عالیترین مرجع قضایی ونزوئلا، موضوع سلب اختیار از پارلمان این کشور را منتفی اعلام کرد. پیش از این، نیکلاس مادورو در نطقی تلویزیونی خواستار تجدیدنظر در این رای شده بود. مخالفان دولت میخواستند تظاهراتی سراسری ترتیب دهند.
تبلیغات
دیوان عالی ونزوئلا ساعاتی پیش از تظاهرات سراسری اعلام شده در این کشور، از تصمیم انحلال پارلمان عقب نشست. پارلمان ونزوئلا در دست مخالفان دولت است و تظاهرات سراسری، قرار بود در واکنش به نقض قانون اساسی و قدرتنمایی دولت صورت گیرد.
قضات دیوان عالی ونزوئلا روز چهارشنبه ۲۹ مارس رای داده بودند که مجلس منحل و مصونیت پارلمانی نمایندگان لغو شود. این مرجع قضایی همچنین حکم داده بود که رئیس جمهوری سوسیالیست ونزوئلا برای مقابله با تروریسم و شبکههای خلافکاری اختیارات ویژهای داشته باشد. این حکم نیز پس گرفته شد
روز جمعه (۳۱ مارس/۱۱ فروردین)، نیکلاس مادورو، رئیس جمهوری ونزوئلا، شورای دفاع ملی را به نشستی اضطراری فراخواند و در پایان از دیوانعالی خواست تا به خاطر حفظ ثبات و توازن قوا، در تصمیم خود تجدید نظر کند. مادورو شامگاه همین روز در تلویویزن ظاهر شد و وعده غلبه بر بحران را داد.
بحث سلب اختیار از پارلمان ونزوئلا به ویژه در محافل بینالمللی با انتقاد شدید روبرو شده و نگرانیهایی را نسبت به آینده دمکراسی در این کشور آمریکای لاتین برانگیخته بود.
بحران سیاسی در ونزوئلا از ماه اوت ۲۰۱۶ آغاز شده است. آن زمان سه نماینده وابسته به اکثریت مخالفان دولت متهم به دستکاری در آرای انتخاباتی بودند. آنها با وجود شائبه تقلب، در مجلس سوگند خوردند.
پارلمان ونزوئلا در این میان لایحه امتیازات نفتی را که پیشنهاد مادورو بود، تصویب نکرد اما دیوان عالی ونزوئلا در روز ۲۹ مارس، پس از آن که این لایحه مردودی را از تصویب گذراند، اعلام کرد که مجلس صلاحیت قانونگذاری ندارد و باید منحل شود.
دیوان عالی ونزوئلا در زمان اعلام این تصمیم گفته بود که وظایف پارلمان را به عهده میگیرد و مصونیت نمایندگان را نیز لغو میکند.
این اقدام، نه تنها با واکنشهای جهانی، بلکه با اعتراضها و انتقادهای گسترده در داخل ونزوئلا همراه شد. در بسیاری شهرها، مردم به خیابانها ریختند. حتی داستان کل این کشور، لوییزا اورتگا نیز که به دولت مادورو نزدیک است، در یک برنامه تلویزیونی این اقدام را نقض آشکار قانون اساسی خواند.
اپوزیسیون ونزوئلا مادورو را به استبداد متهم کرده است.
اما بحران سیاسی تنها یک روی سکه مشکلات کاراکاس است. بحران اقتصادی ناشی از سقوط بهای نفت نیز زندگی مردم را فلج کرده است.
ماههاست که ونزوئلا با کمبود مواد غذایی و نایاب بودن مایحتاج دارویی و بهداشتی روبروست. بانک مرکزی این کشور میگوید که بهای اقلام مصرفی در سال گذشته ۸۰۰درصد بالا رفته است. این کشور با ناآرامیهای اجتماعی و خطر شورش و غارت روبروست.
مادورو مخالفان دولت را مسبب چنین وضعیتی معرفی میکند و آنها را وابسته به آمریکا میخواند. منتقدان رئیس جمهوری چپگرای ونزوئلا نیز متقابلا او را به عدم کفایت در مدیریت بحران ارز و نقدینگی و نابود کردن صنایع خصوصی متهم میکنند.
