حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، روز شنبه (۳۰ مه/ ۹ خرداد) در سخنرانی در جمع فرمانداران کشور ضمن دفاع از عمکرد دولتش مذاکره‌کنندگان هسته‌ای ایران را "در زمره بهترین‌ها" توصیف کرد. او از محمدجواد ظریف، وزیر خارجه به عنوان "سردار دیپلماسی" یاد کرد و حملات اخیر به او را "بی‌ادبانه" خواند.

هفته گذشته محمدجواد ظریف به هنگام حضور در مجلس مورد حملات لفظی مهدی کوچک‌زاده، نماینده تندرو مجلس قرار گرفت و از سوی او "خائن" خطاب شد. اشاره روحانی به "لحن بی‌ادبانه" ظاهرا به همین بگوومگو در صحن مجلس است.
روحانی با بیان این که پس از پایان مذاکرات در باره "سختی‌هایی" که مذاکره‌کنندگان کشیده‌اند، توضیح بیشتری خواهد داد، مخالفان را کسانی دانست که "نمی‌خواهند کام مردم شیرین شوند و از لبخند مردم می‌ترسند".

روحانی تمرکز و تلاش ویژه دولت بر مذاکرات هسته‌ای را ناشی از آن دانست که «زندگی مردم در توفیق و عدم توفیق این مذاکرات است" و باید در مذاکرات "اقتصاد، بازار، ارزش پول ملی مردم و همه چیز مدنظر باشد".

مذاکرات هسته‌ای جاری به طور عمده معطوف به محدودسازی برنامه هسته‌ای ایران و در ازای آن لغو تحریم‌های گسترده‌ای است که علیه این کشور اعمال شده است. این تحریم‌ها در کنار مشکلات ساختاری اقتصاد ایران، دولت را در دستیابی به منابع مالی لازم با مشکلات اساسی مواجه کرده و رکود اقتصادی، بیکاری و تورم گسترده‌ای را دامن زده است.

به رغم سیاست‌های موثر دولت روحانی در دو سال گذشته هنوز هم اقتصاد ایران در وضعیت طبیعی نیست و انتظار می‌رود که برداشته‌شدن احتمالی تحریم‌ها تا حدودی به خروج از این وضعیت کمک کند.

وی حرف‌های چند روز پیش خود در باره سمت‌گیری‌های کلی دولت را دوباره مطرح کرد و بر لزوم تعامل با جهان و "نجات اقتصاد" کشور تاکید گذاشت: «مردم در انتخابات ریاست جمهوری گفتند که از شعارهای بی‌محتوا خسته شدیم، ما ملت صلح و آشتی هستیم، می‌خواهیم با جهان تعامل سازنده داشته باشیم، در جامعه خواستار وحدتیم، اقوام و اقلیت‌ها باید احترام خود را داشته باشند و خواهان یک امنیت پایدار در ایران و منطقه هستیم.»

"پارچه دور صندوق رأی برای چیست؟"

بخشی از سخنان روحانی در جمع فرمانداران به مسئله انتخابات مجلس اختصاص یافت. این انتخابات قرار است در اسفندماه سال جاری برگزار شود و از هم اکنون صف‌بندی‌ها و تبلیغات غیررسمی پیرامون آن آغاز شده است.

روحانی تاکید کرد که از نظر دولت او پیروزی در انتخابات این نیست که هواداران دولت در آن اکثریت را کسب کنند، بلکه در آن است که "یک انتخابات پرشور، رقابتی آزاد و سالم اجرا کند".

تاکید روحانی در میان صاحب‌نظران با تردیدها و تاملاتی روبروست، زیرا وزارت کشور که زیرمجموعه دولت است تنها مسئولیت بخشی از انتخابات را به عهده دارد و تایید صلاحیت نامزدها نهایتا به عهده شورای نگهبان است که دولت تسلطی بر آن ندارد و تحت نظارت و کنترل ولی فقیه عمل می‌کند. اعمال "نظارت استصوابی" و "دیدگاه‌های سلیقه‌ای" در تمامی دو سه دهه گذشته از انتقادهایی بوده است که منتقدان به عملکرد شورای نگهبان وارد کرده‌اند.

