سخنرانی وزیر محیط زیست برزیل با غوغای هو کردن و سوت زدن شنوندگان همراه شد.

هیکاردو سالس برای سخنرانی به سالوادور رفته بود، که این روزها مراسم هفته‌ اقلیمی آمریکای لاتین جریان دارد. ژائیر بولسونارو، رئیس جمهور برزیل، وزیرش را فرستاده بود تا از سیاست‌های او در قبال آمازون دفاع کند؛ آقای وزیر با پلاکاردهایی روبرو شد که روی آنها نوشته شده بود: "آمازون در شعله‌های آتش میسوزد".

برزیل در حال حاضر شاهد شدیدترین آتش‌سوزی جنگل‌ها در سال‌های اخیر است. بخش بزرگی از مناطق جنوب آمازون و پانتانال (بزرگترین پهنه تالاب گرمسیری جهان)، را شعله‌های آتش فرا گرفته است. در بولیوی و پاراگوئه هم وضع بهتر نیست و جنگل تا منطقه مرزی با آرژانتین در آتش میسوزد. اما شدت آتش‌سوزی‌ها بر اساس اطلاعات سازمان‌های هوا فضایی و تصاویر ماهواره‌ای ناسا در هیچ‌کجا مانند برزیل نیست.

 

علت آتش‌سوزی‌ها: انسان و خشکسالی

تنها در نیمه نخست ماه اوت، ۹۵۰۰ آتش‌سوزی به ثبت رسیده است که این رقم از آغاز سال تا کنون به ۷۲ هزار مورد می‌رسد. مقایسه این آمار با آمار سال پیش از رشد ۸۰ درصدی آتش‌سوزی‌ها حکایت می‌کند.

وضعیت با ادامه دوره خشکسالی در برخی مناطق که در آنها هفته‌هاست بارانی نباریده، رو به وخامت گذاشته است. در این مناطق یک جرقه کافی است تا شعله‌های آتش زبانه بکشند. اما دفتر سازمان محیط زیستی "گرین پیس" (صلح سبز) در برزیل از عامل انسانی به عنوان عامل آتش‌‌سوزی‌ نام می‌برد. مارسیو کاسترینی از "گرین پیس" برزیل می‌گوید، رابطه روشنی میان آتش‌سوزی‌ها و افزایش شدید قطع درختان آمازون وجود دارد و معتقد است، دولت فعلی برزیل، به رهبری بولسونارو به روند جنگلزدایی کمک می‌کند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

بولسونارو به جای حفاظت از جنگل‌ها خواستار رشد است. برای او قطع درختان آمازون، در راه توسعه کشاورزی، معدن و توسعه زیرساخت‌ها نوعی برنامه پیشرفت اقتصادی به شمار می‌رود. روز ۱۰ اوت، زمین‌داران در پارا (یکی از ایالت‌های برزیل) روزی را به نام "روز آتش" برپا کردند که کمی پس از آن به گفته سازمان ملی مطالعات فضایی برزیل فاجعه آتش‌سوزی در منطقه به یکباره افزایش یافت.

فعالان محیط زیستی برزیل می‌گویند، پیام دولت این است که  عاملان و مسئولان "جنایات و تخلفات زیست‌محیطی" مجازات نمی‌شوند. به گفته این فعالان دولت، همزمان ابزارهای قانونی مقابله با این تخلفات را هم محدود کرده است.

انگشت اتهام به سوی سازمان‌های حفاظت محیط زیست

از نظر دولت هرکس که از برنامه‌های رئیس جمهور در رابطه با محیط زیست انتقاد کند، دشمن شناخته می‌شود. برای مثال دو کشور آلمان یا نروژ که کمک‌های مالی خود برای حفاظت از جنگل‌های باران‌خیز استوایی را متوقف کرده‌اند. رئیس جمهور برزیل از این گام هم فراتر رفته و سازمان‌های محیط زیستی را متهم می‌کند که خودشان این آتش‌ها را به تلافی قطع کمک‌های دولتی به این سازمان‌ها، به راه انداختهاند. بولسونارو گفته است، این عمل (برپا کردن آتش) "می‌تواند یک اقدام جنایتکارانه نهادهای غیردولتی باشد که می‌خواهند توجه‌ها را علیه من و دولت برزیل" جلب کنند. او خود را در "جنگ" با این سازمان‌ها می‌بیند.

مارسیو آسترینی از فعالان گرین پیس در برزیل این "ادعای بی‌اساس" را رد می‌کند و می‌گوید، دولت قصد دارد با این اتهام‌ها ذهن‌ها را از مسئولیتی که متوجه خودش است، منحرف کند.

اکنون رئیس جمهور قصد دارد سربازان را به مناطقی که دچار آتشسوزی شده‌اند، گسیل کند. بهترین سلاح علیه شعلههایی که زبانه می‌کشند، باران است. اما بر حسب تجربه، با فرا رسیدن ماه سپتامبر، برزیل خشک‌ترین ماه سال را پیش رو دارد. دامنه‌ی آتش‌سوزی‌ها احتمالا در هفته‌های آینده وسیع‌تر خواهد شد.