روحانی: بوروکراسی پارلمانی نبود تحریم امروز تمام شده بود
۱۴۰۰ تیر ۳, پنجشنبه
دور ششم مذاکرات کمیسیون مشترک برجام به تازگی در وین به پایان رسید اما هنوز درباره احیای توافق هسته‌ای و برداشته شدن احتمالی تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی توافق نهایی به دست نیامده است.
رئیس دولت دوازدهم دیروز و امروز بی‌اختیاری عباس عراقچی، سرپرست مذاکره‌کنندگان جمهوری اسلامی در وین و بوروکراسی پارلمانی را از علت‌های اصلی نهایی نشدن توافق و ادامه تحریم‌ها عنوان کرد.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، حسن روحانی پنجشنبه سوم تیرماه در مراسم افتتاح طرح‌های ملی وزارت نفت در حوزه گازرسانی، بوروکراسی در تمام عرصه‌ها را از موانع مهم پیشرفت کارها عنوان کرد.
حسن روحانی در این مراسم گفت: «ملت ما آمریکا را وادار کرد که پای میز مذاکره بیاید. اگر برخی مسائل تشریفات و بوروکراسی‌ها نبود، تحریم‌ها هم تمام شده بود. ما از این بوروکراسی‌ها داد می‌زنیم از جمله بوروکراسی پارلمانی.»
پارلمان مانع لغو تحریم؟
اشاره رئیس جمهوری به آمریکا به مشارکت غیرمستقیم یک هیئت آمریکایی در مذاکرات احیای برجام مربوط می‌شود اما منظور از بوروکراسی پارلمانی که به گفته او مانع برداشته شدن تحریم‌ها شده دقیقا مشخص نیست.
منظور روحانی احتمالا مصوبه مجلس موسوم به "قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران" است که مطابق آن جمهوری اسلامی از پنجم اسفند اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی و نظارت‌های بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به حال تعلیق درآورد.
حسن روحانی همان زمان گفته بود با این قانون موافق نیست و آن را برای روند تعاملات دیپلماتیک مضر می‌داند. اسحاق جهانگیری، معاون اول روحانی هم گفته بود این قانون دخالت در اختیارات شورای عالی امنیت ملی و کار قوه مجریه است.
روحانی در نشست دوم تیر ماه هیئت دولت در واکنش به اصولگرایان که انتقاد می‌کنند دولت برای حل مشکلات اقتصادی تمام نگاهش به توافق هسته‌ای و برجام است گفت: «نمی‌دانم برجام چه نیشی به آنها زده است که نمی‌توانند آن را تحمل کنند.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
دولت دونالد ترامپ که همواره از مخالفان سرسخت توافق هسته‌ای بود اردیبهشت ۹۷ از آن خارج شد و پس از آن تحریم‌های لغو یا تعلیق شده علیه جمهوری اسلامی دوباره اعمال شدند.
ترامپ هدف از اعمال مجدد تحریم‌ها را به صفر رساندن صادرات نفت و وارد کردن فشار حداکثری به جمهوری اسلامی برای کشاندن ایران به پای میز مذاکره و دست یافتن به یک توافق جامع عنوان می‌کرد.
پس از اعمال تحریم‌ها صادرات نفت ایران به شدت کاهش یافت و حسن روحانی ضمن اعتراف ضمنی به آن می‌گوید دولت در سه سال گذشته توانست کشور را بدون نفت اداره کند.
دادن اختیار به عراقچی، کنایه یا درخواست؟
روحانی در نشست هیئت دولت گفت: «اگر بخواهند همین امروز می‌توانیم تحریم را تمام کنیم. همین امروز می‌توانیم تحریم را تمام کنیم. برویم و همین الان اختیارات را به دکتر عراقچی بدهیم، او هم به وین برود در عرض چند روز توافق را نهایی کند، اعلام شود، تحریم هم برداشته شود.»