تظاهرات میلیونی مخالفان دولت در ونزوئلا به روایت تصویر
تنش میان دولت سوسیالیستی ونزوئلا و جناح مخالف بالا گرفته است. در سراسر ونزوئلا تظاهرات اعتراضی گستردهای برگزار شد که با درگیری توأم بود. یک مأمور پلیس در جریان زد و خوردها کشته شد. ۲۰ تن نیز زخمی شدند.
عکس: picture alliance/AA/C.Becerra
تنش میان دولت نیکلاس مادورو، رئیسجمهور ونزوئلا، و جناح اپوزیسیون بار دیگر شدت گرفته است. صدها هزار نفر از مخالفان دولت سوسیالیستی ونزوئلا روز چهارشنبه (۲۶ اکتبر / ۵ آبان) در شهرهای مختلف این کشور دست به تظاهرات زدند و خواستار کنارهگیری مادورو از قدرت شدند.
عکس: picture alliance/AA/C.Becerra
کاراکاس، پایتخت ونزوئلا، شاهد بزرگترین تظاهرات بود. شرکتکنندگان در این راهپیمایی همچنین به جلوگیری از اجرای طرح همهپرسی برای برکناری نیکلاس مادورو اعتراض کردند. اکثر آنان با لباسهای سفید، پرچمهای ونزوئلا و کتاب قانون اساسی این کشور در راهپیمایی شرکت جستند. طبق اعلام اپوزیسیون ونزوئلا، شمار شرکتکنندگان در این راهپیماییها بیش از یک میلیون نفر بوده است.
عکس: Getty Images/AFP/F. Parra
از سوی دیگر هزاران تن از هواداران مادورو نیز به خیابانها رفتند تا پشتیبانی خود را از رئیسجمهور کنونی ونزوئلا اعلام کنند.
عکس: picture alliance/AA/C.Becerra
تظاهرات گستردهی اخیر در ونزوئلا در اکثر موارد بهطور مسالمتآمیز برگزار شد، اما در مواردی نیز با زد و خورد همراه بود. در جریان این درگیریها یک مأمور پلیس در ایالت میراندا به ضرب گلوله کشته شد؛ ایالتی که هنریک کاپریلس از جناح اپوزیسیون فرماندار آن است. در مورد شمار زخمیشدگان آمار بسیار متفاوتی منتشر شد. برخی گزارشها شمار مجروحان را ۲۰ نفر و برخی دیگر ۱۲۰ نفر گزارش کردهاند.
عکس: Reuters/C.E. Ramirez
اپوزیسیون ونزوئلا مردم این کشور را فراخوانده تا روز جمعه (۲۹ اکتبر / ۸ آبان) دست به اعتصاب عمومی ۱۲ ساعته بزنند.
عکس: picture-alliance/dpa/C. Hernandez
نیکلاس مادورو در پی بالا گرفتن تنش میان دولت و اپوزیسیون شورای دفاع ملی ونزوئلا را به تشکیل جلسه فرا خواند. او در پیامی خطاب به هواداران خود وعده داد که از "انقلاب و ارزشهای آن" دفاع کند.
عکس: Reuters/C. G. Rawlins
رئیسجمهور ونزوئلا همچنین هشدار داد که دست روی دست نخواهد گذاشت و اقدامات لازم برای مقابله با اعتصاب عمومی را اتخاذ خواهد کرد. او پیوسته شرکتها را هوادار اپوزیسیون خوانده و آنان را متهم میکند که با مشارکت در "جنگی اقتصادی" سبب بیثباتی کشور میشوند.
عکس: Getty Images/AFP/R. Schemidt
قرار است که روز یکشنبه (۳۰ اکتبر / ۹ آبان) نشستی مشترک میان نمایندگان دولت و اپوزیسیون با میانجیگری واتیکان به منظور برونرفت از بحران کنونی در این کشور برگزار شود. صحنهای دیگر از اعتراضات گسترده مردمی در ونزوئلا.
عکس: picture alliance/Zumapress
فشار مخالفان بر دولت مادورو در ماههای اخیر افزایش یافته است. پارلمان ونزوئلا که اکثریت کرسیهای آن در اختیار اپوزیسیون است، دولت مادورو را متهم کرده که با مسدود کردن طرح همهپرسی در ونزوئلا قانون اساسی این کشور را نقض کرده است. نمایندگان پارلمان ونزوئلا روز یکشنبه (۲۳ اکتبر / ۲ آبان) طرحی در این رابطه را به تصویب رساندند.
