فرانک‌والتر اشتاین‌مایر، رئیس جمهوری آلمان، در جریان سخنرانی خود در همایش جهانی یادمان قربانیان هولوکاست در اورشلیم (بیت‌المقدس) بر لزوم به خاطر سپردن فاجعه هولناک نسل‌کشی یهودیان در دوران ناسیونال‌سوسیالیست‌ها در آلمان تأکید کرد و گفت، نباید اجازه داد که چنین جنایتی تکرار شود.

اشتاین‌مایر که دیروز پنجشنبه سوم بهمن (۲۳ ژانویه) از سخنرانان این همایش جهانی در "یاد وشم" بنای یادبود قربانیان هولوکاست در اورشلیم بود، ضمن تاکید بر مسئولیت تاریخی آلمان در جنگ جهانی دوم، نسبت به خطر احیای تمامیت‌خواهی، یهودی‌ستیزی و نژادپرستی هشدار داد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

رئیس جمهوری آلمان در کنار حدود ۵۰ تن از سران و رؤسای دولت‌های دیگر کشورهای جهان، در این مراسم شرکت کرده بود. این همایش جهانی به مناسبت ۷۵مین سالگرد آزادسازی اردوگاه مرگ آشویتس به دست ارتش سرخ شوروی سابق در روز ۲۷ ژانویه ۱۹۴۵ برگزار شد.

متن کامل سخنرانی رئیس جمهوری آلمان بدین شرح است:

«"سپاس خدای را که امروز اجازه حضور در اینجا را به من عطا کرد."

چه رحمت و چه موهبتی که می‌توانم اینجا در یاد وشم با شما سخن بگویم.

اینجا در یاد وشم شعله ابدی یاد قربانیان هولوکاست فروزان است.

این مکان یادآور رنج میلیون‌ها باره‌ی آنهاست.

و یادآور زندگی و سرنوشت تک تک آنهاست.

این مکان یادآور ساموئل تیتلمن است؛ شناگر پرشوری از باشگاه ورزشی مکابی ورشو که به پیروزی‌هایی دست یافت، و یادآور خاطره خواهر کوچک‌اش رگا که در پخت و پز برای مراسم سبت به مادرش کمک می‌کرد.

این مکان یادآور ایدا گولدیش و پسر سه ساله‌اش ویلی است. آنها در ماه اکتبر از گتوی کیشیناو [به اردوگاه مرگ] منتقل شدند و ایدا در ژانویه، در سرمایی سخت، برای واپسین بار به مادر و پدر و به خواهرش نوشت: «از عمق وجود تأسف می‌خورم که به هنگام وداع اهمیت لحظه را درنیافتم [...] و تو را بی‌آنکه رها کنم محکم در آغوش نگرفتم.»

آلمانی‌ها او را با خود بردند. آلمانی‌ها شماره‌هایی بر ساعد آنها خالکوبی کردند. آلمانی‌ها تلاش کردند از این انسان‌ها انسان‌زدایی کنند، آنها را به شماره تبدیل کنند و در اردوگاه‌های مرگ هر خاطره‌ای از آنها را محو کنند.

آنها نتوانستند.

ساموئل و رگا، ایدا و ویلی انسان بودند و در یاد ما انسان می‌مانند.

اینجا در یاد وشم، همانگونه که در سفر اشعیا آمده، به آنها "یک یادواره و یک نام" داده می‌شود.

در برابر این یادواره، من نیز به عنوان انسان و آلمانی ایستاده‌ام.

من در برابر یادواره آنان می‌ایستم. نام آنان را می‌خوانم. قصه زندگی‌شان را می‌شنوم و در سوگی عمیق در برابرشان سر تعظیم فرود می‌آورم.

ساموئل و رگا، ایدا و ویلی انسان بودند.

و این را نیز باید امروز و اینجا بگویم: مجرمان هم انسان بودند. آنها آلمانی بودند. قاتلان، نگهبانان، یاری‌دهندگان و همراهان جنایت آلمانی بودند. ماشین کشتار شش میلیون زن و مرد یهودی، بزرگترین جنایت تاریخ بشریت، به دست هم‌وطنان من راه‌اندازی شد.

جنگ فجیعی که به بهای جان بیش از ۵۰ میلیون انسان به راه افتاد، از میهن من آغاز شد.

حال ۷۵ سال پس از آزادسازی آشویتس به عنوان رئیس جمهوری آلمان، انباشته از گناهی تاریخی، در برابر شما ایستاده‌ام. هم‌زمان اما سرشار از قدردانی‌ام؛ برای آغوش باز جان‌به‌دربردگان، قدردان اعتماد انسان‌ها در اسرائیل و در سراسر جهان، و سپاسگزار زندگی باز هم شکوفای یهودی در آلمان. من سرشار از روح آشتی‌ام؛ روحی که به آلمان و اسرائیل، به آلمان، اروپا و کشورهای جهان راهی صلح‌آمیز را نشان داده است.

