دیوار بود. گفته می‌شد اینها افرادی هستند که هنوز تحت بررسی قرار دارند و خانوده‌هایشان باید چند هفته دیگر بازگردند. در طی چند ساعتی که من در جلوی دادگاه بودم چند نفر را دیدم که آزاد شدند. تقریبا همه آنها صورت و دست‌هایی کبود داشتند. بعضی از خانواده‌ها با دیدن پسران و دخترانشان در چنین شرایط بدی شروع به گریه کردند. برخی خانواده‌های دیگر هم می‌گفتند که پسران و دخترانشان ناپدید شده‌اند و نام‌هایشان در فهرست اعلام شده نیست.»

دیده‌بان حقوق بشر در ادامه‌ی بیانیه‌ی خود نوشته است: «مقام‌های ایران هزاران نفر را در جریان سرکوب‌های سراسری دستگیر کردند. هدف از این سرکوب‌ها پایان دادن به تظاهرات وسیع خیابانی بود که در تهران و سایر شهرهای ایران از ۱۳ ژوئن و به‌دنبال اعلام نتایج انتخابات ۱۲ ژوئن براه افتاد. گرچه بسیاری از دستگیرشدگان آزاد شده‌اند، اما دستگیری‌ها همچنان ادامه دارد. دیده‌بان حقوق بشر اسامی ۴۵۰ زندانی را که نیروهای امنیتی از ۱۳ ژوئن دستگیر کرده‌اند جمع‌آوری کرده است. این افراد شامل بیش از یکصد چهره سیاسی، روزنامه‌نگار، مدافع حقوق بشر، شخصیت دانشگاهی و وکیل است.»

MM/FP