رئیس جمهوری لهستان قانون مربوط به هولوکاست را توشیح میکند
۱۳۹۶ بهمن ۱۷, سهشنبه
اختلاف نظر میان لهستان و اسرائیل بر سر تصویب قانون مربوط به هولوکاست در پارلمان لهستان بالا گرفته است. رئیس جمهور لهستان اعلام کرد که او قانونی که در آن نقش لهستان در هولوکاست انکار شده را توشیح خواهد کرد.
تبلیغات
در پی اختلافات بوجود آمده میان لهستان و اسرائیل بر سر قانون مربوط به هولوکاست، دولت لهستان روز دوشنبه (۱۶ بهمن / ۵ فوریه) دعوت از "نفتالی بِنِت"، وزیرِ راستگرای افراطی آموزش و پرورش اسرائیل را لغو کرد.
نفتالی بِنِت نیز در پاسخ به این اقدام لهستان با خشم اعلام کرد: «دولت لهستان به این خاطر دعوت از مرا لغو کرد که من به جنایات مردم لهستان اشاره کرده بودم.»
وزیرِ آموزش و پرورش اسرائیل در نظر داشت که روز چهارشنبه (۱۸ بهمن / ۷ فوریه) به همراه نمایندگان بلندپایه دولت این کشور به لهستان برود و با مقامات این کشور در باره روابط دو کشور مذاکره کند.
نفتالی بِنِت قبل از سفر اعلام کرده بود که او در لهستان درباره گذشته دو کشور و سرنوشت یهودیان سخن خواهد گفت. او گفته بود که هزاران لهستانی در جریان جنگ جهانی دوم با به خطر انداختن زندگی خود جان یهودیان را نجات دادند، اما "شمار بسیار زیادی از مردم لهستان در سوءاستفاده، تحقیر و قتل یهودیان فعالانه" دست داشتند.
قانون مناقشهبرانگیز
بر مبنای قانونی که پارلمان و سنای لهستان شامگاه چهارشنبه (۳۱ ژانویه / ۱۱ بهمن) با اکثریت بالای آرا تصویب کردند، نقش دولت و مردم این کشور در دوران جنگ جهانی دوم در برپایی اردوگاههای کار اجباری و جنایات هولوکاست انکار میشود.
این قانون برای اجرایی شدن باید به امضای آندره دودا، رئیس جمهوری لهستان، میرسید. دودا روز سهشنبه (۱۷ بهمن / ۶ فوریه) اعلام کرد که این مصوبه پارلمان را توشیح خواهد کرد. رئیس جمهوری لهستان پیشتر گفته بود که این حق کشورش است که از "حقایق تاریخی" دفاع کند. در عین حال دودا اعلام کرده است که تصمیم دارد از دادگاه قانون اساسی کشور بخواهد در مورد این لایحه نظر دهد.
این قانون تاکید میکند که لهستان از ۱۹۳۹ تا ۱۹۴۵ در اشغال "رایش سوم" بوده و تنها اشغالگران نازی مسئول برپایی "اردوگاههای مرگ" بودهاند و دولت و مردم لهستان تقصیری در رابطه با جنایات هولوکاست نداشتهاند.
بر مبنای قانون مربوط به هولوکاست، شخصی که به طور علنی از "همدستی دولت یا ملت لهستان در جنایات رایش سوم" سخن بگوید، به جریمه مالی و تا سه سال زندان محکوم میشود.
اعتراض اسرائیل و آمریکا
قانون مربوط به هولوکاست با اعتراض تند مخالفان لیبرال در دولت لهستان، دولت اسرائیل و محافل یهودی، آمریکا و اوکراین روبرو شده است. مخالفان بر این نظرند که اجرایی شدن این قانون سبب میشود که بازماندگان هولوکاست و همچنین محققان به موضوع همکاری لهستانیها در کشتار دستهجمعی یهودیان (هولوکاست) نپردازند.
روایتهای سینمایی از هولوکاست و اردوگاههای مرگ
پرداختن به موضوع هولوکاست در قالب فیلم و آثار سینمایی کار دشواری است و این خطر وجود دارد که حاصل کار ابعاد این فاجعه را آنطور که باید و شاید روایت نکند. مروری بر روایتهای سینمایی از هولوکاست و اردوگاههای مرگ.
عکس: Imago/Zuma Press
برنده بحثبرانگیز اسکار
"پسر شائول" به کارگردانی لاسلو نمش که جوایز متعددی از جمله جایزه اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسیزبان را کسب کرده، تازهترین اثر سینمایی درباره هولوکاست است. با اکران این فیلم مجاری بار دیگر بحث درگرفته که چگونه باید به موضوع هولوکوست پرداخت و جنایتهایی که در اردوگاه مرگ یهودیان روی داده، به تصویر کشید. فیلم دو روز از زندگی شائول، زندانی مجارستانی در اردوگاه آشویتس را روایت میکند.
