سازمان گزارشگران بدون مرز روز چهارشنبه (۲۰ آوریل/اول اردیبهشت) تازه‌ترین گزارش خود در مورد وضعیت آزادی مطبوعات و رسانه‌ها در جهان را منتشر کرد. در گزارش این سازمان از فشار روزافزون بر رسانه‌های مستقل در سراسر جهان سخن رفته است.

ایران با ۴ رتبه صعود در رده ۱۶۹ در میان ۱۸۰ کشور جهان قرار گرفت. رتبه پیشین این کشور ۱۷۳ بود. به گفته سازمان گزارشگران بدون مرز، با وجود بهبود مناسبات بین‌المللی با ایران این کشور همچنان در زمره بدترین سرکوب‌کنندگان آزادی تبادل اطلاعات است و روزنامه‌ها و روزنامه‌نگاران همچنان در این کشور قربانی جنگ قدرت‌اند.

تشدید سیاست‌های سرکوب‌گرایانه در کشورهایی چون مصر و ترکیه، تشدید نظارت و کنترل رسانه‌های دولتی حتی در کشورهایی اروپایی چون لهستان و نیز جنگ‌های حاکم در نقاط مختلف جهان از جمله دلایلی است که سازمان گزارشگران بدون مرز در ارتباط با وخیم‌تر شدن وضعیت آزادی مطبوعات و رسانه‌ها ذکر کرده‌اند.

تهیه‌کنندگان این گزارش ۱۸۰ کشور جهان را در این راستا بررسی و در فهرستی رتبه‌بندی کرده‌اند. طبق این گزارش مطبوعات و رسانه‌ها در فنلاند از بیشترین میزان آزادی برخوردارند. کشورهای هلند و نروژ نیز رتبه‌های دوم و سوم را به خود اختصاص داده‌اند.

کشورهای چین، سوریه، ترکمنستان، کره شمالی و اریتره به ترتیب در رتبه‌های ۱۷۶ تا ۱۸۰ این فهرست جای گرفته‌اند. طبق این گزارش خبرنگاران و روزنامه‌نگاران در سوریه در معرض خشونت‌های هدفمند و وحشیانه قرار دارند.

این گزارش همچنین حاکی از بدتر شدن وضعیت آزادی مطبوعات و رسانه‌ها در برخی کشورها از جمله آلمان، ترکیه و لهستان است.

آلمان که در فهرست پیشین گزارشگران بدون مرز در رتبه ۱۲ قرار داشت به رده ۱۶ تنزل کرده است.

گزارشگران بدون مرز در این ارتباط به خشونت‌ها و تهدید‌هایی اشاره می‌کند که خبرنگاران و روزنامه‌نگاران برای نمونه در جریان تظاهرات‌ راستگرایان افراطی و تجمعات ضداسلامی در آلمان با آن روبرو بوده‌اند.

سقوط لهستان

لهستان در دوران اخیر شاهد تلاش‌های روزافزون دولت برای محدود کردن رسانه‌ها بوده است؛ تلاش‌های که با انتقادهای شدید مقامات اتحادیه اروپا همراه بود. این کشور در فهرست گزارشگران بدون مرز ۲۹ پله سقوط کرده و حال در رتبه ۴۷ قرار دارد.

ترکیه نیز از رتبه ۱۴۸ به رتبه ۱۵۱ رسیده است. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه و دولت این کشور در دوران اخیر به خاطر افزایش سانسور و فشار بر رسانه‌ها بارها مورد انتقاد قرار گرفته‌اند.

محاکمه دو تن از مسئولان روزنامه جمهوریت و همچنین در دست گرفتن کنترل روزنامه زمان از موارد بحث‌برانگیز در ارتباط با ترکیه بوده‌اند.

بیشتر بخوانید: اردوغان خطاب به غرب: نمی‌خواهد به من درس دموکراسی بدهید

دو کشور تاجیکستان و برونئی هر یک ۳۴ پله در فهرست گزارشگران بدون مرز سقوط کرده و به این ترتیب بالاترین میزان تنزل را داشته‌اند. تاجیکستان اکنون در رده ۱۵۰ و برونئی در رتبه ۱۵۵ به سر می‌برد.

تونس از معدود کشورهای منطقه محسوب می‌شود که شاهد بهبود وضعیت آزادی مطبوعات و رسانه‌ها است. این کشور ۳۰ پله در فهرست گزارشگران بدون مرز ارتقا یافته و خود را به رتبه ۹۶ رسانده‌ است.

در گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز به شاخص‌های سنجش آزادی مطبوعات و رسانه‌ها نیز اشاره شده است. در این ارتباط می‌توان از زیرساختارهای مطبوعاتی چون دسترسی به اینترنت و منابع خبری، امکانات و شرایط کاری و حقوقی یاد کرد.

طبق این گزارش برخی دولت‌ها از اتهاماتی چون "توهین به رئیس‌جمهور"، "کفرگویی" و "پشتیبانی از تروریسم" برای محدود کردن فعالیت‌های رسانه‌ها و خبرنگاران استفاده می‌کنند.

چند ماه پیش نیز گزارشگران بدون مرز گزارشی درباره افزایش خشونت علیه روزنامه‌نگاران منتشر کرده و از مرگ ۱۱۰ روزنامه‌نگار و خبرنگار در نقاط مختلف جهان در سال ۲۰۱۵ سخن گفته بود. دو سوم این افراد، جان خود را در خارج از مناطق جنگی و کانون‌های بحرانی از دست داده بودند.

بیشتر بخوانید: روزنامه‌نگاران جان بر کف در راه آزادی بیان

این سازمان در گزارشی دیگر به روزنامه‌نگاران در بند پرداخته و آماری در این ارتباط ارائه داده بود که طبق آن ۱۵۳ خبرنگار حرفه‌ای در سراسر جهان تا نیمه دسامبر سال ۲۰۱۵ پشت میله‌های زندان بوده‌اند. نیمی از این تعداد در زندان‌های چین‌، مصر، ایران و اریتره‌ به سر می‌برند.