رسوایی شنود در دانمارک؛ مرکل و مکرون خواستار توضیح شدند
۱۴۰۰ خرداد ۱۱, سهشنبه
ابراز نارضایتی عمیق از همکاری سرویس اطلاعاتی دانمارک با آژانس امنیت ملی آمریکا در ماجرای شنود از سیاستمداران ارشد اروپایی؛ صدراعظم آلمان و رئیس جمهور فرانسه چنین عملکردی از سوی دوستان و متحدان را "غیرقابل قبول" خواندند.
تبلیغات
صدراعظم آلمان و رئیس جمهوری فرانسه از دانمارک و آمریکا خواستهاند در باره مسئله شنود توضیح دهند و جوانب امر را شفافسازی کنند. امانوئل مکرون پس از نشست مجازی با آنگلا مرکل با لحنی اعتراضی گفت: «چنین چیزی بین شرکا پذیرفتنی نیست. انتظار میرود دانمارک و آمریکا حقایق امر را به وضوح توضیح دهند.»
آنگلا مرکل نیز از آنچه روی داده، برانگیحته است. او در تایید انتقاد مکرون گفت: «نگرش دولت آلمان نسبت به شنود مکالمات مقامات سیاسی همان است که قبلا بود.»
اشاره مرکل به اکتبر ۲۰۱۳ است که مشخص شد، آژانس امنیت ملی آمریکا اطلاعات میلیونها شهروند آلمانی را جمعآوری کرده و تلفن همراه صدراعظم را نیز تحت کنترل و شنود داشته است. آن موقع نیز صدراعظم "جاسوسی بین دوستان" را به چالش کشیده بود.
مرکل با استقبال از این که دولت دانمارک اقدام سرویس مخفی را تقبیح کرده، گفت: «این از نظر من نه تنها مبنایی برای روشن کردن موضوع است، بلکه به اعتمادآفرینی نیز کمک خواهد کرد.»
دولت دانمارک از ماجرای شنود تبری جسته است. ترینه برامسن، وزیر دفاع این کشور گفته است: «شنود سیستماتیک متحدان نزدیک غیرقابل قبول است.» سرویس اطلاعاتی دانمارک اما سکوت پیشه کرده و پرسشهای رسانهها را بیپاسخ گذاشته است.
طبق گزارش رادیو دانمارک و تیم روزنامهنگاران تحقیقی آلمانی از روزنامه زود دویچه و شبکههای رادیوتلویزیونی غرب و شمال آلمان (WDR و NDR)، سرویس اطلاعاتی ارتش دانمارک به سرویس مخفی آمریکا امکان استفاده از یک ایستگاه شنود مخفی در نزدیکی کپنهاگ را داده است.
بنا بر این تحقیقات در فاصله سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴ علاوه بر مکالمات آنگلا مرکل، صحبتهای فرانک والتر اشتاینمایر، رئیس جمهور کنونی و وزیر خارجه وقت آلمان و پتر اشتاینبروک، کاندیدای حزب سوسیال دمکرات برای مقام صدراعظم نیز شنود شدهاند.
در همین بازه زمانی تماسهای سیاستمداران ارشد فرانسه، نروژ و سوئد نیز استراق سمع شده است. سوئد و نروژ هم خواهان پاسخگویی دانمارک و شفافسازی ماجرای جاسوسی شدهاند.
گفته شده که شنود مکالمات رهبران کشورهای اروپایی از طریق یک نقطه تبادل اینترنتی در ایستگاه "سانداگرگاردان" در نزدیکی کپنهاگ و کمک سازمان اطلاعات دانمارک میسر شده است.
دانمارک از نزدیکترین متحدان آمریکا در اتحادیه اروپا و تنها کشور منطقه اسکاندیناوی است که همزمان عضو ناتو و اتحادیه اروپا است.
کلمان بون، وزیر مشاور دولت فرانسه در امور اروپا نیز گفته که جاسوسی آمریکا از مقامات اروپایی با کمک دانمارک "بسیار نگرانکننده" است. او احتمال تاثیرگذاری این ماجرا بر همکاریهای اتحادیه با ایالات متحده را رد نکرده است.
جنجالیترین ماجراهای جاسوسی صد سال اخیر
جاسوسی از کشورها و دولتهای رقیب، دشمن و گاهی دوست تاریخی دیرینه دارد. سازمان اطلاعات مخفی آلمان ۱۳ فروردین (اول آوریل) ۶۰ ساله میشود. این مجموعه نگاهی دارد به شماری از جاسوسان خبرساز صد سال اخیر.
عکس: picture alliance/dpa/P. Steffen
جاسوسی با اغواگری
این زن هلندی در دهه نخست قرن بیستم در پاریس چهره شناخته شدهای بود. ماتا هاری رقصندهای بود که به سرعت به جمع چهرههای مشهور شهر پیوست. او با شماری از سیاستمداران و مقامات ارتش فرانسه رابطه عشقی داشت و به همین علت سازمان اطلاعات مخفی آلمان او را استخدام کرد. سپس سازمان اطلاعات مخفی فرانسه هم به او پیشنهاد همکاری داد. او تا زمانی که لو رفت جاسوسی دوجانبه بود. ماتا هاری در سال ۱۹۱۷ اعدام شد.
