تاثیر و نقش شبکه‌های اجتماعی در چرخه‌ی خبررسانی کشورهای مختلف، روز به روز پررنگ‌تر می‌شود. گسترش استفاده از شبکه‌های اجتماعی، تعداد شهروندان روزنامه‌نگار را مدام افزایش داده و پای بسیاری از خبرنگاران حرفه‌ای را هم به شبکه‌های اجتماعی باز کرده است تا از نوشته‌های کاربران، به عنوان منبعی برای کسب خبر به‌ویژه درباره‌ی کشورهایی که با نبود مطبوعات آزاد و مستقل و بن‌بست خبری مواجه هستند، استفاده کنند.

حالا یکی از معروف‌ترین شبکه‌های اجتماعی یعنی «توئیتر»، صفحه‌ی راهنمایی برای خبرنگاران طراحی کرده است تا خبرنگاران حرفه‌ای را که برای کسب اخبار از شاهدان عینی و کاربران «توئیتر» سراغ این شبکه‌ی اجتماعی می‌آیند را راهنمایی کند.

این صفحه‌ی تازه‌ی «توئیتر» که «توئیتر برای سرویس‌های خبری» نام دارد، راهنمای لازم برای انتشار، جست‌وجو، توئیت حرفه‌ای، جست‌وجوی منابع دست اول و دنبال کردن آن‌ها در این شبکه اجتماعی و فرهنگ واژگان لازم برای یک کاربر حرفه‌ای در «توئیتر» را شامل می‌شود.

آنچه خبرنگاران برای توئیت حرفه‌ای باید بدانند

«توئیتر» در بخش توضیح چرایی راه‌اندازی این صفحه، خطاب به ژورنالیست‌ها نوشته است: «می‌دانیم شما اهالی رسانه از نسل‌های مختلف هستید. بعضی‌هایتان از نسل حروف سربی و برخی از نسل هش تگ‌ها. شما حرفه‌ی خود را از مدیوم‌های رسانه‌ای متفاوتی شروع کرده‌اید:برخی از رادیو، عده‌ای از تلویزیون، بعضی‌هایتان از رسانه‌های چاپی و عده‌ای دیگر از رسانه‌های آنلاین و یا ثبت تصویر با تلفن همراه. اما همه‌ی شما اهالی رسانه هدفی یکسان دارید: میل به تغییر در جهان و ثبت تحولات و ارائه‌ی اطلاعات درست و قابل اعتماد به مخاطبان خود.

با اینکه شما اهالی رسانه، گروه متنوعی هستید، ما فکر می‌کنیم توئیتر برای همه‌ی شما می‌تواند جای مشترکی برای کسب خبر باشد. و می‌دانیم توئیتر ابزاری است که به همه‌ی اهالی رسانه کمک می‌کند تا اطلاعات و منابع خبری را سریع‌تر پیدا کرده، اخبار خود را بهتر ارائه کنند و مخاطبان بیشتری برای رسانه‌ی خود پیدا کنند.»

صفحه‌ی راهنمای «توئیتر» برای خبرنگاران در چهار بخش کلی گزارش، درگیر شدن در بحث‌ها، انتشار و موارد دیگر، توضیح‌ها و راهنمایی‌ها را دسته‌بندی کرده است. در بخش چگونگی گزارش و اطلاع‌رسانی حرفه‌ای در «توئیتر»، تفاوت‌های جست‌وجو و جست‌وجوی حرفه‌ای و پیشرفته و چگونگی استفاده از هش‌تگ‌ها برای جست وجوی حرفه‌ای آموزش داده شده است. در همین بخش، توصیه‌هایی برای جست‌وجوی بهتر در آرشیو توئیت‌ها نیز ارائه شده است.

در بخش شرکت و درگیرشدن بهتر در «توئیتر»، این شبکه‌ی اجتماعی به خبرنگاران توصیه‌هایی برای ارائه‌ی بهتر و توئیت کردن حرفه‌ای اخبار خود را آموزش می‌دهد تا در شبکه‌ی اجتماعی که روزانه بیش از ۲۰۰ میلیون توئیت در آن منتشر می‌شود، اخبار خود را بهتر عرضه کرده و مخاطبان بیشتری جذب کنند.

