دیپلمات سابق ایران رفتار پوتین با رئيسی را "هدفدار" خواند
۱۴۰۲ آذر ۲۰, دوشنبه
سفیر سابق ایران در شوروی میگوید، جمهوری اسلامی در مراودات با قدرتهای بزرگ دچار "ناشیگری" است و رفتار پوتین با رئیسی "هدفدار" بوده است. او میگوید، روشهای خوار کردن طرف مقابل برای سوار شدن بر آنها به کار میرود.
تبلیغات
بسیاری ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور ایران را در سفر به مسکو "مهمان ناخوانده" میدانند. ولادیمیر پوتین، رئيسجمهور روسیه در دیدار با او گفت: «میخواستم سر راه بازگشت به روسیه توقفی هم در ایران بکنم و با شما دیدار بکنم اما شنیدم که شما در راه مسکو هستید».
این رفتار "تحقیرآمیز" تلقی شد و بیسابقه نیز نبود چون نحوه "استقبال" وزیر خارجه روسیه از همتای ایرانیاش در گذشته نیز دست کمی از برخورد پوتین با رئیس دولت ایران نداشت.
صحنه دیدار پوتین و رئیسی بازتابی گسترده در شبکههای اجتماعی یافت و به شدت مورد انتقاد قرار گرفت.
ناصر نوبری، سفیر ایران در اتحاد جماهیر شوروی سابق در این باره به خبرآنلاین میگوید که در روابط با قدرتهای بزرگ "تشریفات حتی تاثیرات اساسی بر نوع رایزنی و محتوای روابط میگذارد" و پوتین "هر کلمه و هر حرکتش حساب شده است". او معتقد است که رئیسجمهور روسیه این جملات را "با هدف" در برابر خبرنگاران و جهانیان به زبان آورد.
نوبری با آوردن مثالی از رفتار فرعون با زیردستان خود به "خوی مستکبرین" در مراودات اشاره میکند که با استفاده از "روشهای خفیفکننده" و "تحقیر طرف مقابل" سعی میکنند "بر آنها سوار شوند." سفیر پیشین ایران در شوروی سابق نتیجه میگیرد که چنین رفتاری با رئیسی نتیجه "ناشیگری" حکومت ایران در مراودات با این قدرتهاست.
به اعتقاد او، وقتی اعلام میشود که "بیش از ۳۰ بار" به مسکو سفر شده و "همین که توجیه کنیم که به لحاظ رایزنی و محتوایی ما نیاز داریم که مرتب و مکرر برویم مسکو خواه ناخواه آنها سوار بر روابط میشوند".
سفیر پیشین ایران به اهمیت همکاریهای اقتصادی با روسیه اشاره میکند که میتواند در برابر تحریمها "گرهگشا" باشد، اما حکومت ایران حتی در این زمینه نیز دستش به جایی بند نیست.
به گفته او، "مسئولان سیاسی به زور اعلامیه و...میخواهند این همکاریها را ایجاد کنند" و مبادلات دو کشور با "این همه سر و صدای دوستی با روسیه، حدود دو سه میلیارد دلار" است "در حالی که ترکیه عضو ناتو و عملا مقابل روسیه است اما ۲۰ میلیارد دلار رابطه با روسیه دارد".
پوتین "زحمت فرود آمدن برای دیدار با خامنهای" را به خود نداد
بیژن اشتری، نویسنده و مترجم چندین کتاب در باره نظام و مناسبات اجتماعی و سیاسی در دوران شوروی در کانال تلگرامی خود مینویسد، این که پوتین به دیدار رهبران عربستان سعودی و امارات میرود، اما به دیدار علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی نمیآید "نشانه کاهش جایگاه ایران در روابط و مناسبات منطقهای و جهانی است".
به گفته او، پوتین با حاکمان عربستان و امارات که رقبای ایران در منطقه هستند، دیدار کرده "اما به جای دیدار با رهبر ایران در تهران، رئيسجمهور ایران (فرد دوم نظام) را در مسکو به حضور پذیرفته است". اشتری میپرسد، چرا او "به خودش زحمت نداده که سر راه بازگشت به روسیه توقفی یکی دو ساعته در تهران بکند و دیداری هم با رهبر ایران داشته باشد"؟
این کارشناس مناسبات منطقهای و جهانی به نحوه روابط با کشورهای همتراز اشاره میکند و میگوید: «هر دولتمرد جهانی مهمی که مثلا از هند دیدار میکند امکان ندارد که بلافاصله از پاکستان دیدار نکند و برعکس. این عملا تبدیل به یک قاعده در روابط کشورهای جهان با دو کشور هندوستان و پاکستان شده است.»
