علی ربیعی با اشاره به مذاکرات فشرده‌ای که میان جمهوری اسلامی و فرانسه، به نمایندگی از کشورهای اروپایی، در جریان است ابراز امیدواری کرد این گفت‌وگوها به اجرای کامل تعهدات اروپا مطابق برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) منجر شود.

به گزارش خبرگزاری ایرنا، سخنگوی دولت در نشست خبری روز دوشنبه ۱۱ شهریور (دوم سپتامبر) گفت: «در صورت اجرای تعهدات اروپا جمهوری اسلامی به اجرای کامل  برجام باز خواهد گشت. تعهد در مقابل تعهد استراتژی‌ای است که امروز ما اتخاذ کرده‌ایم.»

جمهوری اسلامی ۱۸ اردیبهشت و در نخستین سالروز خروج آمریکا از توافق هسته‌ای میان ایران و کشورهای پنچ به علاوه یک، اعلام کرد در صورتی که کشورهای اروپایی برای بهره‌مند شدن تهران از مزایای اقتصادی برجام گام ملموسی بر ندارند هر ۶۰ روز اجرای بخشی از تعهدات برجامی خود را متوقف می‌کند.

این کاهش تعهدات تا کنون در دو مرحله، به صورت رعایت نکردن سقف مجاز درصد غنی‌سازی و میزان ذخیره اورانیوم غنی‌شده انجام شده است.

ربیعی می‌گوید روز جمعه، ۱۵ شهریور موعد آغاز گام سوم کاهش تعهدات است و این که ایران وارد این مرحله نشود کاملا به واکنش طرف اروپایی و مذاکرات فشرده‌ای بستگی دارد که در حال انجام است.

آمادگی برای پایبندی کامل به برجام

او افزود اگر تعهدات برجامی اروپا اجرایی شود ایران از برداشتن گام سوم کاهش تعهدات صرف‌نظر می‌کند و  "حتی امکان بازنگری در سایر اقدامات هم وجود دارد".

مذاکره میان تهران و پاریس به ابتکار امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه آغاز شده که هدف آن را نجات توافق هسته‌ای و کاهش تنش میان جمهوری اسلامی و ایالات متحده عنوان می‌کند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

مکرون تا کنون چند ساعت با همتای ایرانی خود حسن روحانی تلفنی گفت‌وگو کرده و نمایندگی از دو طرف میان تهران و پاریس در رفت و آمد بوده‌اند.

به همین منظور محمد جواد ظریف هفته گذشته و یک روز پیش از آغاز اجلاس گروه هفت برای شنیدن پیشنهادهای رئیس جمهوری فرانسه به پاریس سفر کرد و دو روز بعد در سفری اعلام نشده به محل برگزاری اجلاس در شهر ساحلی بیاریتز رفت و با امانوئل مکرون و همتای فرانسوی خود ژان ایو لودریان دیدار و گفت‌وگو کرد.

نشانه‌های مثبت از توافق احتمالی

ناظران این مذاکرات فشرده را نشانه احتمال دست یافتن به توافق‌هایی ارزیابی می‌کنند که می‌تواند به کاهش تنش‌ها بر سر پایبندی به برجام منجر شود. مسئولان ارشد ایران و فرانسه تا کنون مذاکرات دو طرف را "خوب و سازنده" توصیف کرده‌اند.

هنوز درباره جزئیات طرح مکرون اطلاعات دقیقی در دست نیست. علی مطهری، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی روز گذشته به خبرگزاری تسنیم گفت: «رئیس‌ جمهوری فرانسه پیشنهاد راه‌اندازی خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری برای پیش خرید نفت از ایران را داده است و اینکه گفته می‌شود این مبلغ کمک بلاعوض و وام است، درست نیست.»

او افزود: «مکرون پیشنهاد داده تا در برابر این مبلغ فعلا جمهوری اسلامی ایران گام سوم خود را اجرا نکند و احتمالا از گام اول و دوم خود هم به جایگاه اولیه در برجام بازگردد.»

روحانی همچنان بر موضع خود ایستاده است

علی ربیعی در پاسخ به پرسش خبرنگاری درباره اعلام آمادگی حسن روحانی برای دیدار با ترامپ و سپس عقب‌نشینی وی  گفت: رئیس‌جمهور همچنان بر موضع خود ایستاده است. این حرف به خاطر منافع ملی و در صورتی که ایشان این اطمینان را داشته باشند، مطرح شد. کلیدواژه ما نیز "اگر این اطمینان را داشته باشم" بود که برخی‌ها آن را یا ندیدند یا نخواستند ببینند. ایشان تاکید کردند اگر این اطمینان را داشته باشند که ملاقات یا دیدار به منافع ما کمک کند، از چنین ملاقاتی امتناع نمی‌کنم.»

در آخرین روز نشست گروه هفت (یکشنبه ۲۵ اوت) امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، در جریان کنفرانس خبری مشترک با دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد که برای کاهش تنش بین ایران و آمریکا نقشه راهی تهیه شده و به احتمال زیاد دونالد ترامپ و حسن روحانی البته با حضور وی با یکدیگر دیدار می‌کنند.

