به گزارش پایگاه خبری مجلس شورای اسلامی (خانه ملت)، نمایندگان مجلس شورای اسلامی روز یکشنبه (۵ مهر/ ۲۷ سپتامبر) با کلیات طرح اعطای تابعیت به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی و مردان غیرایرانی مخالفت کردند. از مجموع ۱۹۸ نماینده حاضر در نشست علنی امروز مجلس، ۸۴ نفر رای مخالف، ۷۴ نفر رای موافق و ۱۲ نفر رای ممتنع به کلیات طرح مزبور دادند.

مخالفان طرح مذکور، تابعیت بخشیدن به فرزندان مادران ایرانی و پدران غیر ایرانی را از جمله عاملی برای تشویق مهاجرت به ایران می‌دانند. موافقان اما معتقدند که تصویب این طرح باعث "تعیین تکلیف هویت صدها هزار نفر غیر ایرانی" و بهره‌مند شدن آنان از تحصیل و امکانات دیگر اجتماعی خواهد شد.

قاسم جعفری، نماینده مردم بجنورد، مانه و سملقان، در مخالفت با این طرح گفت که بیشتر ازدواج‌های زنان ایرانی با مردان غیرایرانی در استان‌های مرزی و از سر فقر صورت گرفته و تصویب این طرح به منزله تشویق این عملکرد و باز کردن راه برای افراد خارجی است. به نظر او، ملیت و هویت ایرانی از این طریق به خطر می‌افتد.

انتقاد این نماینده از به خطر افتادن ملیت و هویت ایرانی در صورت تابعیت ایرانی بخشیدن به فرزندان مادران ایرانی در حالی صورت می‌گیرد که در تیر ماه گذشته شماری از نمایندگان مجلس طرح اعطای تابعیت به "رزمندگان و مجاهدین غیر ایرانی" را آماده کردند.

بیشتر بخوانید: طرح اعطای تابعیت به "رزمندگان و مجاهدین غیرایرانی"

همچنین نادر قاضی‌پور، نماینده ارومیه، تاکید کرد که با تصویب این طرح "مرزها همواره خطرپذیرتر از قبل خواهند شد و با مشکلات نژادی، قومی و مذهبی روبرو خواهیم شد". او همچنین گفت که موافقت با این طرح موجب افزایش مهاجرت از افغانستان، پاکستان و بنگلادش می‌شود. او همچنین با اشاره به شرایط بحرانی بازار کار و مهاجرت نخبگان و نیروهای متخصص به ایران گفت که مهاجران به ایران بیشتر کارگران ساده خواهند بود.

محمدعلی پورمختار، نماینده مردم بهار و کبودرآهنگ، نیز تصویب این طرح را برای "آینده امنیت ملی، اجتماعی و سیاسی کشور" خطرناک خواند. او افزود که این افراد "قاعدتا برخلاف قانون جمهوری اسلامی ازدواج کردند و نباید زمینه برای اقدامات بعدی این افراد مهیا شود".

او به ماده ۹۷۶ قانون مدنی اشاره کرد و گفت که در این ماده در مورد مشکلات فرزندان مادران ایرانی چاره‌اندیشی شده است.

طبق بند پنجم این ماده، کسانی که از پدر غیر ایرانی در ایران به دنیا آمده‌اند، می‌توانند چنانچه پس از ۱۸ سالگی به مدت یک سال تمام در ایران اقامت کنند، تابعیت ایرانی بگیرند.

به نظر می‌رسد که بیشتر استدلالهای مخالفان طرح مذکور متوجه فرزندان مادران ایرانی و پدران غیر ایرانی است که در خارج زندگی می‌کنند.

موافقان طرح

موافقان طرح یاد شده بیشتر به آن گروه از فرزندان مادران ایرانی و پدران غیر ایرانی نظر دارند که در خاک ایران به سر می‌برند. آنها معتقدند که اعطای تابعیت به فرزندان زنان ایرانی و مردان غیر ایرانی اقدامی انسانی است که باعث خواهد شد بسیاری از مشکلات این فرزندان حل شود.

محمد دهقان در این باره گفت که به نظر می‌رسد صدها هزار نفر حاصل ازدواج زنان ایرانی و مردان غیر ایرانی و متولد و ساکن ایران هستند. به عقیده عضو هیئت رئیسه مجلس، این عده باید هویت ایرانی داشته باشند. دهقان اشاره کرد به اینکه در طرح مذکور گفته شده که این فرزندان بایست پیش از ۱۸ سالگی هویت پیدا کنند تا به آنها خدمات ارائه شود، اما کسانی که ۱۸ سال به بالا هستند می‌توانند به صورت اختیاری تابعیت ایرانی پیدا کنند.

بیشتر بخوانید: فرزندان مادران ایرانی: تابعیت نه، اقامت آری

همچنین کمال علیپور خنکدار به "بی‌شناسنامه و بی‌هویت" بودن بسیاری از جوانان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی اشاره کرد و گفت این امر موجب می‌شود که آنها نتوانند از تحصیل و امکانات برخوردار شوند.

"بار مالی بسیار" برای دولت

سخنگوی وزارت کشور جمهوری اسلامی نیز در جریان بررسی کلیات طرح یاد شده گفت: «تصویب این طرح سبب تشویق مهاجرت به ایران خواهد شد و از آنجاییکه این طرح بار مالی برای دولت رقم می‌زند بهتر است که به کمیسیون مربوطه برگردد و مورد کارشناسی بیشتر واقع شود.»

غلامرضا کاتب، سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس نیز گفت که این طرح یک بار در شورای نگهبان رد شده، چون "حدود یک میلیون افراد بدون شناسنامه و دو تابعیتی از خدمات بهداشتی آموزشی و حتی دریافت یارانه محروم هستند که با تصویب این طرح بار مالی بسیاری بر دوش دولت گمارده می‌شود".

بحث اعطای تابعیت به فرزندان مادران ایرانی و پدران غیر ایرانی از سال ۱۳۸۵ در مجلس شورای اسلامی مطرح بوده است.