به گفته او، پوتین بهخوبی میداند که با سخنانش در برخورد با رئیسی "چه گونه ایران را تحقیر کرده" است و اگرچه سخنانش "توجیهی" برای عدم دیدار با علی خامنهای است، اما "در ذات خودش توهین دیگری است به رییسجمهور ایران که ظاهراً بدون این که از طرف دولت روسیه دعوت شده باشد همینطوری سرخود راه افتاده و رفته مسکو تا خدمت ارباب کرملین شرفیاب شود."
دو ساعت انتظار و جوابی بیرمق در رابطه با فلسطینیان
در خبرها آمده بود که ابراهیم رئيسی نزدیک به دو ساعت برای دیدار با پوتین منتظر مانده است. بیژن اشتری این را هم "توهین دیگری" در مناسبات دیپلماتیک توصیف میکند، چرا که "در عالم پروتکلهای سیاسی و روابط دیپلماتیک چنین تاخیر دو ساعتهای بین دو رئيسجمهور بینظیر است".
رسانههای ایران در پوشش سفر رئيسی به مسکو از آن به مثابه تلاشی برای سیاست مشترک دو کشور در برخورد با جنگ غزه یاد کردند. خبرآنلاین نوشت که او "موضوع فلسطین را از جمله مسائل مهم مورد بحث عنوان کرد".
فداحسین مالکی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به "دستاورد" سفر رئیسی به مسکو اشاره کرد که به گفته او، یکی از "موضوعات مهمش حوادث اخیر غزه و دخالت آمریکاییها در منطقه بود".
اما واکنش پوتین به رئيسجمهور ایران چه بود؟ اشتری نوشت: «طرف ایرانی کلی درباره "نسلکشی اسرائيل در غزه" داد سخن گفته اما طرف روسی فقط گفته است که "قضیه فلسطین نیاز به بحث بیشتر دارد" و بعدش هم یک سری حرفهای کلی درباره دانشجویان ایرانی که در روسیه درس میخوانند و اهمیت گسترش روابط تجاری و غیره به زبان آورده».
به باور اشتری، این همه حاکی از "کاهش اهمیت ژئوپولیتیکی و استراتژیکی ایران در روابط و مناسبات منطقهای و جهانی" است. کشوری که با صادرات پهپاد به روسیه "عملا خود را در صف اول جنگ با اروپا و آمریکا قرار داده و حالا این جوری دارد مزد زحماتش را میگیرد."
فداحسین مالکی نیز معتقد است که روسیه رابطه تاریخی و "ملاحظات" خود را نسبت به اسرائیل دارد و ایران نباید "همه تخممرغهایش را در سبد روسیه" بگذارد.
ولادیمیر پوتین، "آخرین تزار" روسیه، به روایت تصویر
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه تا سال ۲۰۳۰ در رأس قدرت قرار خواهد داشت. گرچه حکومت تزارها در روسیه به پایان رسیده، اما شیوه حکومت پوتین به تزارها شباهتهای زیادی دارد. زندگی "آخرین تزار" روسیه در این گزارش تصویری:
ولادیمیر پوتین با کسب ۸۷ درصد آرا در انتخابات ریاست جمهوری روسیه در مقام خود ابقا شد؛ انتخاباتی که آن را نه عادلانه میتوان نامید و نه آزاد. پوتین به این ترتیب تا سال ۲۰۳۰ میلادی همچنان زمام امور را در دست خواهد داشت. او که افسر سابق سازمان اطلاعات و جاسوسی روسیه (کاگب) است، در سال ۱۹۹۹ در این کشور به قدرت رسید و از آن زمان تا کنون اکثر منتقدان خود را حذف یا زندانی یا تبعید کرده است.
عکس: Maxim Shemetov/REUTERS
پوتین؛ دیکتاتور و متجاوز
از نام این افسر سابق کا گ ب که صندلی ریاست جمهوری را به نفع خود مصادره کرده و با تجاوز نظامی به اوکراین، جهان را به لبه پرتگاه بحران خطرناکی سوق داده در آینده و تاریخ روسیه به نیکی یاد نخواهد شد. منتقدان میگویند که پوتین به شکلی غیردموکراتیک برای دورانی طولانی در قدرت مانده و نظام سیاسی روسیه را به یک سیستم اقتدارگرای غیردموکراتیک تبدیل کرده است.
