پرفسور نشانه‌شناس دانشگاه هاروارد، رابرت لنگدون، این بار به دعوت واتیکان راهی می‌شود تا بلکه راهی برای نجات ۴ کاردینال ربوده شده از سوی انجمنی مخفی و اسرارآمیز به نام "ایلومیناتی" بیابد. درگذشت پاپ قبلی و اجماع تمام کاردینال‌ها برای انتخاب پاپی جدید، بهترین فرصت را فراهم آورده تا ایلومیناتی‌ها نیز از این موقعیت نهایت استفاده را ببرند و تهدید کنند که پس از کشتن هر ۴ کاردینال، مقر اصلی کلیسای واتیکان را نیز به هوا خواهند فرستاد.

لنگدون برای یافتن کاردینال‌های ربوده شده و جلوگیری از انفجار مقر اصلی کلیسای واتیکان تنها چند ساعت در اختیار دارد. در همین فاصله‌ی کوتاه نیز او بایستی شهر رم را برای یافتن "راه نور" زیر پا بگذارد، زیرا تنها این راه است که می‌تواند سرنخی برای رسیدن به ایلومیناتی‌ها باشد که جامعه‌‌ای مذهبی با قرن‌ها سابقه هستند؛ کسانی که ربایندگان ۴ کاردینال به شمار می‌روند.

از دید آیکه ونزل، یکی از پژوهشگران گرایش‌های مدرن، ظهور کتاب‌هایی همچون "شیاطین و فرشتگان" بازتاب‌دهنده‌ی نیاز جامعه‌ی پیشرفته‌ی امروزی به "جادو کردن دوباره‌ی دنیا" است. او در توضیح این نکته به وضعیت وخیم سیاسی، اقتصادی و زیست‌محیطی در حال حاضر اشاره می‌کند و اشتیاق عمومی برای بدست آوردن "نوری در تاریکی" را عاملی تعیین‌کننده برای نوشته شدن چنین کتاب‌هایی می‌داند.

از همین رو هم، به باور وی، نادیده گرفتن حقایق تاریخی و نقل نادرست آنها ‌‌‌‌آسیبی جدی به فروش کتاب و فیلم وارد نکرده است.

ایلومیناتی‌، حقیقتی متفاوت با روایت دن براون

البته انتقادها نسبت به کتاب دن براون به همین جا ختم نمی‌شوند. ترزیا هایمرل، پژوهشگر امور دینی در اتریش، کوشش نویسنده را برای نسبت دادن تاریخچه‌ای چند قرنی به "ایلومیناتی‌ها" بسیار پیش‌پا‌افتاده می‌داند؛ در واقع نکته‌ای که هیچگاه حقیقت نداشته است.

فرقه‌ی "ایلومیناتی" در سال ۱۷۷۶ از سوی "آدام وایزهاوپت"، فیلسوف یسوعی آلمانی، پایه‌گذاری شد و تنها حدود ده سال دوام یافت. از همین رو شمار پیروان آن هرگز فراتر از ۲۰۰۰ نفر نرفت. هدف ایلومیناتی‌ها، رهایی از حاکمیت جهانی و روحی به واسطه‌ی "روشنگری" بود و برای همین آنها تصویر "جغد مینروا"، الهه‌ی خرد و دانایی را به عنوان نشان گروه برگزیدند. هرچند همچنان در مورد این فرقه و بقای آنان اختلاف نظر وجود دارد.

هایمرل ایلومیناتی‌ها را "گروهی تحصیلکرده" می‌داند که تنها برخی از چهره‌های علمی شناخته شده در آن عضو بودند و از همین رو دستمایه قرار دادن آنها را از سوی براون و دیگران، برای تصویر کردن تضاد میان کلیسا و علم، چندان مناسب نمی‌داند.

با این همه فیلم ران هاوارد، علیرغم نقدهای نه چندان مثبت و ایرادهای منتقدان به آن، همچنان در گیشه خوب به فروش می‌رود.