رئیس جمهور فرانسه به سخنان حسن روحانی در تهران استناد کرد که ساعاتی پیش از آن گفته بود: «معتقدم برای منافع ملی کشورمان از هر ابزاری باید استفاده کرد. اگر بدانم که به یک جلسه ای بروم و با کسی ملاقات کنم که کشور من آباد و مشکلات مردم حل می‌شود دریغ نخواهم کرد.»

اما روحانی یک روز بعد این نظر خود را تغییر داد و گفت: «بدون برگشت از تحریم، قفل تعامل با ایران باز نخواهد شد. دنبال حل مشکلات از روال منطقی هستیم؛ نه عکس انداختن. اگر کسی بخواهد با حسن روحانی عکس بگیرد باید همه تحریم‌ها را بردارد.»

ربیعی با ادعای اینکه "هیچ تناقضی در سخنان رئیس‌جمهور وجود نداشته است"، اظهار داشت: «ایشان یک موضع اصولی را بیان کردند که اگر به این جمع‌بندی برسند که ملاقات‌های کاری با هر کسی به منافع ملی کمک می‌کند، ملکف به پیگیری منافع ملی و مصالح مردم و کشور هستند و در مقابل، اگر این ملاقات در تضاد با منافع ملی باشد، از انجام آن امتناع خواهند کرد.»

روایت عراقچی از انعطاف آمریکا

پیش از این نیز برخی منابع خبری گزارش داده‌اند که امانوئل مکرون از جمهوری اسلامی خواسته در مقابل جلب رضایت آمریکا برای انعطاف نشان دادن در مورد معافیت برخی خریداران نفت ایران و کمک اروپا در استفاده از منابع حاصل از فروش نفت، مانند سابق به تعهدات برجامی خود پایبند باشد.

به گزارش خبرگزاری آلمان عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت خارجه نهم شهریور گفت: «در جریان اجلاس گروه ۷ آقای مکرون با آقای ترامپ دیدارهایی داشتند و طرف آمریکایی برای صدور مجوز در خصوص نفت ایران انعطاف‌هایی نشان داده است.»

عراقچی روز دوشنبه همراه هیئتی به پاریس سفر کرد تا درباره جزئیات پیشنهادهای مکرون و نحوه اجرایی شدن آن با مقامات فرانسوی مذاکره کند.

نمایندگان وزارت نفت و بانک مرکزی در پاریس

سخنگوی دولت می‌گوید نمایندگانی از وزارت نفت و بانک مرکزی جزو همراهان عراقچی هستند و سفر آنها به پاریس "در ادامه شیوه اجرایی کردن تعهدات طرف اروپایی است".

با این شواهد و تکرار احتمال صرف‌نظر کردن ایران از آغاز گام سوم کاهش تعهدات برجامی از سوی سخنگوی وزارت خارجه، به نظر می‌رسد زمینه‌های تفاهم میان ایران و کشورهای اروپایی تا حدود زیادی فراهم شده باشد.

روابط عمومی وزارت خارجه دوشنبه، ۱۱ شهریور به نقل از عباس موسوی درباره گام‌های سه گانه کاهش تعهدات هسته‌ای نوشت: «اگر تلاش‌های دیپلماتیک به نتیجه مطلوب برسد این گام‌ها قابل بازگشت است و ایران گام سوم را برنخواهد داشت.»

خودداری از تشریح گام سوم

موسوی می‌گوید اگر مذاکرات به نتیجه نرسد و کشورهای اروپایی اراده یا توان دادن امتیازاتی به ایران را نداشته باشند گام سوم کاهش تعهدات که طراحی هم شده به اجرا در می‌آید و از دو گام قبلی "مستحکم‌تر" خواهد بود.

محمود واعظی، رئیس دفتر حسن روحانی در حاشیه نشست ششم شهریور هیئت دولت به خبرنگاران گفته بود که اگر در مذاکرات پیش‌رو با فرانسه پیشرفتی حاصل نشود ایران "حتما" گام سوم کاهش تعهدات برجامی را برمی‌دارد. او افزود جزئیات گام سوم در همان زمان اجرا تشریح می‌شود.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

سخنگوی دولت می‌گوید هدف جمهوری اسلامی از کاهش تعهدات هسته‌ای از بین بردن برجام نیست بلکه منظور از این اقدام این است که طرف مقابل هم به تعهداتش عمل کند تا ایران از منافع اقتصادی توافق هسته‌ای بی‌بهره نماند.

علی ربیعی نیز مانند رئیس دفتر رئیس جمهوری از بیان جزئیات گام سوم کاهش تعهدات برجامی خودداری کرد و در عین حال گفت که تصمیم در این باره گرفته شده و این اقدام "قابل توجه" خواهد بود اما ایران تا روز آخر منتظر نتیجه مذاکرات خواهد ماند.