رئیس امآی۶: اختلاف در حکومت ایران بر سر فروش پهپاد به روسیه
۱۴۰۲ تیر ۲۸, چهارشنبه
ریچارد مور رئیس سرویس اطلاعات خارجی بریتانیا (MI6) با اشاره به این که فروش پهپادهای انتحاری جمهوری اسلامی به روسیه "خلاف وجدان" است از بروز اختلاف و درگیریهای داخلی در میان مقامات رژیم ایران بر سر این موضوع خبر داد.
تبلیغات
ریچارد مور، رییس سرویس اطلاعات خارجی بریتانیا "امآی۶"، روز چهارشنبه ۱۹ ژوئیه (۲۸ تیر) در جریان دومین سخنرانی خود از زمان انتصاب به این سمت در سال ۲۰۲۰، تصمیم رژیم ایران برای فروش پهپاد به روسیه در جنگ اوکراین را "خلاف وجدان" خواند و گفت که این اقدام سبب بروز منازعات داخلی و درگیری و اختلاف میان مقامات رژیم ایران شده است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، او که در سفارت بریتانیا در پراگ سخنرانی میکرد با تشبیه وضعیت کنونی اوکراین به بهار پراگ در سال ۱۹۶۸ و تصرف خاک چکسلواکی توسط اتحاد جماهیر شوروی، از روسهایی که از حمله روسیه به اوکراین نگرانند خواست که با سرویس اطلاعات خارجی بریتانیا "امآی۶" همکاری کنند تا از این طریق، به خونریزیها در اوکراین پایان داده شود.
او با اشاره به شورش ماه گذشته گروه واگنر، آن را نشانه "شکستگیهای عمیقی" توصیف کرد که کرملین را احاطه کرده است و از روسهایی که از جنگ در اوکراین شوکه و ناراحت هستند خواست که برای بریتانیا جاسوسی کنند.
ریچارد مور با بیان این که نسبت به ضد حملات اوکراین در برابر روسیه خوشبین است، افزود روسها شاهد فساد و کشمکش درونی و بیکفایتی رهبران کشور خود هستند و بسیاری از آنها در برابر همان دوراهههایی قرار گرفتهاند که پیشینیانشان در سال ۱۹۶۸ با آن دست به گریبان بودند.
رییس سرویس اطلاعات خارجی بریتانیا اضافه کرد: «من از آنها دعوت میکنم تا کاری را که سایرین طی این ۱۸ ماه کردهاند انجام دهند و دستشان را در دستان ما بگذارند. درهای ما همواره گشوده است ... اسرار آنها پیش ما محفوظ خواهد ماند و به همراه هم برای پایان دادن به خونریزی کوشش خواهیم کرد.»
"بیاخلاقی حاکمان ایران"
اقدامات "خلاف اخلاق و وجدان" رژیم ایران که ریچارد مور به آن اشاره کرد، تنها به فروش و تامین پهپاد برای تجهیز ماشین جنگی روسیه علیه اوکراین محدود نمیشود.
حکومت ایران تا مدتها با لاپوشانی حقیقت، ارسال پهپاد به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین را انکار میکرد، اما در نهایت در آبان ماه ۱۴۰۱ در پی انتشار شواهد گسترده، حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، تحویل پهپادهای ایرانی به روسیه را پذیرفت و ادعا کرد که تحویل این پهپادها "بهصورت محدود و قبل از آغاز جنگ" بوده است.
این در حالی است که موسسه صلح ایالات متحده آمریکا (USIP) در گزارش ماه ژوئیه خود اشاره کرده بود که رژیم ایران تا پایان سال گذشته میلادی، ۱۷۰۰ فروند پهپاد به روسیه تحویل داده است و از ابتدای سال جاری میلادی نیز تولید حدود شش هزار پهپاد در خاک روسیه را آغاز کردهاست.
فراتر از این، بر خلاف ادعای مقامات حکومت ایران، پهپادهای انتحاری مذکور بومی نیست و بلکه یک شبکه بینالمللی تهیه و ارسال تجهیزات ساخت پهپاد، در این پروژه نقش دارد. چندی پیش روزنامه دیلی تلگراف به نقل از نمایندگان پارلمان بریتانیا گزارش داده بود که متخصصان ۱۱ دانشگاه این کشور با برنامه پهپادی ایران همکاری کردهاند.
همچنین والاستریت ژورنال نیز از ساخت برخی از قطعات این پهپادها در چین خبر داده بود. الکسی دانیلوف، دبیر شورای امنیت ملی و دفاع اوکراین نیز پیش از این اعلام کرده بود که برخی از قطعات پهپادهای شاهد، ساخت ایران یا روسیه نیستند و به احتمال زیاد در کشورهای حامی اوکراین ساخته شدهاند.