عکس: Imago/Zuma Press
"فهرست شیندلر"
فیلم "فهرست شیندلر"، ساخته استیون اسپیلبرگ که در سال ۱۹۹۳ اکران شد، از جمله فیلمهای موفق و پرفروشی است که درباره هولوکاست ساخته شده. این فیلم که جوایز زیادی از جمله جایزه اسکار بهترین فیلم و کارگردانی را به دست آورده، توانست نسل جوان را با سرنوشت یهودیان در دوران نازیها و فاجعه هولوکاست آشنا کند. فهرست شینلدر بر پایه زندگی واقعی اسکار شیندلر، صنعتگر آلمانی است که جان صدها یهودی را نجات داد.
عکس: picture alliance/United Archives
"شوآ"
هشت سال پیش از اکران فیلم "فهرست شیندلر" مستندی به نام "شوآ" به نمایش درآمد. کارگردانی این مستند ۲ قسمتی را کلود لنزمان (تصویر) برعهده داشت. او در این مستند میکوشد که فاجعه هولوکاست را از زبان خود قربانیان روایت کند و بیننده را با محلهای این جنایت آشنا سازد. فیلم "شوآ" نیز جوایز زیادی از جمله در جشنواره فیلم برلین دریافت کرد.
عکس: picture-alliance/dpa/S.Hoppe
"شب و مه"
آلن رنه، فیلمساز فرانسوی یکی از نخستین کارگردانی است که تماشاگران سینما را با پدیده فاجعهآمیز هولوکاست و اردوگاههای مرگ یهودیان آشنا کرد. فیلم "شب و مه" به کارگردانی او ده سال پس از سقوط رژیم نازی ساخته شد. این مستند ۳۲ دقیقهای، زمینهای متروک اردوگاههایی چون آشویتس را به تصویر میکشد و در حین آن، زندگی زندانیان و اسیران داخل اردوگاه را توصیف میکند.
عکس: absolut Medien GmbH
"شر رادیکال"
برخی از علاقمندان سینما فیلمهای مستند را تنها قالب مناسب و مشروع برای پرداختن به موضوع هولوکاست میدانند. اشتفان روزیتسکی، کارگردان اتریشی در سال ۲۰۱۳ مستندی تحت عنوان "شر رادیکال" ساخت. او در این مستند ۹۶ دقیقهای این پرسش را مطرح میکند که "شر رادیکال" در دوران ناسیونال سوسیالیسم چگونه در ذهن انسانها شکل گرفته و چگونه باید در قالب فیلم و آثار سینمایی به این پدیده پرداخت.
عکس: W-film/Benedict Neuenfels
"برهنه در میان گرگها"
فیلم "برهنه در میان گرگها" که بر اساس رمانی به همین نام، نوشته برونو آپیتس ساخته شده، یکی از نخستین آثار سینمایی در آلمان شرقی سابق است که به موضوع هولوکاست و جنبش مقاومت ضدفاشیستی میپردازد. "برهنه در میان گرگها" در سال ۱۹۶۳ به نمایش درآمد و کارگردانی آن را فرانک بایر برعهده داشت. پرداختن به مقاومتهای ضدفاشیستی در آن زمان همخوان و هممسیر با ایدئولوژی آلمان شرقی بود.
عکس: Bundesarchiv/Bild 183-A0816-0001-001
روایتی از یک زندگی آلمانی
در آلمان غربی نیز در دهههای گذشته فیلمهایی درباره هولوکاست ساخته شد. فیلم "روایتی از یک زندگی آلمانی" (محصول ۱۹۷۷) به زندگی رودولف هُس (Rudolf Höß) میپردازد که افسر اساس بود فرمانده اردوگاه کار و مرگ آشویتس. کارگردانی این فیلم قوی را تئودور کوتولا برعهده داشت.
عکس: picture-alliance/KPA
"دربان شبانه"
لیلیانا کاوانی، کارگردان ایتالیایی در سال ۱۹۷۴ با فیلم "دربان شبانه" دوستداران سینما را شوکه کرد. او در این فیلم رابطه آزارگری – آزارخواهی جنسی میان یک بازمانده اردوگاه مرگ با یک افسر پیشین اساس نازی را به تصویر میکشد. ترکیب اردوگاه مرگ و سکس نه تنها سردرگمی و واکنش غریب تماشاگران را به دنبال داشت، بلکه با مخالف نهادهای دولتی روبرو شد و اکران آن مدتی ممنوع بود.