عکس: Kirill Kudryavtsev/AFP/Getty Images
از تولد تا آشنایی با سوبچاک
ولادیمیر ولادیمیروویچ پوتین در روز ۷ اکتبر سال ۱۹۵۲ در سن پترزبورگ (لنینگراد سابق) متولد شد. او در این شهر به مدرسه رفت و در ۱۲ سالگی آموزش جودو و سامبو را آغاز کرد. او در سال ۱۹۷۰ در دانشگاه سنپترزبورگ در رشته حقوق آغاز به تحصیل کرد و در سال ۱۹۷۵ فارغالتحصیل شد. پوتین در آنجا با آناتولی سوبچاک، استادیاری که قانون تجارت تدریس میکرد آشنا شد که نقش مهمی در زندگیاش ایفا کرد.
عکس: picture-alliance/Globallookpress.com
افسر اطلاعاتی
پوتین به مدت ۱۶ سال به عنوان افسر اطلاعاتی خارجی سازمان جاسوسی شوروی (سابق) "کا گ ب" کار کرد و تا درجه سرهنگ دومی نیز رسید. او سپس در سال ۱۹۹۱ استعفا داد و وارد حرفه سیاست در سنپترزبورگ شد. (این کارت شناسایی برای پوتین زمانی که او در آلمان مستقر بود توسط سازمان امنیت آلمان شرقی "اشتازی" صادر شده است).
عکس: BStU, MfS, BV Dresden, Abt.KuSch, Nr 7216
همسر اول و دخترانش
پوتین در سال ۱۹۸۳ با "لودمیلا اشکربنوا" ازدواج کرد. حاصل این ازدواج دو دختر است؛ مارینا در سال ۱۹۸۵ در سن پترزبورگ و کاترینا در سال ۱۹۸۶ در درسدن آلمان متولد شدند. مارینا ورونتسوا، حالا ریاست یک انستیتوی تحقیقات ژنتیک را برعهده دارد که با بودجههای میلیاردی دولتی فعالیت میکند. کاترینا نیز ریاست انستیتوی تحقیقات هوش مصنوعی با بودجه دولتی یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون یورو را برعهده دارد.
عکس: picture alliance / Globallookpress.com
شاگرد و مرشد
سمت چپ این عکس، پوتین جوان دیده میشود که کنار آناتولی سوبچاک شهردار سنپترزبورگ ایستاده است. سوبچاک استاد پوتین بود و با انتصاب او به سمت مشاور روابط خارجی شهرداری، او را وارد عرصه سیاست کرد. بعدها با قدرتگرفتن پوتین، سوبچاک توانست با استفاده از نفوذ شاگرد خود از پرونده یک رسوایی مالی بگریزد. سوبچاک در سال ۲۰۰۰ درگذشت.
عکس: Imago/ITAR-TASS
رئیس جمهور موقت
ژوئن سال ۲۰۰۰ میلادی بوریس یلتسین کنارهگیری کرد و نخستوزیر او به طور موقت کرسی ریاستجمهوری را در اختیار گرفت. پوتین در انتخابات ریاستجمهوری روسیه کارزار موفقی به راه انداخت. در همین دوران برای نخستینبار اتهامهایفساد مالی و رشوهخواری در زمان فعالیت پوتین در شهرداری سنپترزبورگ مطرح شد. مارینا سالی، نمایندهای که این اتهامات را مطرح کرده بود، مجبور به سکوت شد و از سیاست کنارهگیری کرد.
عکس: Imago/ITAR-TASS
مدودوف؛ عروسک پوتین
مسیر سیاسی دمیتری مدودوف همچون پوتین از "حلقه" سنپترزبورگ آغاز میشود. او متولد این شهر و مشاور شهردار بود. او در سال ۲۰۰۰ رئیس ستاد انتخاباتی پوتین، مدتی رئیس شرکت گاز پروم و بعد هم در سال ۲۰۰۸ رئیس جمهور و از سال ۲۰۱۲ نخست وزیر روسیه شد. مدودوف در سال ۲۰۱۲ دیگر در انتخابات ریاستجمهوری روسیه شرکت نکرد تا راه را برای نامزدی ولادیمیر پوتین همراه کند. بسیاری مدودوف را عروسک پوتین میخوانند.