شبکه خبری سیانان آمریکا در ماه آوریل سال جاری با استناد به یک تحلیل موسسه بریتانیایی "تحقیقات تسلیحات جنگی" گزارش داد که پهپادهای شاهد فروخته شده توسط ایران به روسیه "با موتوری حرکت میکنند که بر اساس فناوری آلمانی ساخته شده و ایران این فناوری را حدود ۲۰ سال پیش از راه غیرقانونی به دست آورده است."
با مهمترین پهپادهای جهان آشنا شوید
تا سال ۲۰۰۷ میلادی تنها آمریکا بود که به "پرنده هدایتپذیر از دور" یا به اختصار "پَهپاد" نظامی سنگین مسلح بود. حالا بیش از ۳۰ کشور از این تکنولوژی استفاده میکنند. نگاهی به دنیای پهپادها در این گزارش تصویری:
عکس: AP Photo/picture alliance
پهپادها را میتوان در کنار ماموریت تعریف شده "شناسایی" یا "عملیاتی" با وزن، ارتفاع، برد و زمان پروازی هم تقسیمبندی کرد. بدین ترتیب پهپادهای تا ۲۰ کیلو گرم وزن جزو رده سبک، ۲۰ تا ۱۵۰ کیلو جزو رده نیمه سنگین و ۱۵۰ تا ۶۰۰ کیلو جزو رده سنگین و بالای ۶۰۰ کیلو وزن جزو رده فوق سنگین محسوب میشوند.
عکس: Liz Wolter/US Navy/picture alliance
Northrop Grumman X-47
از سری "B" این پهپاد رادار گریز در سال ۲۰۱۱ رونمایی شد و در اختیار نیروی دریایی آمریکا قرار گرفت. این پهپاد بیش از ۱۱ متر طول، با بالهای باز نزدیک به ۱۹ متر عرض و بیش از سه متر ارتفاع دارد. این پهپاد تا ارتفاع ۱۲ هزار و ۱۹۲ متری و شعاع ۲ هزار و ۷۷۰ کیلومتر پرواز میکند، میتواند در آسمان بصورت خودکار سوختگیری کند و قابلیت حمل ۲ هزار ۴۵ کیلوگرم سلاح را دارد.
عکس: AP Photo/picture alliance
CH-5
سری پنجم پهپادهای چینی چیزی کمتر از رقیب آمریکایی " MQ-9-Reaper" ندارند. این پهپاد ۶ هزار و ۵۰۰ کیلومتر برد دارد، میتواند ۶۰ ساعت در آسمان بماند و مسلح به ۲۴ راکت است و تا یک هزار کیلوگرم میتواند مهمات حمل کند. تولید سری دیگری از این پهپادها با توانایی ماندن ۱۲۰ ساعت در آسمان و افزایش برد آن به ۱۰ هزار کیلومتر در برنامه قرار دارد.
عکس: Shan He/dpa/picture alliance
General Atomics MQ-1
این پهپاد که پیشتر با نام "RQ1" شناخته میشد از سال ۱۹۹۵ تا سال ۲۰۱۸ مهمترین پهپاد شناسایی و بعدا عملیاتی ارتش آمریکا بود. در کشورهای افغانستان، پاکستان، بوسنی، لیبی، یمن و سوریه از آن صدها بار برای حملات نظامی هدفمند استفاده شده است. ۳۶۰ فروند از این پهپاد به نیروی هوایی آمریکا تحویل داده شد که آخرین آن در سال ۲۰۱۱ بود.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Lopez
General Atomics MQ-9
از این پهپاد برای حمله به کاروان قاسم سلیمانی در عراق استفاده شد. " MQ-9" از سال ۲۰۰۷ به خدمت ارتش آمریکا درآمد و سری "بی" آن در روز ۲۰ مارس سال ۲۰۲۰ آزمایش شد. این پهپاد میتواند تا ۲۷ ساعت در آسمان بماند و توانایی حمل ۱۳۶۱ کیلو مهمات دارد. تا سال ۲۰۱۹ به نیروی هوایی آمریکا ۲۶۹ فروند تحویل داده شده است.
عکس: Reuters/J. Smith
RQ-4 Global Hawk
کمپانی "نورثروپ گرومن" سازنده سری پهبادهای "RQ" است. این پهپاد "شناسایی" است که ۴۶ فروند آن در اختیار نیروی هوایی و دریایی آمریکا قرار گرفته است. این پهپاد میتواند تا ۴۰ ساعت در ارتفاع ۲۰ کیلومتری پرواز و اطلاعات جمهآوری و مخابره کند.
