روایت معاون سابق وزیر نیرو از علت خاموشیهای کمسابقه ایران
۱۴۰۰ تیر ۱۷, پنجشنبه
معاون وزارت نیرو در دولت خاتمی یکی از علتهای اصلی خاموشیهای اخیر را کمبود سرمایهگذاری در گذشته عنوان کرد. حسن روحانی هم میگوید تحریمها آمریکا در دوره ترامپ مانع چهار میلیارد دلار سرمایهگذاری در بخش برق و آب شد.
تبلیغات
به گفته جواد امام مشکلات اخیر در زمینه قطع برق "عوامل متعددی" دارد که بخشی از آن به دوران ریاست جمهوری محمود احمدینژاد باز میگردد.
مدیر عامل بنیاد باران و معاون وزیر نیرو در دولت محمد خاتمی در گفتوگویی با خبرگزاری ایلنا که پنجشنبه ۱۷ تیر (۸ ژوئن) منتشر شد گفت: «در هشت ساله دولت آقای احمدینژاد علیرغم درآمدهای نجومی نفت به قدر کافی در صنعت برق سرمایهگذاری صورت نگرفت.»
او افزود، علاوه بر این نیروگاهها و شرکتهای وزارت نیرو هم به "بخشهای خصولتی" واگذار کردند و در نتیجه این وزارتخانه امروز باید برق را به یک و نیم تا دو برابر قیمت از این بخشها بخرد و به نصف قیمت به مردم بفروشد.
کمبود سرمایهگذاری در صنعت برق را حسن روحانی نیز در نشست روز چهارشنبه هیئت دولت مطرح کرد. او گفت تحریمهای اعمالشده در دوران دونالد ترامپ مانع بیش از ۴ میلیارد دلار سرمایهگذاری در بخش آب و برق شده و عدم تصویب لوایح مربوط به گروه ویژه اقدام مالی (FATF) روابط بانکی ایران با دنیا را قطع کرده است.
اعتراف روحانی: صندوق توسعه خالی است
رئیس دولت دوازدهم در این نشست گفت: «بانک خارجی در اختیار ما نیست، صندوق توسعه خالی است و نمیتوانیم نفت بفروشیم و با بانکها به خاطر FATF نمیتوانیم رابطه خوب داشته باشیم، نتیجه آن این است که سرمایه نیست. وقتی سرمایه نیست طرحهای بزرگ را نمیشود اجرایی و عملیاتی کرد.»
معاون سابق وزارت نیرو یکی دیگر از علتهای مشکلات اخیر را کاهش شدید بارندگی و ذخیره آب پشت سدها عنوان میکند که نیروگاههای برقآبی را با معضلات جدی روبرو کرده است.
حمید رضا جانباز، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب (آبفا) چند روز پیش گفته بود، امسال به لحاظ کاهش بارندگی و افزایش دما "سالی خاص و بیسابقه" است و ورودی آب به پشت سدها به نسبت سال گذشته ۶۰ درصد کاهش یافته است.
افزایش شدید مزرعههای استخراج رمزارز یکی دیگر از علتهای مصرف زیاد برق و خاموشیها عنوان میشود. محمدحسن متولیزاده، مدیرعامل شرکت توانیر به تازگی میزان مصرف برق برای استخراج رمزارز را حدود ۲ هزار مگاوات برآورد کرده بود که ظاهرا شامل مراکز غیرقانونی نیز میشود.
استخراج رمزارز توسط نهادها و سازمانهای خاص
جواد امام به ایلنا گفت: «نهادها و سازمانهای خاص اقدام به راهاندازی مزرعهاستخراج ارزهای دیجیتال کردند و حتی در ماههای گذشته مسئولان توانیر گفتند که در جریان تلاش ماموران این شرکت برای جمع آوری مراکز استخراج رمزامرز به آنها تیراندازی شده است.»
این مقام پیشین وزارت نیرو یکی دیگر از علتهای افزایش خاموشیها را "هزینهکرد منابع حاصل از فروش برق به همسایگان" عنوان کرد و افزود درآمد این کار باید در صنعت برق هزینه میشد، اما برای واردات واکسن کرونا به وزارت بهداشت تعلق گرفت که در نتیجه آن "امروز هم در واکسن و هم در برق بهصورت همزمان مشکل داریم".
گرچه بسیاری از کارشناسان استخراج ارز دیجیتالی را یکی از علتها افزایش مصرف و کمبود برق عنوان میکنند، آمار رسمی نشان میدهد که ظرفیت تولید برق در ایران حدود ۱۰ هزار مگاوات کمتر از اوج مصرف است.