عکس: picture-alliance/Mary Evans Picture Library/AVCO Embassy/Ronald Grant Arch
"یعقوب کذاب"
فرانک بایر حدود یک دهه پس از ساختن فیلم "برهنه در میان گرگها" بار دیگر سراغ موضوع هولکاست رفت و فیلم "یعقوب کذاب" را بر اساس رمان یورک بکر ساخت. این فیلم با استقبال درخور توجه تماشاگران و منتقدان روبرو شد و افزون بر کسب جایزه خرس نقرهای برلیناله نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان بود.
عکس: ullstein bild - KPA
"هولوکاست"
بیشترین سروصدا در دهه هفتاد میلادی را نه آثار سینمایی که سریالی چهار قسمتی به نام "هولوکاست" به پا کرد. این مجموعه آمریکایی در سال ۱۹۷۸ ساخته و در تلویزیون آلمان نیز پخش شد. "هولوکاست" بحثهای گوناگونی را در آلمان درباره جنایتهای نازیها به دنبال داشت، به ویژه آنکه بسیاری از صحنههای آن رویدادهای اردوگاههای کار و مرگ یهودیان در دوران نازیها را روایت میکند.
عکس: Bertz + Fischer Verlag
"انتخاب سوفی"
مریل استریپ، ستاره هالیوود که در مجموعه تلویزیونی "هولوکاست" بازیگری کرده بود، در سال ۱۹۸۲ بار دیگر در اثری در این باره حضور یافت. استریپ در فیلم "انتخاب سوفی" نقش زنی جوان و زیبا را بازی میکند که از اردوگاه نازیها جان سالم بدر برده ولی دو فرزندش را از دست داده است. این ستاره هالیوود به خاطر درخشش در این فیلم جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن را به دست آورد.
عکس: picture-alliance/United Archives/IFTN
"اروپا اروپا"
"اروپا اروپا" که آنییژکا هولند، فیلمساز لهستانی آن را کارگردانی کرده، فیلمی در ژانر درام جنگی است. در این فیلم صحنههایی از وضعیت و سرنوشت یهودیان در اردگاههای کار اجباری و مرگ در دوران نازی دیده نمیشود. در حالیکه این فیلم در کشورهای انگلیسیزبان با استقبال روبرو شد، منتقدان فیلم در آلمان بر این باور بودند که "اروپا اروپا" با رویکردی بیش از اندازه سرگرمکننده با موضوع هولوکاست برخورد میکند.
عکس: picture-alliance/kpa
"زندگی زیبا است"
فیلم "زندگی زیبا است"، ساخته روبرتو بنینی از معدود تلاشهای فیلمسازان برای پرداختن به موضوع هولوکاست در قالب طنز و کمدی بوده است. این فیلم که جوایز پریشماری از جمله جایزه اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسیزبان را به دست آورد، بیست و ششمین فیلم برتر تاریخ سینما در فهرست معتبر سایت IMDb شناخته شده است.
عکس: picture-alliance/dpa
"پیانیست"
فیلم "پیانیست" (محصول ۲۰۰۲)به کارگردانی رومن پولانسکی بر اساس داستان واقعی زندگی پیانیست یهودی، ولادیسلاو اشپیلمان در دوران جنگ جهانی دوم در لهستان و اشغال این کشور توسط رژیم نازی، ساخته شده است. این فیلم جایزه نخل طلایی جشنواره کن و همچنین سه جایزه اسکار به دست آورد، از جمله جایزه اسکار بهترین کارگردانی و بهترین بازیگر نقش اول مرد برای آدرین برودی (تصویر).
عکس: imago stock&people
"بیسرنوشت"
فیلم "بیسرنوشت" (محصول ۲۰۰۵)، نمونهای ناموفق و منفی از پرداختن به رویدادهای اردوگاههای مرگ است. این فیلم مجاری زندگی نوجوان ۱۴ سالهای در مجارستان جنگ جهانی دوم را روایت میکند که پس از اینکه به یک اردوگاه کار اجباری فرستاده میشود، دچار تحول میشود. به اعتقاد منتقدان تصاویر گاه رومانتیک این فیلم تماشاگر را گیج و سردرگم میکند.
عکس: picture-alliance/ZB
عکس 151 | 15
به گفته یسرائیل کاتس، وزیر اطلاعات اسرائیل، دولت لهستان با تصویب قانون مزبور قصد دارد هر گونه نقش این کشور را در کشتار دستهجمعی یهودیان منکر شود. سخنگوی وزارت امور خارجه اسرائیل طی پیامی در توییتر نوشت: «هیچ قانونی نمیتواند فاکتهای تاریخی را مخدوش کند».
در اورشلیم بنیاد یادبود قربانیان هولوکاست به نام "یاد واشم" از قانونی که پارلمان لهستان در رابطه با نقش آن کشور در تعقیب و کشتار یهودیان تصویب کرد، انتقاد کرده است.