«ابهام در نتایج انتخابات وغیر شفاف بودن شمارش آرا» سبب شده است که برخی از کشورهای منطقه پیرامون به رسمیت شناختین احمدی نژاد به عنوان رئیس جمهور ایران صبر پیشه کنند. کارشناسان ادامه اعتراضات را نیز دلیل و انگیزه اصلی دیرکرد در ارسال پیام تبریک از سوی رهبران کشورهای همسایه شمالی ایران تحلیل می‌کنند.

تردید همسایه‌ها در برسمیت شناختین احمدی نژاد

دکتر هومن پیمانی پژوهشگر ارشد موسسه‌ی مطالعات انرژی دانشگاه ملی سنگاپور و کارشناس در امور آسیای مرکزی و قفقاز در پاسخ به این پرسش که که چرا تا کنون همسایگان شمالی ایران انتخاب مجدد محمود احمدی نژاد را به مقام ریاست جمهوری تبریک نگفته‌اند، می‌گوید: «ابهامی در نتیجه انتخابات به‌وجود آمده. طرفداران آقای موسوی معتقدند که انتخابات ایران به نفع آقای موسوی تمام شده و گروه‌های هستند که درصددند نتیجه را بطور معکوس نشان دهند. این ابهامی که در حال حاضر وجود دارد، مسلما تردیدهایی را در کشورهای منطقه بوجود آورده است. این کشورها حداقل تا چند روزی صبر خواهند کرد، تا نتیجه در خود ایران روشن شود و هیچگونه تردیدی در مسئله انتخابات وجود نداشته باشد.»

این کارشناس آسیای میانه در ادامه به این نکته اشاره می‌کند که بالاخره این کشورها تبریک خودشان را خواهند فرستاد، ولی در حال حاضر مهمترین مسئله وجود ابهام و تردید در انتخاب احمدی نژاد مانع ارسال پیام تبریک شده است.

اول اروپا و آمریکا، بعد ما

به نظرردکترآرتیوم اولونیان، تاریخدان مقیم مسکو و کارشناس منطقه آسیای مرکزی، کشورهای آسیای میانه و قفقاز در وهله نخست در انتظار عکس‌العمل اتحادیه اروپا و آمریکا هستند.

وی معتقد است که همسایگان شمالی ایران به دقت به مسائل ایران توجه می‌کنند، ولی نمی‌خواهند در ردیف نخستین کشورهایی باشند که احمدی نژاد را به‌رسمیت می‌شناسند. این کشورها در انتظار موضعگیری اتحادیه اروپا هستند و معتقدند که ابتدا اروپا و آمریکا درباره‌ی انتخاب احمدی نژاد عکس‌العمل نشان دهند و سپس پیام تبریک بفرستند.

نگاه مثبت روسیه به احمدی‌نژاد

آرتیوم اولونیان کارشناس مقیم مسکو در در باره موضعگیری روسیه در قبال انتخاب مجدد احمدی‌نژاد نیز چنین شرح می‌دهد: «نگاه روسیه به انتخاب احمدی‌نژاد مثبت است و تا کنون هم روابط خوب و سیاست فعالی نسبت به وی داشته و بنظرمن روسیه بزودی پیروزی احمدی‌نژاد را تائید خواهد کرد و پیام تبریکی ارسال خواهد کرد.

این کارشناس معتقد است که مسئله بر سر تبریک گفتن و یا به رسمیت شناختن انتخاب احمدی‌نژاد نیست، بلکه روسیه ایرانی را می‌خواهد که تحت تاثیر کشورهای خارج نباشد و سیاستی اتخاذ نکند که روسیه را دشمن تلقی کند. از سوی دیگر روسیه نمی‌خواهد که در ایران بی ثباتی حاکم گردد.

به نظر اولونیان روسیه از این بیم دارد که ادامه وضعیت کنونی و یا احتمال بحرانی شدن وضعیت ایران تاثیر و پیامدهای ناگواری بر آسیای مرکزی و قفقاز داشته باشد.

تظاهرات و موقعیت ایران در منظقه

اعتراضاتی که در تهران و دیگر شهرهای ایران صورت می‌گیرد، بر موقعیت ایران در منطقه چه تاثیری خواهد گذاشت؟ به عقیده دکتر پیمانی، کارشناس ایرانی، «کشورهای منطقه نگران آسیب‌پذیری رژیم حاکم بر ایران نیستند و در روابط خود تجدید نظر نمی‌کنند. مسلما مسائلی که در داخل ایران هست توجه کشورهای منطقه و خارج از منظقه را جلب کرده برای اینکه نتایج آن برای شکل گیری وقایع سیاسی و اقتصادی ایران در آینده نزیک تاثیرگذارهست.»

پیمانی این احتمال را نیز می‌دهد که ناروشن ماندن وضعیت انتخابات ریاست جمهوری در ایران و ادامه روند فعلی در کشور می‌تواند پیامدهای زیانباری در سیاست خارجی ایران، به ویژه در در منطقه بگذارد.

ادامه ابهام در سیاست خارجی

به نظر این کارشناس ادامه اعتراضات در داخل کشور در سیاست منطقه‌ای احمدی نژاد در کوتاه‌مدت تاثیری نخواهد گذاشت. وی در عین تاکید می‌کند که «اگر ایران وارد یک دوران بی ثباتی و بحرانی شود، مسلما کشورهای منطقه به آینده سیاسی ایران با تردید نظر خواهند افکند، چون تا زمانی که آینده سیاسی ایران معلوم نشود هیچ کشوری حاضر نخواهد بود بصورت جدی مثلا در امضای قراردادهای درازمدت رقبت نشان دهد و حتی بسیاری از این کشورها از روابط گسترده با ایران کنار خواهند کشید.»

ارسال پیام تبریک برای رئیس جمهورجدید هر چند یک امر ساده دیپلماسی به قلمداد می‌شود، ولی نشانگر تردیدهایی است که در کشورهای همسایه شمالی ایران به وجود آمده. کارشناسان تاکید می‌کنند که رهبران همسایه های شمالی ایران جهت رعایت امور دیپلماسی دیر یا زود برای رئیس جمهور جدید ایران پیام تبریکی ارسال خواهند کرد، ولی تاخیر در ارسال آن بیان تردیدهایی است که در باره شفاف بودن نتایج انتخابات ریاست جمهوری در ایران بوجود آمده است.

نویسنده: طاهر شیرمحمدی

تحریریه: فرید وحیدی