کم می‌رانند.

سران آسیای مرکزی رهبران سابق احزاب کمونیست هستند که پس از فروپاشی شوروی هنوزهم در زمام قدرت را در دست دارند. برخی از آنها اکنون جزو میلیاردرهای نوین دنیا به شمار می‌آیند و درحساب‌های شخصی خود در بانک های اروپا و آمریکا ثروت بادآورده شان را انباشته اند. قراراست در گزارش سالیانه مجله معروف آمریکائی فوربس نام برخی از این سران جزو ثروتمندترین رهبران سیاسی دنیا قید گردد.

خانم الیسون فاس یکی از تهیه کنندگان لیست ثروتمندترین رهبران سیای دنیا گفته است که از سال آینده نام سران جمهوری های سابق شوروی از جمله آسیای مرکزی نیز در لیست فوربس نوشته خواهد شد.

صفر مراد نیازاف، رئیس جمهور سابق ترکمنستان پیش ازمرگ خود در تلويزيون دولتى اين كشور رسما اعلام کرده بود که ۱۲ ميلیون دلار ثروت دارد. ولی بر اساس برآورد سازمان غیر دولتی Global Witness در لندن، نیازاف در دویچه بانک آلمان حدود ۳ تا ۵ میلیارد دلار پول داشته است. این سازمان پس از مرگ نیازاف از دولت آلمان درخواست کرد که حساب شخصی نیازاف را مسدود کند.

و اما نور سلطان نظربایف رئیس جمهور قزاقستان، رهبر سابق حزب کمونیست نیز جزو میلیاردرهای نوین این منطقه به شمار می‌آید. بر اساس نوشته روزنامه ودموست، چاپ مسکو ثروت نظربایف حدود ۳ تا ۵ ملیارد دلار برآورد می‌شود.

اسلام کریم اف، رئیس جمهور ازبکستان و یکی از قدیمی‌ترین رهبران سابق حزب کمونیست یکی دیگر از میلیاردرهای آسیای مرکزی است. ثروت او یک میلیارد و پانصد میلیون دلار حدس زده می‌شود. بر اساس آمار و ارقام دولتی، سران کشورهای آسیای مرکزی رسما حقوق ماهیانه چند صد دلاری دریافت می‌کنند.

سازمان Transparency International نهادى غيردولتى و پژوهشى است كه فساد مالى و رشوه خواری در كشورهاى جهان را مورد تحقيق بررسى قرار مى‌دهد. کارشناس مسائل آسیای مرکزی این بنیاد مارشال میکونوش معتقد است که رهبران این کشورها بودجه مملکت و اقتصاد کشور را شخصا تحت کنترل دارند: «آن چیزی که درباره حقوق ماهیانه رهبران سیاسی، ادعا می‌شود، مبنی بر این که آنها ماهی چند صد دلار بیشتر حقوق نمی گیرند، واقعا مضحک و مسخره است.»

مارشال میکونوش معتقد است که اگر رهبران سیاسی کشورها و یا کارمندان ارشد دولتی حقوق بالائی دریافت کنند، به فکر رشوه خواری و دزدی نخواهند افتاد. ولی انباشت ثروت و سرمایه مختص رهبران سیاسی آسیای مرکزی نیست. فرزندان آنها نیز جزو ثروتمندترین افراد کشورهای مستقل مشترک المنافع به حساب می آیند.

گلنارا کریموا، دختر اسلام کریم‌اف که دوست دارد جای پدر را بگیرد، یکی از ثروتمندترین زنان آسیای مرکزی است و در ازبکستان به او لقب «شاهزاده شرق» را داده‌اند.

گلنارا در دانشگاه هاروارد تحصیل کرد. سپس در نیویورک با یک شهروند آمریکایی به نام منصور مقصود ازدواج کرد. وی دوره طراحی طلاسازی را در آمریکا به پایان رساند. زندگی او با همسر آمریکایی‌اش زیاد پایدار نبود و به کشورش برگشت.

دختر کریم‌اف مغازه‌های زنجیره‌ای فروش جواهرات و زیورآلات را تأسیس کرد و در مدتی کوتاه به ثروتی کلان دست یافت. دختر دوم کریم‌اف، ریاست فدراسیون ژیمناستیک ازبکستان را برعهده دارد.

و اما دختر نیازاف، ایرنا و پسرش مراد نیز از ثروت کلانی برخوردارند. مراد نیازاف بنا به نوشته مطبوعات روسیه در یک شب در کازینوهای اروپا ۱۲ ملیون دلار باخته است. وی در وین زندگی می‌کند و در زمینه صادرات توتون و مشروبات الکلی به ترکمنستان فعالیت می‌کند.

دریغه نظربایوا، دختر ارشد رییس جمهور قزاقستان، ثروتمندترین بانوی کشورش به شمار می‌آید. او صاحب شبکه تلویزیونی خبر و چند کانال تلویزیونی دیگر است. دختر نظربایف در صحنه سیاسی قزاقستان نیز فعال است و ریاست حزب «آسار» را به عهده دارد.

علاوه بر آن او به آواز خوانی علاقه دارد. سه سال پیش اولین کنسرت دریغه در «تئاتر بزرگ» مسکو برگزار شد. دینارا، دختر وسطی نظربایف هم صاحب بانکی در مملکت خود است.

دختر کوچک نظربایف عالیه به تقلید از خواهر بزرگترش دوست دارد آواز بخواند، ولی بر خلاف خواهرش موسیقی مدرن را برگزیده است. وی با یک شومن قزاقستانی ازدواج کرد و یکی از موفقترین زنان قزاقستان به حساب می‌آید.

و اما رهبر تاجیکستان امام علی رحمانوف ۹ فرزند دارد. پسر ارشد او رستم در آمریکا تحصیل می‌کند. فیروزه، دختر ارشد رییس جمهور تاجیکستان صاحب بوتیک‌های زنجیره‌ای در شهر دوشنبه و تهمینه، دختر کوچکتر رحمانف صاحب بزرگترین سوپرمارکت تاجیکستان است.

بنظر کارشناسان، فرزندان رهبران آسیای مرکزی خوشبختی خود را در روسیه دنبال می‌کنند و زندگی در مسکو را به هر کجای دیگر دنیا ترجیح می‌دهند. روسیه نیز امیدوار است در آینده بتواند از طریق آنان در سیاست این کشورها تاثیر بگذارد.

طاهر شیرمحمدی