عکس: picture alliance/AA/C. Becerra
حضور گسترده مردم ونزوئلا در خیابانها نیز پس از آن شدت گرفت که شورای ملی انتخابات ونزوئلا روز پنجشنبه (۲۰ اکتبر) درخواست همهپرسی برای برکناری مادورو را به دلیل وجود "ناهماهنگیهایی در جمعآوری امضاء در ماه مه آوریل ۲۰۱۶" رد کرد.
عکس: picture-alliance/AP Photo/A.Cegarra
مخالفان مادورو ماههاست در تلاشاند تا با جمعآوری امضاء، همهپرسی درباره برکناری رئیسجمهور ونزوئلا را در سال ۲۰۱۶ برگزار کنند. اپوزیسیون ونزوئلا در اوایل ماه اوت نخستین گام موفق در این راه را برداشته بود. شورای انتخابات ونزوئلا اعلام کرده بود که مخالفان حد نصاب لازم برای تهیه توماری با ۲۰۰ هزار امضاء کسانی که خواستار به همهپرسی گذاشتن آینده رئیسجمهور این کشور هستند را پشت سر گذاشتهاند.
عکس: picture alliance/Zumapress
مخالفان در مرحلهی بعد میبایست در این فرایند طولانی ۴ میلیون امضا در ظرف تنها ۳ روز جمعآوری کنند. این رقم ۲۰ درصد واجدان رأیدهی در ونزوئلا را در بر میگیرد. عدم تعیین تاریخی مشخص برای این کار سبب شده که تلاش اپوزیسیون به کندی پیش رود. زمان انجام همهپرسی اهمیتی سرنوشتساز دارد.
عکس: picture alliance/dpa/C.Hernandez
نیکلاس مادورو در سال ۲۰۱۳ در پی مرگ هوگو چاوز، رئیسجمهور پیشین ونزوئلا، به عنوان جانشین او برگزیده شد. دوره ریاست جمهوری در ونزوئلا ششساله است. اگر همهپرسی درباره آینده مادورو پیش از تاریخ ۱۰ ژانویه ۲۰۱۷ انجام گیرد و او از مقام خود برکنار گردد، باید ظرف یک ماه انتخاباتی تازه برگزار شود. در این صورت نیز اپوزیسیون ونزوئلا امکان پایان دادن به حکومت سوسیالیستها را خواهد داشت.
عکس: Reuters/M. Bello
برگزاری همهپرسی پس از تاریخ مزبور پیامدی دیگر خواهد داشت. طبق قانون اساسی ونزوئلا اگر رئیسجمهور در نیمه دوم دوره ریاستجمهوریاش برکنار شود، این معاونش خواهد بود که وظایف او را برعهده خواهد گرفت. به این ترتیب اگر این همهپرسی پس از ۱۰ ژانویه ۲۰۱۷ برگزار شود، اریستوبولو ایستوریز، معاون مادورو، بر سر کار خواهد آمد و امکان انتخاباتی تازه نخواهد بود.
عکس: picture-alliance/AP Photo/A.Cegarra
نزدیک به ۱۶ سال است که دولت سوسیالیستی ونزوئلا به رهبری نکیلاس مادورو (وسط) قدرت را در دست دارد. اما در سالهای اخیر با توجه به تشدید بحران در این کشور اعتراضات مردمی شدت یافته و بر شمار مخالفان دولت افزوده شده است. سوء مدیریت و فساد گسترده از جمله انتقادهایی است که مخالفان مطرح کردهاند.
عکس: Pictrue-Alliance/AP Photo/F. Llano
ونزوئلا علیرغم برخورداری از ذخایر نفتی عظیم، با معضلات بزرگی از جمله در تأمین نیازهای خود برای انرژی و همچنین مواد اساسی، خوراک و دارو، روبهروست. کاهش شدید بهای نفت در دوران اخیر از دیگر علتهایی است که به بحران اقتصادی در ونزوئلا دامن زده است.