در این بخش چند نفر از خبرنگارانی که فالوئرهای بسیاری در «توئیتر» دارند به عنوان نمونه بررسی شده و عوامل موفقیت آن‌ها در جذب مخاطب، بررسی و توصیه‌های لازم برای موفقیت در دسترس خبرنگاران قرار می‌گیرد. فرهنگ واژگان لازم برای جست وجوی درست در«توئیتر» و توئیت کردن به شیوه‌ای که علاقه‌مندان به آسانی اخبار شما را پیدا کنند نیز در همین بخش آموزش داده می‌شود.

اهالی رسانه همچنین با ابزارهای لازم برای انتشار هرچه مفیدتر مطالب خود در شبکه‌های اجتماعی نیز در این صفحه آشنا می‌شوند و می‌آموزند چطور با ۱۴۰ کاراکتر، مطلب خود را به بهترین شکل در این شبکه‌ی مایکروبلاگی ارائه کنند. لیستی از امکانات پشتیبانی «توئیتر»، وبلاگ‌های این شبکه‌ی اجتماعی به زبان‌های مختلف و توصیه‌های حفظ ایمنی شناسه‌ی کاربری خود در «توئیتر» نیز در صفحه‌ی «توئیتر برای سرویس‌های خبری» اعلام و توضیح داده شده است.

نزدیکی بیشتر شبکه‌های اجتماعی با رسانه‌های حرفه‌ای

شبکه‌ی مایکروبلاگی «توئیتر» اولین شبکه‌ی اجتماعی نیست که صفحه‌ای ویژه‌ی سرویس‌های خبری را در وب‌سایت خود طراحی و در دسترس خبرنگاران قرار داده است. در آوریل سال جاری میلادی، شبکه‌ی اجتماعی «فیس‌بوک» نیز در اقدامی مشابه صفحه‌ای با عنوان «روزنامه‌نگاران در فیس‌بوک» را راه انداخت. در این صفحه که بیش از ۷۳ هزار نفر آن را لایک زده‌اند، منابع لازم را برای آن دسته از کاربران این بزرگ‌ترین شبکه‌ای اجتماعی در وب که از کارکنان رسانه هستند فراهم می‌کند و پلات‌فرمی برای روزنامه‌نگاران از سراسر جهان در «فیس‌بوک» است.

شبکه‌ی اجتماعی «فیس‌بوک» نیز در صفحه‌ی «روزنامه‌نگاران در فیس‌بوک» توصیه‌ها وراهنمایی‌های برای دیالوگ دوسویه‌ی خبرنگاران با مخاطبان، حضور عمومی در شبکه‌ی اجتماعی، انتشار حرفه‌ای مطالب خود در «فیس‌بوک»، تشویق کاربران به ارسال نظر و بازنشر مطالب منتشره‌ی خبرنگاران و استفاده از امکان طرح سوال در صفحه‌ی شخصی خود ارائه کرده است.

فیس‌بوک« مجموعه‌ی مقالات مفیدی درباره‌ی اهمیت شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های وب.۲ در روزنامه‌نگاری نوین و تلاش سایت‌های وب.۲ و شبکه‌های اجتماعی برای تعامل بهتر با رسانه‌های جریان اصلی و حرفه‌ای نیز در صفحه‌ی «روزنامه‌نگاران در فیس‌بوک» لیست کرده و در اختیار اعضا قرار داده است.

شبکه‌های اجتماعی و وب‌سایت‌های وب.۲ نقش مهمی دراطلاع‌رسانی و بسیج نیروهای مردمی در تحولات اخیر کشورهای عربی داشته و در کشورهایی با نظام دیکتاتوری، در نقش رسانه‌ی جایگزین ظاهر شده و عمل می‌کنند. در چنین شرایطی، لزوم نزدیکی و تعامل بیشتر این شبکه‌ها با رسانه‌های حرفه‌ای، ملموس‌تر می‌شود.

فرناز سیفی

تحریریه: فرید وحیدی