شعله یاد وشم خاموش نمی‌شود. مسئولیت‌پذیری آلمانی ما نیز از میان نمی‌رود. ما می‌خواهیم به این مسئولیت عمل کنیم. شما نیز بایستی ما را با آن بسنجید.

از آنجا که قدردان معجزه آشتی‌ام، در برابر شما ایستاده‌ام و کاش می‌توانستم بگویم: به خاطر سپردن ما را در مقابل شرارت مصون کرده است.

آری، ما آلمانی‌ها به خاطر می‌آوریم. گاه اما به نظرم می‌آید که گذشته را بهتر از زمان حال درک می‌کنیم.

ارواح شرور خود را امروز در جامه‌ای جدید نشان می‌دهند. حتی بیش از این: آنها افکار یهودستیزانه، نژادپرستانه و اقتدارگرایانه خود را به عنوان پاسخی برای آینده و راه حل جدیدی برای مشکلات زمان ما عرضه می‌کنند. کاش می‌توانستم بگویم: ما آلمانی‌ها برای همیشه از تاریخ درس گرفته‌ایم.

اما وقتی که نفرت‌پراکنی گسترش می‌یابد، نمی‌توانم این را بگویم. نمی‌توانم بگویم، وقتی در حیاط مدارس به روی کودکان یهودی آب دهان انداخته می‌شود. نمی‌توانم بگویم، وقتی که زیر لوای به‌ظاهر انتقاد از سیاست اسرائیل، یهودستیزی بیرون می‌زند. نمی‌توانم بگویم، وقتی که تنها یک در چوبی سنگین مانع می‌شود که تروریستی راستگرا در عید یوم کیپور در کنیسه‌ای در شهر هاله حمام خون به راه بیندازد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

البته: دوران ما همان دوران نیست. کلماتی که به کار می‌روند همان کلمات نیستند. عاملان نیز همان مجرمان سابق نیستند.

اما همان شرارت در میان است.

و تنها یک پاسخ وجود دارد: دیگر هرگز! هرگز نه دیگر!

به همین خاطر نباید بر یادآوری فاجعه نقطه پایانی گذاشت.

این مسئولیت از روز نخست بر عهده جمهوری فدرال آلمان گذاشته شده است.

اما این مسئولیت امروز و اینجا ما را به آزمون می‌طلبد!

این آلمان تنها با عمل به مسئولیت تاریخی‌اش، حق آن را در برابر خود ادا کرده است:

ما با یهودستیزی مبارزه می‌کنیم!

ما در برابر زهر ملی‌گرایی می‌ایستیم!

ما از زندگی یهودی محافظت می‌کنیم!

ما در کنار اسرائیل می‌ایستیم!

من این عهد را اینجا در یاد وشم در برابر چشمان جهانیان تجدید می‌کنم.

و می‌دانم که تنها نیستم. اینجا و امروز در یاد وشم یک‌صدا به نفرت از یهودی و نفرت از انسان نه می‌گوییم!

جهان یک بار در وحشت از آشویتس درس‌هایی گرفت و نظمی صلح‌آمیز را بر مبنای حقوق بشر و حقوق بین‌الملل بنا کرد. ما آلمانی‌ها به این نظم پایبندیم و می‌خواهیم با همگی شما از آن دفاع کنیم. زیرا می‌دانیم: هر صلحی شکننده می‌ماند و ما هم به عنوان انسان همواره قابلیت فریب خوردن داریم.

سران کشورها و رؤسای دولت‌های گرامی، سپاسگزار آنم که ما جملگی امروز اذعان داریم: جهانی که هولوکاست را به یاد می‌آورد. جهانی بدون نسل‌کشی.

"که می‌داند بتوانیم روزی باز هم طنین جادویی زندگی را بشنویم؟ که می‌داند بتوانیم خود را به ابدیت بیاویزیم؛ که می‌داند."

زالمن گرادوفسکی این سطور را به عنوان زندانی در آشویتس نوشت و آن را در یک قوطی حلبی زیر یک کوره آدم‌سوزی چال کرد.

آنها اینجا در یاد وشم به ابدیت پیوسته‌اند: زالمن گرادوفسکی، ساموئل و رکا تیلمن، ایدا و ویلی گولدیش.

آنها همه به قتل رسیدند. زندگی‌شان فدای نفرت افسارگسیخته شد. اما یاد آنها بر نیستی پیروز می‌شود. و عمل کردن، اقدام ما، بر نفرت پیروز می‌شود.

از این حمایت می‌کنم. به آن امید دارم.

سپاس خدای را که امروز اجازه حضور در اینجا را به من عطا کرد.»