عکس: picture alliance/Heritage Images/Fine Art Images
روزنبرگ و بمب
پرونده جولیوس و اتل روزنبرگ در اوایل دهه پنجاه قرن بیستم میلادی جامعه آمریکا را دو پاره کرد. این زوج به اتهام ارائه اطلاعات محرمانه برنامه اتمی آمریکا به مسکو محاکمه شدند. در حالی که گروهی از مردم آمریکا اعدام آنها را درس عبرتی برای سایرین میدانستند، گروه دوم اتهام آنها را هیستری اغراقآمیز علیه کمونیستها میخواندند. این زوج بهرغم انتقادهای بینالمللی در سال ۱۹۵۳ اعدام شدند.
عکس: picture alliance/dpa
جاسوس در دفتر صدراعظم آلمان
جنجال جاسوسی گونتر گیوم (نفر وسط) یکی از کارمندان دفتر صدراعظم آلمان غربی به بحرانی بزرگ در این کشور دامن زد. معاون ویلی برانت اطلاعات محرمانه دفتر او را به پلیس مخفی آلمان شرقی "اشتازی" میداد. رسوخ یک جاسوس آلمان شرقی تا قلب نظام سیاسی آلمان غربی در سال ۱۹۷۴ میلادی موجب کنارهگیری ویلی برانت، صدراعظم وقت از مقام خود شد.
عکس: picture alliance/AP Images/E. Reichert
"کمبریج فایو"
اعتراف آنتونی بلانت، محقق بریتانیایی و نامدار تاریخ هنر در سال ۱۹۷۹ میلادی بزرگترین رسوایی جاسوسی تاریخ بریتانیا را رقم زد. او اعتراف کرد که عضوی از یک حلقه جاسوسی پنج نفره بوده که با بالاترین مقامات دولتی در ارتباط بوده و از جنگ جهانی دوم به بعد برای روسیه جاسوسی میکرده است. چهار عضو این حلقه شناسایی شدند اما هویت نفر پنجم یا "فیفت من" تا امروز ناشناس مانده است.
عکس: picture alliance/empics
از جاسوسی تا دنیای مد
آنا چپمن در سال ۲۰۱۰ میلادی توسط پلیس فدرال آمریکا به عنوانی یکی از اعضای یک حلقه جاسوسی روسی در آمریکا بازداشت شد. او که در آمریکا به عنوان جاسوسی حرفهای شناخته میشد، پس از تبادل زندانیان میان آمریکا و روسیه در مسکو به عنوان مدل و مجری تلویزیونی مشغول به کار شد. چپمن حتی با لباس زیر و تفنگی در دست برای مجله مشهور مردان "ماکسیم" در روسیه هم ژست گرفته و تصویرش یکبار روی جلد این مجله آمده است.
عکس: picture alliance/dpa/M. Shipenkov
خانم و آقای جاسوس
هایدرو انشلاگ زن خانهداری بود که هر سهشنبه پای دستگاه موج کوتاه در خانهاش در شهر ماربورگ در ایالت هسن مینشست تا دستورات لازم را از یک مرکز جاسوسی در مسکو دریافت کند. او و همسرش دو سال تمام صدها سند اتحادیه اروپا و ناتو را به روسیه فرستادند. آنها در سال ۲۰۱۳ هر به دو به اتهام جاسوسی محاکمه و محکوم شدند.
عکس: Getty Images
اتهام جاسوسی به یک اسطوره
فرانس یوزف اشتراوس اسطوره حزب سوسیال مسیحی آلمان به شمار میرود. گمانهزنی در مورد جاسوسی او دهها سال پس از مرگش به جنجالی در محافل عمومی بدیل شد. گفته میشود که اشتراوس برای اداره خدمات استراتژیک ارتش آمریکا کار میکرده است. "مرکز فدرال برای آموزش سیاسی آلمان" حتی دست به جمعآوری اطلاعاتی در این مورد زد و نتیجه آن را به مناسبت صدمین سالگرد تولد اشتراوس منتشر کرد. این نتیجه مورد مناقشه است.
عکس: picture alliance/dpa
جاسوسی در وب
اگر در دوران جنگ سرد دولتها از جاسوسهای دو جانبه هراس داشتند، حال بسیاری نگران شنود، رصد اطلاعات تلفنی و اینترنتی هستند. ادوارد اسنودن کارمند سابق آژانس امنیت ملی آمریکا که به صدها هزار سند محرمانه دسترسی داشت تابستان ۲۰۱۳ به روسیه گریخت. او از فعالیتهای آژانس امنیت ملی آمریکا پرده برداشت و شیوه کار این نهاد برای شنود ارتباطات تلفنی، رصد اینترنت و بایگانی اطلاعات میلیونها کاربر را تشریح کرد.