در روزهای گذشته در بخشهایی از تهران و برخی کلانشهرها با وجود گرمای شدید، شهروندان شاهد قطع برق خارج جدول زمانبندی اعلام شده بودهاند که در مواردی تا پنج ساعت طول کشیده است.
ادامه خاموشیهای غیرمنتظره و وضعیت اضطراری
مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق ۱۳ تیر (۴ ژوئن) در پاسخ به پرسشی درباره خاموشیهای طولانی و خارج از برنامه گفت، اگر مسئله عدم توازن بین تولید و مصرف باشد میتوان درباره آن اطلاعرسانی کرد اما اگر "خاموشی به دلیل نقص یا مشکل فنی در شبکه" باشد، این کار امکانپذیر نیست.
مسئولان وزارت نیرو علت خاموشیهای طولانی در روزهای گذشته، به خصوص در استانهای تهران و البرز را خارج شدن دو نیروگاه از مدار "به دلیل مصرف بالا و نیاز به اورهال" عنوان کردند.
سخنگوی صنعت برق علت خاموشی طولانی و خارج از برنامه روز گذشته در بخشهای از شرق و شمال شرق تهران را وقوع آتشسوزی در ایستگاه برق تهرانپارس عنوان کرد و وعده داد این مشکل تا شنبه بر طرف شود.
انتظار میرود در روزها و هفتههای آینده که در بسیاری از مناطق ایران گرما اوج میگیرد کمبود برق و خاموشیها ادامه داشته باشد. مدیرعامل شرکت توانیر گفته است، به ازای افزایش هر یک درجه دمای هوا حدود هزار و ۵۰۰ مگاوات به مصرف برق اضافه میشود و شرایط در یک ماه آینده اضطراری خواهد بود.
بحران قابل پیشبینی و ادامهدار
علی بخشی، رئیس هیات مدیره سندیکای صنعت برق معتقد است، خاموشیهای اخیر "کاملا قابل پیشبینی" بود زیرا میزان رشد ظرفیت نیروگاهی ایران در یک دهه گذشته مدام رو به کاهش و میزان مصرف رو به افزایش بوده است.
به گفته او در سال ۱۳۸۷ شش و نیم میلیارد دلار در بخش نیروگاهی سرمایهگذاری شد، در حالی که این میزان در سال گذشته فقط ۶۳۰ میلیون دلار بوده است.
علی بخشی روز ۱۴ تیر (۵ ژوين) در یک نشست خبری اذعان داشت که میانگین سالانه افزایش تقاضا و مصرف برق در یک دهه گذشته پنج درصد و میانگین افزایش تولید حدود سه درصد بیشتر نبوده است.
به گفته مدیرعامل شرکت توانیر برای احداث ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه ۲۰۰ هزار میلیارد تومان پول لازم است و این میزان سرمایهگذاری "برای صنعت برق مقدور نیست".
ساخت نیروگاههای جدید یک پروسه زمانبر است و بر این اساس به فرض به نتیجه رسیدن مذاکرات احیای برجام در وین و رفع تحریمها هم به نظر میرسد عدم توازن میان تولید و مصرف برق در ایران و خاموشیهای اعلام شده و نشده تا مدتها گریبانگیر شهروندان باشد.
تصاویر بیداد خاموشی برق در ایران در اوج گرما و کرونا
قطع مکرر برق امان مردم ایران را بریده و مسئولان نیز تا کنون پاسخ قانعکنندهای ندادهاند. در آخرین تحولات از بازداشت سه تن از پرسنل یکی از نیروگاهها به دلیل "تخریب" در برقرسانی "در همکاری با ضدانقلاب" سخن رفته است.
عکس: MEHR
بازداشت سه تن به اتهام "خرابکاری" در برقرسانی
خبرگزاری فارس ۱۷ تیر (۸ ژوئیه) به نقل از یک منبع آگاه از بازداشت سه تن از پرسنل یک نیروگاه مهم برق ایران به اتهام "همکاری با گروهکهای ضدانقلاب" در ایجاد اختلال در شبکه تولید و توزیع برق به شهرهای بزرگ خبر داد. فارس مینویسد، طبق اعترافات متهمان "مشخص شد سازماندهی این افراد توسط بخشی از بدنه ضدانقلاب از خارج از کشور صورت گرفته است". همچنین آمده است که پیگرد بقیه متهمان این پرونده ادامه دارد.
