سفر حسن روحانی٬ رئیس‌جمهور میانه‌روی ایران به نیویورک و سخنرانی‌ها٬ دیدارها و مصاحبه‌های او در این سفر کوتاه همچنان در کانون توجه رسانه‌های جهان است. آقای روحانی که سخنرانی روز چهارشنبه‌اش در مجمع عمومی سازمان ملل با استقبال بسیاری از کشورها مواجه شده٬ حالا در گفت‌وگو با روزنامه واشنگتن‌پست می‌گوید که ایران قصد دارد در یک بازه زمانی سه تا شش ماهه و با مذاکرات منسجم و فشرده با قدرت‌های جهانی٬ به بحران مزمن هسته‌ای که بیش از یک دهه از آغاز آن می‌گذرد پایان دهد.

آقای روحانی روز گذشته (سه‌شنبه ۲۴ سپتامبر/ دوم مهر) در مجمع عمومی سازمان ملل اعلام کرد که ایران آماده گفت‌وگوهای فشرده و بدون تاخیر با غرب است و حالا در گفت‌وگو با دیوید ایگنیتس٬ خبرنگار واشنگتن‌پست گفته که «بستن پرونده هسته‌ای» یکی از مهم‌ترین مسئولیت‌های دولت او است و برای این کار آیت‌الله خامنه‌ای٬ رهبر جمهوری اسلامی٬ به او اختیارات کامل داده است. آقای ایگنیشس می‌گوید گزارش‌های سازمان‌های اطلاعاتی غربی هم موید ادعای آقای روحانی درباره دامنه گسترده اختیاراتش در موضوع هسته‌ای است.

رئیس‌جمهور ایران گفت که تنها راه حصول پیشرفت در مذاکرات تعیین یک جدول زمانی مشخص است و مذاکرات باید کوتاه باشند. به اعتقاد حسن روحانی «هرچه مذاکرات کوتاه‌تر باشند٬ نفع آن برای همه طرف‌های درگیر بیشتر خواهد بود.» آقای روحانی گفت که حل پرونده هسته‌ای می‌تواند مقدمه‌ای برای گفت‌وگوهای گسترده‌تر ایران و آمریکا بر سر دیگر مسائل و اختلافات موجود میان دو کشور باشد.

او گفت ترجیح ایران حل سه‌ماهه این مساله است٬ اما حتی اگر در طول شش ماه هم بتوان این پرونده را بست٬ دست‌آورد بزرگی است. آقای روحانی تاکید کرد که در هر صورت این بحران باید ظرف چند ماه حل شود و کار نباید به سال بکشد. واشنگتن‌پست شتاب ایران برای ورود به مذاکرات جدی با غرب را نشانه‌ای از اثربخش بودن تحریم‌های گسترده علیه جمهوری اسلامی خوانده است.

عزم و اراده ایران برای بستن «هرچه سریع‌تر» پرونده هسته‌ای

مصاحبه آقای روحانی با روزنامه واشنگتن‌پست ساعاتی پیش از برگزاری مذاکرات روز پنج‌شنبه (۴ مهر٬ ۲۶ سپتامبر) ایران و۱+۵ بر سر برنامه هسته‌ای منتشر شده است. در این نشست قرار است محمدجواد ظریف و جان کری٬ وزرای خارجه ایران و ایالات متحده هم برای نخستین بار دیداری مستقیم داشته باشند.

محمدجواد ظریف هم پیش‌تر در گفت‌وگو با رسانه‌ها اعلام کرده بود که حل‌وفصل هرچه سریع‌تر بحران هسته‌ای٬ اولویت اصلی ایران است. به گفته او «جمهوری اسلامی اراده و آمادگی سیاسی لازم برای مذاکرات جدی را دارد و امیدوار است که طرف مقابل هم این عزم و اراده را داشته باشد.»

در نشست روز پنج‌شنبه٬ علاوه بر وزاری خارجه ایران٬ آمریکا٬ چین٬ روسیه٬ بریتانیا٬ فرانسه و آلمان٬ کاترین اشتون٬ مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم شرکت خواهد کرد.

چشم‌اندازی روشن برای سازش هسته‌ای؟

ایران از سال ۲۰۰۶ به‌صورت منقطع مشغول مذاکره با ۱+۵ بوده٬ اما این مذاکرات تا کنون هرگز نتیجه‌بخش نبوده است. با روی کار آمدن «دولت تدبیر و امید» امید به حل‌وفصل این بحران در هر دو طرف ماجرا به‌طور بی‌سابقه‌ای تقویت شده است. لغو «تحریم‌های فلج‌کننده» ایالات متحده و اتحادیه اروپا علیه جمهوری اسلامی که اقتصاد ایران را با بحرانی جدی روبرو کرده٬ از مهم‌ترین خواسته‌های ایران در برابر سازش احتمالی بر سر بحران هسته‌ای است.

رئیس‌جمهور ایران در مصاحبه با واشنگتن‌پست٬ با اشاره به تحولات اخیر در سوریه هم گفت ایران می‌خواهد در مذاکرات ژنو برای یافتن راه‌حلی سیاسی برای بحران جاری در سوریه شرکت کند و برای این موضوع پیش‌شرطی ندارد. آمریکا پیش‌تر بارها با توجه به همکاری‌های ایران با رژیم بشار اسد در سرکوب مخالفان سوری٬ با حضور تهران در این مذاکرات مخالفت کرده بود٬ اما اکنون مقامات دولت آمریکا می‌گویند یافتن راه‌حلی برای سوریه بدون مشارکت ایران امکان‌پذیر نیست و ممکن است از مقامات ایرانی برای شرکت در این مذاکرات دعوت شود.

حسن روحانی اگرچه در این سفر به دلیل آنچه «فرصت محدود برای هماهنگی» اعلام شد فرصت تاریخی دیدار غیررسمی با باراک اوباما٬ رئیس‌جمهور آمریکا را از دست داد٬ اما در جریان گفت‌وگوهایش با چهره‌های سیاسی و رسانه‌های جهانی در نیویورک تلاش کرد به افکار عمومی جهان بگوید که با انتخاب او «فصلی تازه» در ایران آغاز شده و چشم‌انداز روشنی در برابر ایران و جامعه جهانی قرار گرفته است٬ تا در سایه تغییر سیاسی صورت‌گرفته٬ اختلافات و ابهامات موجود را برطرف کنند.