عکس: Reuters
رئیس جمهور "مادامالعمر"؟
پوتین که از سال ۲۰۰۸ تا سال ۲۰۱۲ نخست وزیر مدودف بود در سال ۲۰۱۲ مجددا رئیس جمهور شد، در سال ۲۰۱۸ هم برای چهارمینبار در مسند خود ابقا شد و در آوریل سال ۲۰۲۱ با رفراندوم "اصلاحیه قانون اساسی" امکان یافت ریاست جمهوریاش را تا سال ۲۰۳۶ نیز ادامه دهد. در صورت زنده ماندن، پوتین در این سال ۸۴ ساله خواهد بود.
عکس: picture alliance/dpa/M.Klimentyev
الیگارشی یلتسین، الیگارشی پوتین
پایههای الیگارشی در دوران یلتسین گذاشته شد و افرادی که نزدیک به حلقه قدرت بودند با تصاحب اموال دولتی به سرمایههای هنگفتی دست یافتند. پوتین اما الیگارشها را گوش بفرمان کرد و برخی را مانند میخائیل خودوروفسکی به زندان فرستاد. در روز ۲۴ فوریه وقتی پوتین در مقابل ۳۷ نفر از الیگارشها و ثروتمندترین افراد روسیه از "لزوم انجام عملیات ویژه در اوکراین صحبت کرد"، حتی یک نفر هم جرائت مخالفت و انتقاد نداشت.
عکس: picture-alliance/dpa
پوتین و خام فروشی
با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و باز شدن درهای تجارت جهانی بر روی روسیه، این کشور در دو دوره اول ریاست جمهوری پوتین دارای رشد اقتصادی بسیار بالایی بود که از فروش مواد خام، نفت و گاز و صادرات طلا و اسلحه بدست آمد. این ثروت اما به جیب الیگارشها رفت و صرف خرید کالاهای مصرفی و لوکس بجای مدرنیزه کردن اقتصاد روسیه شد.
عکس: Getty Images/AFP/Alexsey Druginyn
تصاویر جنجالی پوتین
در طول دهههای گذشته چه در دوران اتحاد جماهیر شوروی سابق و چه در دوران ریاست جمهوری یلتسین و حتی مدودوف، چنین تصاویری از یک رئیس جمهور روسیه منتشر نشده است: پوتین در حال شکار، تیراندازی، اسبسواری، پرواز با درناها، سوار بر موتور هارلی دیویدسون، در حال مبارزه جودو، غواصی، نواختن پیانو و آوازخوانی، بازی هاکی روی یخ و پرواز با جت جنگنده تنها نمونههایی از تصاویر هستند.
عکس: AP
درز خبر معشوقه و جدایی از لودمیلا
در سال ۲۰۰۸ برای نخستین بار روزنامه روسی "مسکوفسکی کورسپوندنت" از رابطه آلینا کابایوا، ستاره ژیمناستیک ریتمیک روسیه بعنوان معشوقه ولادیمیر پوتین خبر داد. مدتی بعد انتشار این روزنامه متوقف شد. پوتین در ماه آوریل سال ۲۰۱۴ در تلویزیون دولتی روسیه رسما خبر جدایی خود از لودمیلا را اعلام کرد. کابایوا که نماینده مجلس شده بود در همین سال ناگهان بدون هیچ تجربهای رئیس "گروه رسانه ملی" شد.
در پی انقلاب سال ۲۰۱۴ اوکراین که در پی آن ویکتور یانوکوویج، رئیس جمهور طرفدار روسیه سرنگون شد و سیاستمداران طرفدار اروپا به قدرت رسیدند، گروهی از روستبارهای اوکراین در مناطق شرقی و جنوبی این کشور از جمله کریمه اعتراضاتی را علیه حکومت جدید ترتیب دادند. در روز ۲۶ فوریه نظامیان روسیه شبه جزیره کریمه را به تصرف خود درآوردند و ۱۶ مارس همان سال این شبه جزیره از طریق یک همهپرسی به روسیه الحاق شد.
عکس: picture-alliance/dpa/EPA/A. Pedko
حمله نظامی به اوکراین
ولادیمیر پوتین در روز ۲۴ فوریه سال ۲۰۲۲ رسما خبر عملیات نظامی علیه اوکراین را اعلام کرد. او گسترش ناتو را تهدیدی برای امنیت روسیه دانست و خواستار ممنوعیت قانونی پیوستن اوکراین به ناتو شد. متعاقب این حمله روسیه مورد تحریم کشورهای غربی قرار گرفت و موج کمکهای مالی و تسلیحاتی این کشورها روانه اوکراین شد. تا کنون نزدیک به ۱۷ هزار غیرنظامی، از جمله صدها کودک در اوکراین در طی این جنگ کشته شدهاند.