عکس: Imago/US Air Force
Heron
پهپاد شناسایی هرون اسرائیلی در اختیار ارتشهای آلمان، هند، استرالیا، فرانسه، برزیل ترکیه، کانادا، آمریکا و ویتنام قرار گرفته است. از این پهپاد در عملیاتهایی با فاصله طولانی استفاده میشود، چرا که توانایی سی ساعت پرواز در ارتفاعی حدود ۱۰ کیلومتر را داراست.
عکس: Imago Images/StockTrek Images/O. Zidon
IAI Harop
صنایع هوا- فضای اسرائیل نیز با پهپاد انتحاری هاروپ در زمره پهپادهای مهم جهان جای گرفته است. هاروپ با یک هزار کیلومتر برد، ۶ ساعت پرواز و قابلیت حمل ۲۳ کیلو مواد منفجره را دارد و سامانههای ضد هوایی توانایی رهگیری و ردگیری آن را ندارند.
عکس: Getty Images/AFP/E. Piermont
Northrop Grumman MQ-8
یک بالگرد بدون سرنشین ساخت ایالات متحده آمریکا با قابلیت نشست و برخاست عمودی و توانائی اجرای عملیات از عرشه هر واحد شناور میباشد. سری "بی" این بالگرد به موشکهای ضد تانک و هوا به زمین مجهز شده است. تا کنون ۳۰ فروند از این هلیکوپترهای بدون سرنشین تحویل ارتش آمریکا شدهاند.
عکس: US Navy/picture alliance
Bayraktar TB2
ترکیه در سالهای اخیر به یک قدرت پهپادی تبدیل شده است. شرکت "سلجوق بایراکدار"، داماد رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه، سازنده این پهپادها است. از این پهپاد در مناطق کردنشین، شمال سوریه و جنگ لیبی استفاده شده و در منطقه ترکنشین جزیره قبرس نیز مستقر شدهاند. از سال ۲۰۱۷ نزدیک به یکصد فروند از این پهپاد در اختیار ارتش ترکیه قرار گرفته است.
عکس: Murat Cetinmuhurdar/Turkish Presidency/handout/picture alliance / AA
TAI Anka
صنایع هوا – فضای ترکیه همچنین سری پهپادهای "آنکا" را نیز ساخته است که بیش از ۲۶ ساعت در هوا میماند و قابلیت حمل ۲۰۰ کیلو مهمات را دارد و میتوان آن را از طریق ماهواره نیز کنترل کرد. این پهپاد دارای ۲۰۰ کیلومتر محدوده عملیاتی است.
عکس: TAI
شاهد ۱۲۹
ایران نیز به ساختن پهپادهای متعددی دست زده است که از ابابیل، پهپادهای سری مهاجر، شاهد، شاهد ۱۲۹، سریر اس ۱۲۰، فطرس، رعد ،شاهد ۱۲۳ و کمان ۱۲ میتوان نام برد. شاهد ۱۲۹ (عکس) از سال ۲۰۱۳ در خط تولید قرار گرفته، دارای ۲ هزار کیلومتر برد است و یک نمونه آن به چهار موشک ضد تانک سدید ۱ مجهز شده است.
عکس: Fars Agency
Lockheed Martin RQ-170
تازه در سال ۲۰۱۱ پس از سقوط یک فروند پهپاد شناسایی رادار گریز "آر کیو ۱۷۰" در خاک ایران، این پهپاد شهرت جهانی یافت. چند سال بعد جمهوری اسلامی ایران مدعی شد که موفق به مهندسی معکوس این پهپاد شده و ۵۰ دستگاه از آن را تولید کرده است.
عکس: dapd
S-70 Okhotnik-B
پس از فروپاشی اتحاد شوروی، روسیه در عرصه ساخت پهپاد از آمریکا عقب افتاد و تلاش اخیر این کشور با ارائه "سوخو ۷۰ اخوتونیک" شباهت زیادی به رقیب آمریکایی خود "RQ 170" دارد که چند سال پیش در خاک ایران سقوط کرد. این پهپاد میتواند ۲ تن مهمات حمل کند، سرعت آن یک هزار کیلومتر در ساعت و محدوده عملیات آن ۶ هزار کیلومتر است. از سال ۲۰۲۴ قرار است در اختیار ارتش روسیه قرار گیرد.
این پهپاد رادارگریز ساختِ کارخانهٔ داسو اویاسیون در کشور فرانسه است. این هواگرد برای نخستین بار در ۱ دسامبر ۲۰۱۲ میلادی مورد استفاده قرار گرفت و هدف آن تحقیقات بر روی تکنولوژی پهپادی است و قرار نیست مورد تولید سریالی قرار بگیرد.