ماجرا از گزارش شماره‌ی اخیر روزنامه‌ی آلمانی "بیلد آم زونتاگ" آغاز شد. یک کارمند سرویس امنیتی آلمان مدعی شد که یک کشتی نیروی دریایی این کشور، مجهز به پیشرفته‌ترین دستگاه‌ها و ابزارهای جاسوسی، در شرق دریای مدیترانه فعالیت واحدهای نظامی بشار اسد را زیر نظر دارد.

نیروی دریایی آلمان سه فروند شناور در اختیار دارد که وظیفه‌ی دریافت و دسته‌بندی مکالمات تلفنی و بی‌سیم را بر عهده دارند.

"برقراری ارتباطات رادیویی از راه دور" و "ارزیابی ارتباطات الکترونیکی دوربرد" از جمله مأموریت‌هایی هستند که برای این شناورها تعریف شده‌اند. از قرار در هر شناور ۴۰ کارشناس از واحد ویژه‌ی "ارزیابی استراتژیک" مستقر هستند.

وزارت دفاع آلمان در برلین روز دوشنبه (۲۰ اوت/ ۳۰ مرداد) حضور یکی از شناورهای یادشده در شرق دریای مدیترانه را تأیید کرد. سخنگوی وزیر دفاع این کشور در عین‌حال تأکید کرد که "واحدهای ارزیابی، مخابراتی و هشدار زودهنگام" غیرمسلح در این کشتی مستقر هستند.

سخنگوی وزیر دفاع آلمان به جزئیات بیشتری در مورد هدف مأموریت این کشتی و ارتباط احتمالی گشتزنی‌های آن با ناآرامی‌های سوریه اشاره نکرد، اما تصریح کرد که «کشتی‌های آلمانی سال‌هاست که به‌طور مرتب در دریای مدیترانه» حضور دارند.

شناورهای جاسوسی آلمان در سال ۲۰۰۶ هم نیروهای بین‌المللی در سواحل لبنان را همراهی می‌کردند. واحدهای حافظ صلح بین‌المللی در قالب مأموریت موسوم به "یونیفل، سال‌هاست که بر برقراری صلح در لبنان نظارت می‌کنند.

واکنش اپوزیسیون

دولت آلمان در مورد مأموریت‌های غیرمسلحانه‌ی واحدهای امنیتی و نظامی ملزم به گزارش به پارلمان این کشور نیست. اما در این مورد احزاب اپوزیسیون آلمان سرویس امنیتی برون‌مرزی را به دخالت در جنگ داخلی سوریه متهم می‌کنند. دو حزب چپ‌ها و سبزها در آلمان روز دوشنبه خواستار توضیح روشن دولت در این مورد شدند.

منتقدان می‌گویند سرویس امینتی آلمان اطلاعات به‌دست آمده را برای خود نگاه نمی‌دارد، بلکه از طریق سرویس‌های امنیتی آمریکا و بریتانیا به دست مخالفان بشار اسد می‌رساند. به اعتقاد یک سیاستمدار آلمانی از حزب سبزها، «سرویس امنیت خارجی آلمان باید برای دولت این کشور اطلاعات جمع‌آوری کند، نه در یک جنگ داخلی دخالت نماید».

یکی از سیاست‌مداران حزب چپ‌ها هم روز دوشنبه خواستار عقب‌نشینی فوری تمام نیروهای آلمان از منطقه شد. او این‌گونه برداشت می‌کند که «نیروی دریایی آلمان به‌احتمال به همراه سرویس امنیت خارجی این کشور در نبردی مسلحانه در خارج از مرزهای آلمان درگیر شده است؛ بدون این‌که مجوز پارلمان را کسب کند».

استدلال طرف مقابل

با وجود این‌که تجهیزات ردیابی و شنود موجود در شناورهای آلمانی امکان نفوذ تا عمق ۶۰۰ کیلومتری به داخل خاک سوریه را فراهم می‌آورند، اما در مورد این‌که آیا اطلاعات به‌دست آمده واقعا گره از کار اپوزیسیون این کشور می‌گشاید، نظر واحدی وجود ندارد.

برخی از ناظران می‌گویند منابع اطلاعاتی مخالفان بشار اسد به مراتب بهتر از منابع اطلاعاتی سرویس امنیتی آلمان هستند. به اعتقاد این گروه، مخالفان اسد پیش از این‌که ارتش سوریه حمله‌ای ترتیب دهد، از آن مطلع‌اند؛ دلیل: در رده‌های عالی نظامی و امنیتی دستگاه بشار اسد افرادی هستند که با مخالفان همکاری تنگاتنگی دارند.

این دسته از ناظران انفجار ۱۸ ژوئیه در دمشق را بهترین نمونه بر ادعای خود می‌دانند؛ انفجاری که "ارتش آزاد سوریه" در ساختمان شورای عالی امنیت ملی سوریه ترتیب داد و در آن برخی از نزدیکان اسد و دست‌اندرکاران رژیم او کشته شدند. تصاویر ویدئویی‌ای که ظاهرا روند این انفجار را نشان می‌دهند، درستی این نظریه را قوت می‌بخشند که مخالفان به احتمال بی‌سیم پلیس و اورژانس را شنود می‌کردند.

به اعتقاد این گروه از ناظران، ممکن است مخالفان بشار اسد از پشتیبانی سرویس‌های امنیتی خارجی برخوردار باشند، اما این کمک بیشتر از واشنگتن و لندن سرچشمه می‌گیرد تا از برلین.

گمان می‌رود که آمریکا و بریتانیا "تسلیحات سرد" – مثلا ابزارهای ارتباطی و جاسوسی مخابراتی – در اختیار مخالفان اسد گذاشته باشند. باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا، از کمک حدود ۲۰ میلیون یورویی کشورش به مخالفان سوری خبر داده است. دولت بریتانیا نیز اخیرا ۳/ ۶ میلیون یورو برای مخالفان رژیم سوریه تصویب کرد که ۸/ ۱ میلیون یورو از آن تا کنون پرداخت شده است. روشن نیست که این مبالغ صرف چه اقداماتی می‌شوند.

دولت آلمان تا کنون تنها کمک‌های بشردوستانه در اختیار شهروندان سوریه قرار داده است.