عکس: irna.ir
"فرافکنی" برای "فرار از مسئولیتپذیری"
اما آیا اخباری اینچنین میتواند خشم مردم ایران که خاموشیها کسب و کارشان را کسادتر و زندگیشان را مختل کرده فروبنشاند؟ نگاهی به شبکههای اجتماعی کافی است تا پاسخ روشن شود. پاسخ به وضوح منفی است. کاربران علت این وضعیت را "بیکفایتی مسئولان جمهوری اسلامی، سیاستهای نادرست و فساد فراگیر در ساختار جمهوری اسلامی" میدانند. بسیاری اتهاماتی اینچنین را تنها "فرافکنی و فرار از مسئولیتپذیری" میدانند.
عکس: MEHR
۱۶۰۰ سانحه در آسانسور در شش روز قطعی برق
پنجشنبه ۱۷ تیر سخنگوی سازمان آتشنشانی شهرداری تهران شش روز پیش از این تاریخ را "روزهای تاریخی" این شرکت خواند و گفت، طی این چند روز به دلیل قطعی برق ۱۶۰۰ حادثه آسانسور گزارش شد. او افزود: «یک ایستگاه ما در حوالی میدان آزادی تهران در یک روز ۳۰ مورد عملیات برای حادثه آسانسور داشت و یک ایستگاه در شرق تهران هم ۲۵ مورد اینچنینی داشت.»
عکس: picture-alliance/dpa
عوارض خطرساز قطعی برق برای بیماران
در شرایط اوج شیوع کرونا در اغلب شهرهای ایران قطعی مکرر برق بهویژه برای بیماران کرونایی که حیاتشان به دستگاههای کمکی تنفسی بسته است خطرناک است. هر چند در کلانشهرها اغلب بیمارستانها به برق اضطراری مجهز هستند، اما خروج برق از برق شهری و ورود به برق اضطراری زمانبر است و تا زمانی که این اتفاق بیافتد، کاهش محسوسی در فشار اکسیژن ایجاد میشود که بهویژه برای بیماران بخش مراقبتهای ویژه خطرساز است.
عکس: MEHR/M. Safari
کاهش ۳۰۰۰ مگاواتی مصرف برق
رضا اردکانیان، وِزیر نیرو در ۱۷ تیر گفت، هفته گذشته اوج بار مصرف برق بیش از ۶۶هزار مگاوات بود در حالی که این رقم اکنون به بیش از ۶۳هزار مگاوات رسیده است. او افزود: «به عبارت دیگر حدود ۳۰۰۰ مگاوات یا سه میلیون کیلووات ساعت را به کمک هموطنان کاهش دادیم.»
عکس: MEHR
پایان کار پاساژها تا پایان مرداد در ساعت ۱۸
سخنگوی صنعت برق اعلام کرد، با پایدار شدن وضعیت تولید برق حرارتی، میزان تولید برق نیروگاههای حرارتی از ۵۰هزار مگاوات گذشت ولی کماکان واحدهای برقآبی دچار محدودیت هستند. او زمان خاتمه کار مراکز تفریحی و تجاری را تا پایان مرداد ساعت ۱۸ تعیین کرد.
عکس: FARS
تغییر ساعات کاری بانکها
در ۱۷ تیر همچنین اعلام شد که به دلیل کمبود برق ساعات کاری بانکها تا اطلاع ثانوی تغییر کرده است. طبق اعلام بانک مرکزی، از روز شنبه ۱۹ تیر تا اطلاع ثانوی ساعات کاری بانکها از ۷ صبح تا یکونیم بعدازظهر خواهد بود. کار ادارههای دولتی نیز از ساعت ۶:۳۰ دقیقه صبح آغاز و تا ساعت ۱۳:۳۰ دقیقه تمام میشود. همچنین اعلام شد که کلیه ادارات دولتی استان تهران روزهای پنجشنبه تعطیل هستند.
عکس: MEHR
افزایش سرقتها در خاموشیها
همزمان حسین رحیمی، رئیس پلیس تهران در گفتوگو با خبرگزاری برنا از بهکارگیری تعداد بیشتری نیروی پلیس راهور به دلیل افزایش موارد سرقت در خاموشیها خبر داد. همچنین باند سارقان کابلهای برق نیز کسبوکارشان در خاموشیها رونق پیدا کرده است. او گفت، سارقان عمدتا معتاد هستند و به گفته خودشان با فروش کابل به زبالهگردها هزینه یک روز مواد مخدرشان تامین میشود.
