گزارشگران بدون مرز میگوید روزنامهنگاران در بسیاری از کشورها زیر فشار سانسور و تهدیدهای گسترده حکومتها قرار دارند. در این میان رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه نیز به تازگی وارد فهرست دشمنان آزادی مطبوعات شده است.
تبلیغات
در گزارش تازه گزارشگران بدون مرز که روز چهارشنبه (۲ نوامبر/ ۱۲ آبان) منتشر شد، نام ۳۵ رئیس دولت و حکومت، سازمانهای افراطگرا و جنایتکار و نیز سرویسهای مخفی به عنوان "دشمنان آزادی مطبوعات" فهرست شدهاند.
این گزارش به مناسبت ۲ نوامبر، روز جهانی پایان دادن به مصونیت از مجازات برای مرتکبان جنایت علیه روزنامهنگاران، انتشار یافته است.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد در ١٨ دسامبر ٢٠١٣ با تصویب قعطنامهای، روز ٢ نوامبر را "روز جهانی پایان دادن به مصونیت از مجازات برای عاملان جنایت علیه روزنامهنگاران" نام نهاد.
در گزارش امسال گزارشگران بدون مرز برای نخستین بار نام رجب طیب ادوغان، رئیس جمهور ترکیه، پادشاه عربستان سعودی و گروه "دولت اسلامی"(داعش) نیز وارد فهرست دشمنان آزادی مطبوعات شدهاند.
زیر تدابیر وضعیت فوقالعاده در ترکیه که بعد از کودتای نافرجام ۱۵ ژوئیه در این کشور برقرار شده، اردوغان اکثریت رسانههای این کشور را کنترل میکند. به گفته گزارشگران بدون مرز، در این کشور هماکنون ۱۳۰ روزنامهنگار در زندان بهسر میبرند و از فعالیت ۱۴۰ رسانه جلوگیری شده است.
در فهرست تازه دشمنان آزادی مطبوعات در کنار رجب طیب اردوغان، عبدالفتاح سیسی (رئیسجمهور مصر)، پرایوت چاناوچا (رئیس دولت نظامی تایلند)، پیر انکورونزیزا (رئیسجمهور بروندی) نیز جای گرفتهاند.
همچنین برای نخستین بار ملک سلمان (پادشاه عربستان سعودی)، نیکولاس مادورو (رئیس جمهور ونزوئلا)، شبهنظامیان حوثی یمن و گروه تروریستی "دولت اسلامی" (داعش) نیز در فهرست گزارشگران بدون مرز، به عنوان دشمنان آزادی مطبوعات معرفی شدهاند.
در این فهرست علاوه بر نامهای جدید، اسامی دیگری وجود دارند که سالهاست عنوان "دشمنان آزادی مطبوعات" را یدک میکشند؛ از جمله ایسایاس آفورکی رئیس جمهوری اریتره، عمر البشیر رئیس جمهور سودان، شی جین پینگ رهبر چین و کیم جونگ اون دیکتاتور کره شمالی. شماری از دشمنان اطلاعرسانی هم که نامشان در فهرست سال ٢٠١٣ آمده بود، مثل علی خامنهای، طالبان و ولادیمیر پوتین، همچنان در این فهرست حضور دارند. اما برخی دیگر به دلایل مختلف از فهرست خارج شدهاند.
همچنین وضعیت روزنامهنگاران مستقل در حکومتهایی مانند رائول کاسترو رئیس جمهور کوبا، لی هسین نخستوزیر سنگاپور، ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه و بشار اسد، رئیسجمهور سوریه فاجعهبار است.
در این فهرست نام افراد و سازمانهایی قرار گرفتهاند که از نظر گزارشگران بدون مرز از طریق سانسور، بازداشتهای خودسرانه، شکنجه و قتل بهطور ویژه در سرکوب رسانهها نقش دارند.
میشائیل ردیسکه، مدیر بخش آلمان گزارشگران بدون مرز میگوید وجود شمار زیاد اسامی در فهرست دشمنان آزادی مطبوعات نشان میدهد که خودکامگان و افراطیون هنوز مطمئن هستند که میتوانند بدون ترس از مجازات، مطبوعات را همچنان سرکوب کنند.
به گفته ردیسکه برخی از قدرتمندان سالهاست بدون آنکه مجازات شوند، روزنامهنگاران منتقد را تحت تقیب قرار داده، آنها را شکنجه میکنند یا به قتل میرسانند. به همین دلیل او از سازمان ملل متحد خواسته است که نماینده ویژهای را برای حفاظت از روزنامهنگاران تعیین کند.
گزارش تصویری: تظاهرات موافقان و مخالفان اردوغان در شهر کلن
دهها هزار نفر روز یکشنبه (۳۱ ژوئیه/ ۱۰ مرداد) در دفاع یا مخالفت با سیاستهای رئیس جمهوری ترکیه در شهر کلن آلمان دست به تظاهرات زدند. صحنههایی از این تظاهرات را در این گزارش تصویری ببینید.
عکس: picture-alliance/dpa/O. Berg
تظاهرات مدافعان اردوغان با سازماندهی از قبل برگزار شد.
عکس: Reuters/T. Schmuelgen
دهها هزار نفر در تظاهرات مدافعان و مخالفان اردوغان در کلن شرکت کردند.