با این همه، روحانی وظیفه هیات‌های اجرایی و نظارت و شورای نگهبان را تعیین صلاحیت و عدم صلاحیت در چارچوب قانون و برمبانی مراجع قانونی دانست و "نه چیز دیگر". او افزود، "در انتخابات به هیچ وجه نمی‌توانیم به شایعات و اتهامات توجه کنیم".

روحانی با بیان این که ایران "فلان کشور شرق دور (کره شمالی) نیست که همه پادگانی زندگی کنند، اینجا مردم آزاد هستند، حرف می‌زنند و نظر می‌دهند" افزود «اصلا انتخاب یعنی چه؟ یعنی بین چند چیز یکی را برگزینیم والا اگر یک چیز است دیگر انتخاب معنی ندارد. ما سه تا شئی جلو شما بگذاریم و بگوییم حتما باید این را برداری و در عین حال باید انتخاب کنی، این انتخاب نیست.»

منتقدان شیوه و ماهیت انتخابات در ایران را به دلیل محرومیت بسیاری از گروه‌های فکری از شراکت در آن غیرآزاد می‌دانند. به نظر آنها حتی در دوره‌های اخیر انتخابات مجلس و ریاست جمهوری در ایران که رقابت‌ها تنها میان افراد تاییدشده از سوی حاکمیت بوده، نیروهای امنیتی و نظامی در نتایج همین انتخابات دخالت می‌کنند.

روحانی در ادامه سخنان خود با اشاره‌ای تلویحی به اتهامات و شائبه‌هایی که در مورد سلامت انتخابات در ایران مطرح است، این سوال را مطرح کرد که "برای چه دور صندوق پارچه‌ای پیچیده می‌شود تا اتهامات زده شود؟، باید این رفتار را ترک کرد و نگذاریم به نظام تهمت زده شود. باید همه چیز در انتخابات شفاف باشد. حتی اگر می‌شود دوربین نصب کرد و در کنار آن یک Display (صفحه نمایش) نیز گذاشت تا حتی زمان شمارش رای نیز بصورت شفاف باشد و همه نظاره گر شمارش آرا باشند."

احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان که انتقادها در امر انتخابات بیش از همه متوجه رویکردها و "همراهی" او با نهادها و محافل اصلی اما پشت پرده در جمهوری اسلامی است، این اظهارات روحانی را بی‌پاسخ نگذاشت.

او در سخنرانی در همان اجلاس فرمانداران دولت را متهم به دخالت در انتخابات کرد: «برخی موضع‌گیری‌ها از سوی مسئولان دولتی نگران‌کننده است و همه باید بدانند دولت حق ندارد در انتخابات دخالت کند و یقینا مردم این موضع‌گیری‌ها را می‌فهمند».

"انتقاد به قوای دیگر با لکنت زبان توام است"

روحانی سپس دولت را در میان قوای دیگر کشور تنها قوه‌ای دانست که انتقادپذیر است و کسی برای انتقاد به آن لکنت زبان پیدا نمی‌کند: «هیچ قوه ای نیست که مردم بدون لکنت نظر خود را بگویند به جز دولت، به یکی بگو از مجلس انتقاد کند (می‌پرسد) از چه و چه جوری؟ (بگویید) از قانون مجلس، در نطق پیش از دستور، می‌گوید نه آقا بگذارید زندگی‌مان را بکنیم. بگویید از قوه قضاییه انتقاد کنید، می‌گویند تو را خدا ،آقا بگذارید زندگی‌مان را بکنیم . بگویید از دولت انتقاد کنید از رییس جمهور انتقاد کنید، گل از گل می‌شکفد و زبان‌ها باز می‌شود، این به معنای مسیر درست دولت است ».

روحانی سپس در طعنه‌ای تلویحی به دولت سابق که به فالگیری و گرایش به رمل و اسطرلاب متهم بود، گفت، «باید از ما انتقاد کرد، ما دارای عصمت نیستیم، متاسفانه یا خوشبختانه خواب هم نمی‌بینیم ، به فال و فالگیری و جن‌گیری هم از اول معتقد نبودیم».