عکس: ISNA
"کاهش اثربخشی" داروها
علی فاطمی، نایبرئیس انجمن داروسازان ایران میگوید، با قطع برق داروهایی که در قفسه نگهداری میشوند ممکن است آسیب ببینند. چرا که دمای هوا به بالای ۲۵ درجه سانتیگراد میرسد و نگهداری دارو در قفسهها دچار مشکل میشود. او تأکید کرد: «زنجیره سرما باید برای داروهای یخچالی حفظ و رعایت شود اما متأسفانه قطعی برق سبب ایجاد مشکل و افزایش احتمال آسیب دیدن داروهای یخچالی میشود.»
عکس: MEHR
۱۱هزار مگاوات کسری برق
اسحاق جهانگیری، معاوناول رئيسجمهور ایران چهارشنبه ۱۶ تیر از ۱۱هزار مگاوات کسری برق خبر داد و گفت، ایران برای مصرف خود به ۶۴ هزارمگاوات برق احتیاج دارد در حالی که تولید فعلی این کشور در حدود ۵۳ هزار مگاوات است.
عکس: Ebrahim Noroozi/AP Photo/picture alliance
خطر قطعی برق برای کشاورزی
محسن نقاشی، دبیر فدراسیون تشکلهای صنایع غذایی کشور خواستار ورود ارگانهای امنیتی و مجلس به مشکلات قطعی آب و برق شد. به پیشیبینی او، ادامه آشفتگی و بیبرنامگی در قطعی آب و برق اثرات مخربی بر روی بازار مواد غذایی و محصولات کشاورزی خواهد گذاشت. محسن نقاشی ادامه داد، در نتیجه این شرایط تعداد واحدهای تولیدی صنایع غذایی که تعطیل میشوند افزایش خواهد یافت.
عکس: tabnak
قطع و وصل برق عامل حریق در غرب تهران
قطعی مکرر برق تا کنون موارد متعددی آتشسوزی به دنبال داشته است. یک مورد آن به گفته آتشنشانی تهران، در بارانداز سازمان اموال تملیکی در جاده مخصوص کرج اتفاق افتاد که عملیات اطفای حریق در آن تا شامگاه دوشنبه ۱۴ تیر ادامه داشت. شش سوله بزرگ متعلق به این سازمان طعمه حریق شد.
عکس: ISNA
خاموشی و شعار "مرگ بر دیکتاتور"
در روزهای گذشته اعتراضات زیادی در مقابل اداره برق شهرهای مختلف ایران رخ داده است. تداوم خاموشیها و هجوم گرمای تابستانی در تیرماه باعث شد که دست کم در پنج استان تهران، فارس، مازندارن، گلستان و گیلان اعتراضاتی صورت بگیرد. در محلههای تهران و شیراز بانگ "مرگ بر خامنهای" و "مرگ بر دیکتاتور" شنیده شد. در شهر ری مردم جلوی شرکت برق جمع شدند و شعار دادند: «وزیر بی کفایت استعفا استعفا».
عکس: Borna
پیامد قطع برق برای مردم و واحدهای تولیدی
قطعی برق تأمین آب لولهکشی و فعالیت صنایع را هم با معضلات جدی روبرو کرده است. اعلام برنامه و جدول قطع برق همچنان ادامه دارد و با گرمتر شدن دمای هوا و افزایش مصرف، نوبت و مدت خاموشی نیز در بسیاری از شهرها افزایش یافته است.
عکس: MEHR
استخراج رمزارز در مظان اتهام
با افزایش خاموشیها بار دیگر استخراج بیتکوین یا رمزارز که مصرف برق بالایی دارد در مظان اتهام قرار گرفته است. پلیس تهران حدود دو هفته پیش از کشف یک مرزعه رمرزارز با بیش از ۷هزار ماینر در چیتگر خبر داد. حسین رحیمی، رئیس پلیس تهران افزود که این مزرعه بزرگترین مزرعه استخراج ارز دیجیتال بوده و حدود ۴ درصد از برق کل کشور در آن استفاده میشده است.
عکس: IRNA
خروج نیروگاه بوشهر از شبکه سراسری برق
پیش از خبر کشف این مزرعه رمزارز، روابط عمومی سازمان انرژی اتمی اعلام کرد که به دنبال "بروز نقص فنی" در نیروگاه بوشهر این نیروگاه موقتا از شبکه سراسری برق خارج میشود. این خاموشی به معنای کاهش یکهزار مگاواتی تولید برق خوانده و از مردم خواسته شد، تا میتوانند در مصرف برق در ساعات میانی روز صرفهجویی کنند.