عکس: picture alliance/dpa/O. Berg
بسیاری از مدافعان دموکراسی در آلمان و نهادهای مدافع حقوق بشر بر این باور بودند که نمیبایست خاک کشور آلمان در اختیار کسانی قرار گیرد که خواهان قانونی کردن مجازات اعدام در ترکیه هستند.
عکس: DW/S. Serdar
ترکیه خواستار پخش مستقیم ویدیویی سخنان اردوغان بود. اما آلمان چنین درخواستی را رد کرد.
عکس: DW/S. Serdar
دولت ترکیه رسما نارضایتی خود را از موضوع عدم پخش ویدیویی سخنان اردوغان اعلام کرده است.
عکس: Reuters/T. Schmuelgen
بیش از ۲۰ هزار نفر در تظاهرات شهر کلن در دفاع از سیاستهای اردوغان به خیابان آمدند. حال آنکه طبق برخی از ارزیابیهای دیگر، تعداد شرکت کنندگان در تظاهرات موافقان و مخالفان اردوغان بین ۳۰ تا ۴۰ هزار نفر اعلام شده است.
عکس: Reuters/T. Schmuelgen
برگزاری این تظاهرات برای دولت ترکیه و اردوغان بسیار مهم بود. از اینرو نهادهای فعال ترکیه در خاک آلمان و همچنین سفارت این کشور دست به تبلیغات گستردهای زده بودند. دولت ترکیه با استفاده از شبکه فعال ترکهای ساکن آلمان و همچنین از طریق اینترنت و شبکههای اجتماعی همه تلاش خود را به کار بسته بود تا شمار بیشتری از شهروندان را به این تظاهرات بکشاند.
عکس: picture-alliance/AP Photo/M. Meissner
بسیاری از طرفداران و مخالفان اردوغان از سایر نقاط آلمان و حتی از کشورهای همسایه، نظیر هلند و بلژیک نیز به کلن آمده بودند تا در تظاهرات شرکت کنند.
عکس: picture alliance/dpa/G. Kirchner
هزاران پلیس مامور حفظ آرامش بودند و مانع از درگیری طرفداران و مخالفان اردوغان شدند.
عکس: picture-alliance/dpa/G. Kirchner
شماری از کردهای ساکن آلمان و همچنین نیروهای سکولار نیز در مخالفت با "سیاستهای غیر دموکراتیک اردوغان" در ترکیه برای برپایی تظاهراتی علیه دولت ترکیه بسیج شده بودند.
عکس: DW/S. Serdar
تظاهرکنندگان هوادار اردوغان در تجمع خود به یاد قربانیان کودتای دو هفته پیش در ترکیه و قربانیان اقدامات تروریستی اخیر در فرانسه و آلمان یک دقیقه سکوت کردند. سپس سرود ملی آلمان و ترکیه خوانده شد.
عکس: picture alliance/CITYPRESS24/Hay
شماری از نیروهای راست افراطی نیز در مخالفت با این تظاهرات تجمع کرده بودند. این نیروها پس از دخالت پلیس آلمان، صحنه را ترک کردند.
عکس: picture alliance/dpa/O. Berg
عاکف چاغاتای کیلیچ، وزیر ورزش و جوانان ترکیه، سخنران اصلی این مراسم بود. او در ابتدای سخناناش گفت که این تجمع به خاطر تاکید بر همبستگی علیه کودتاگران است.
عکس: picture alliance/dpa/H. Kaiser
بها گونگور، رئیس پیشین بخش ترکیه دویچه وله، در گفتوگو با خبرنگار شبکه تلویزیونی فونیکس گفت که به نظر او این تظاهرات "نه در مخالفت با کودتا، که در تایید حزب عدالت و توسعه ترکیه و شخص اردوغان" بود.
پلیس شهر کلن حدود دو ساعت پس از آغاز تظاهرات در نخستین گزارش خود درباره تجمع روز یکشنبه خبر داده بود که شماری از نیروهای ناسیونالیست ترک با بیش از ۱۰۰ شهروند کردتبار درگیر شدند، اما ماموران پلیس موفق شدند این دو گروه را از هم جدا کنند.
عکس: DW/S. Serdar
فرانک والتر اشتاینمایر، وزیر امور خارجهی آلمان، روز شنبه (۹ مرداد / ۳۰ ژوئیه) در این رابطه از شهروندان آلمانی ترکتبار خواست در تحمل باورهای دیگران و مدارا با دگراندیشان بکوشند و "تشنجهای سیاسی در ترکیه را به آلمان منتقل نکنند."
عکس: DW/S. Serdar
وزیر خارجه آلمان یادآور شد: «هیچ گروهی نباید از مخالفان نظر خود، زهرچشم بگیرد.» اشتاینمایر تاکید کرد که اعمال خشونت و عدم تحمل عقاید دیگران در آلمان جایی ندارد. او هشدار داد: «ما با این رفتار با قاطعیت برخورد خواهیم کرد.»
عکس: DW/S. Serdar
برخی از سازمانهای آلمانی هم در حاشیه این تظاهرات شرکت داشتند و مخالفت خود را با "سیاست غیر دموکراتیک اردوغان" و همچنین کودتا در این کشور ابراز داشتند.