رئیس سیا سکوت را شکست؛ جزئیات حمله به پناهگاه بن‌لادن
۱۳۹۰ اردیبهشت ۱۳, سه‌شنبه
لئون پانتا در گفت‌وگوی اختصاصی با مجله تایم به صراحت گفته است که سیستم اطلاعاتی پاکستان در جریان این حمله قرار نداشته «چون اطلاع آنها می‌توانسته شکست این عملیات مهم را در پی داشته باشد.»
بلندپایه‌ترین مقام اطلاعاتی در ساختار سیاسی ایالات متحده که فرماندهی عملیات «دستگیری یا مرگ» اسامه بن‌لادن را بر عهده داشت، در نخستین مصاحبه خود پس از مرگ بن‌لادن گفته است: «مقامات آمریکایی به شدت نگران نشت اطلاعات مربوط به عملیات توسط مقامات پاکستانی بودند.»
مدت‌ها پیش از آن‌که لئون پانتا فرمان آغاز حمله را در ساعت ۱:۲۲ بعد از ظهر روز جمعه به وقت پاکستان، به نیروهای ویژه عملیات به فرماندهی ژنرال مک‌ریون صادر کند، مقامات ارشد سیا در حال بررسی احتمالات، ارزیابی اطلاعات و طراحی ساختار حمله بودند.
سازمان سیا به رغم تاکید آمریکا بر افزایش همکاری‌های اظلاعاتی با دیگر کشورها، ماجرای این حمله حیاتی را اصلا با مقامات پاکستانی در میان نگذاشت، «چون در این صورت ممکن بود آنها این اطلاعات را در اختیار کسانی قرار دهند که هدف این عملیات بود.»
از «بمباران پناهگاه» تا حمله غافلگیرکننده
بمباران مستقیم پناهگاه با بمب‌افکن‌های B-2 مسلح به موشک‌های کروز، از گزینه‌هایی بود که مقامات آمریکایی در ذهن داشتند، اما به گفته آقای پانتا این گزینه که می‌توانست تخریب بیش از اندازه‌ای داشته باشد، در ساعات پایانی روز پنج‌شنبه هفته گذشته، کنار گذاشته شد و تصمیم گرفتند که متنظر بمانند تا اطلاعات بیشتری به دست آورند.
روز سه‌شنبه گذشته، لئون پانتا گروه ۱۵ نفره‌ای از دستیاران خود، از جمله رهبران تیم مبارزه با تروریسم سیا و تحلیلگران دفتر آسیا را گرد هم آورد تا صحت و سقم اطلاعات به دست آمده درباره مخفی‌گاه بن‌لادن در ایبت‌آباد را بررسی کنند.
شواهد بسیاری موید حضور بن‌لادن در آن مکان بود و تدابیر امنیتی القاعده در اطراف پناهگاه هم به دقت بررسی شده بود، اما ماهواره‌های آمریکایی نتوانستند تصویری از بن‌لادن یا یکی از اعضای خانواده‌اش را ثبت کنند.
آقای پانتا می‌گوید اعضای این تیم ۱۵ نفره روی انجام حمله اتفاق نظر داشتند. برخی از اعضای این تیم همان کسانی بودند که ۳۲ سال پیش در زمان ریاست‌جمهوری جیمی کارتر، قرار بود عملیات نجات گروگان‌های آمریکایی در تهران را اجرا کنند که در صحرای طبس ناکام ماندند. برخی دیگر از آنها از مجریان عملیات پیچیده «سقوط بلک هاوک» بر ضد سومالی در سال ۱۹۹۳ بودند.
لئون پانتا معتقد است که شواهد کافی برای پذیرش ریسک چنین عملیاتی وجود داشت، اما دستیاران او بین ۶۰ تا ۸۰ درصد اطمینان داشتند که بن‌لادن در زمان عملیات در آن مکان حضور خواهد داشت، به همین خاطر تصمیم‌گیری نهایی درباره این حمله به عهده رئیس‌جمهور گذاشته شد.
باراک اوباما پس از شنیدن نظرات این تیم، دو گزینه پیش روی آنها قرار داد: عملیات از راه دور یا صبر بیشتر برای جمع‌آوری اطلاعات دقیق‌تر.
پرواز هلی‌کوپترها، به فرمان اوباما
آقای پانتا می‌گوید، به اعتقاد وی به تعویق انداختن عملیات لزوما نمی‌توانست جمع‌آوری اطلاعات بیشتر و دقیق‌تر را به دنبال داشته باشد. به همین خاطر او در حضور اوباما اعلام کرد که «با توجه به شرایط امنیتی در اطراف پناهگاه، اطلاعاتی که داریم حداکثر اطلاعاتی است که می‌توان به دست آورد و از زمان نبرد تورا بورا در سال ۲۰۰۱، هرگز تا این اندازه مطمئن به حضور بن‌لادن در مکانی خاص نبودیم.»
سرانجام روز جمعه، لئون پانتا دریافت که رئیس‌جمهور توضیحات او را قانع‌کننده دانسته و دستور کتبی آغاز عملیات هلی‌کوپترها را امضا کرده است. پس از دریافت دستور رسمی رئیس‌جمهور، او به ژنرال مک‌ریون فرمان داد که با تیم ویژه‌اش به آن مکان مشخص در ایبت‌آباد برود، در صورت حضور بن‌لادن او را دستگیر کنند و در غیر این صورت به سرعت مکان را ترک کنند.
طبقه هفتم ساختمان سازمان سیا، تبدیل به مرکز فرماندهی عملیات شد و پانتا که نظاره‌گر اقدامات تیم ژنرال مک‌ریون بود، می‌گوید تا پیش از شنیدن تاییدیه مک‌ریون مبنی بر رویت بن‌لادن «اوضاع در این اتاق متشنج و پراضطراب بود و نفس‌ها در سینه‌ها حبس».
بالاخره ژنرال مک‌ریون اسم رمز را بر زبان آورد: «جرونیمو»، یعنی بن‌لادن رویت شد. از آن لحظه تا زمانی که هلی‌کوپترهای عملیات مکان را ترک کردند، ۱۵ دقیقه طول کشید و سپس همهمه اتاق را فرا گرفت. عملیات با موفقیت انجام شده بود.
لئون پانتا که پیش از ترک سازمان سیا یک پیروزی بزرگ را به نام خود ثبت کرده، می‌گوید: «نیروهای ما اطلاعات و مدارک ارزشمندی از پناهگاه بن‌لادن به دست آورده‌اند، از جمله چند کامپیوتر و چندین دستگاه الکترونیک دیگر.»
یک منبع آگاه به نقل از یکی از همسران بن‌لادن که از این عملیات جان سالم به در برده، به مجله تایم گفته است که خانواده بن‌لادن از سال ۲۰۰۵ در همین مکان زندگی می‌کردند.
حالا با اطلاعات به دست آمده در نتیجه موفقیت این عملیات، پرسش‌ها و ابهاماتی پدید آمده است، مبنی بر این‌که آیا دولت پاکستان از مکان زندگی بن‌لادن مطلع بوده است؟
یکی از دستیاران آقای پانتا می‌گوید: «این ابهامات می‌تواند به نفع آمریکا تمام شود. مقامات پاکستانی حالا زیر فشار شدیدی هستند و همین باعث می‌شود که همکاری‌های بیشتری با ما بکنند. ما باید از این اهرم فشار استفاده کنیم تا طالبان را در مناطق دیگر زیر فشار شدیدتری قرار دهیم.»
احسان نوروزی
تحریریه: مصطفی ملکان