این سخنان می‌تواند کنایه به بی‌اختیاری عراقچی در مذاکرات وین یا درخواستی برای دادن اختیارات بیشتر به او از رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای باشد که تصمیم‌گیرنده نهایی در مورد سیاست‌های کلان، از جمله مذاکرات هسته‌ای است.
اظهارات حسن روحانی می‌تواند این گونه نیز تعبیر شود که اگر مذاکره‌کنندگان ایرانی اختیارات بیشتری داشتند احیای برجام خیلی زودتر به نتیجه می‌رسید و تحریم‌ها برداشته می‌شد.
خامنه‌ای ۱۲ اردیبهشت نظر خود درباره حیطه اختیارات وزارت خارجه به صراحت بیان کرده و گفته است: «اینجور نیست که تصمیم‌گیری تابع وزارت خارجه باشد، وزارت خارجه مجری است. سیاست‌های خارجی را همه مسئولان در شورای‌عالی امنیت ملی تعیین می‌کنند و وزارت خارجه باید آنان را به روش‌های خود عملی کند و پیش ببرد.»
واکنش تند نماینده خامنه‌ای به سخنان روحانی
حسین شریعتمداری، نماینده خامنه‌ای در موسسه کیهان با انتقاد شدید از سخنان روحانی درباره اختیار دادن به معاون سیاسی وزیر خارجه می‌گوید منظور از این اختیارات تن دادن به شرط‌های آمریکا برای برداشتن تحریم‌ها از جمله توقف برنامه‌های موشکی و حضور منطقه‌ای جمهوری اسلامی است.
مدیر مسئول روزنامه کیهان در یادداشتی با نقل سخنانی از مسئولان آمریکایی درباره شرط لغو تحریم‌ها نوشت: «به وضوح و بدون کمترین تردید می‌توان فهمید که منظور آقای روحانی از اختیاراتی که می‌تواند ظرف یک‌روز به تحریم‌ها خاتمه بدهد چیست؟! باید به همه خواسته‌های آمریکا بی‌کم و کاست تن بدهیم! صنایع موشکی و دفاعی خود را متوقف کنیم، از حضور در منطقه خودداری کنیم.»
شریعتمداری در یادداشت خود تاکید کرد معنای سخنان روحانی درباره دادن اختیار به عراقچی پذیرش شرط‌های آمریکا است و نتیجه‌اش این می‌شود که "زنان و دخترانمان را [...]در اختیار داعشی‌ها قرار بدهیم".
متهم کردن روحانی به وطن‌فروشی
او خطاب به رئیس دولت دوازدهم نوشت: «آمریکا به صراحت و رسماً و علناً اعلام کرده است که تنها در این صورت تحریم‌ها را لغو می‌کند! باید گفت ملت غیور و جوانان جان‌برکف این کشور نمرده‌اند که جنابعالی در لفافه نسخه فروش ایران و مردم شریف و پاکباخته این مرز و بوم را می‌پیچید!»
روال مذاکرات وین به این شکل است که پس از پایان هر دور از مذاکرات هیئت‌ها برای مشورت و رایزنی به پایتخت‌های خود باز می‌گردند. این کار در مورد مذاکره‌کنندگان ایرانی بیشتر به معنای انتقال نتیجه چانه‌زنی‌ها به مقام‌های تصمیم‌گیرنده و کسب تکلیف است.
بر این اساس همان گونه که در مورد توافق هسته‌ای هم رخ داد در مورد احیای برجام تصمیم‌گیری نهایی بدون تائید "مسئولان عالی‌رتبه و فراتر از وزارت خارجه" که خامنه‌ای هم به آن اشاره کرده ممکن نیست.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
شهریار حیدری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس می‌گوید برای بررسی نتیجه مذاکرات وین کمیته‌ای "با محوریت شورای‌عالی امنیت ملی" تشکیل شده که متشکل از مسئولان این شورا، ۲ نماینده مجلس و ۲ عضو دولت است.
حیدری اول تیرماه به خبرگزاری تسنیم گفت: «پس از بررسی‌های کارشناسی در این کمیته، تصمیماتی اتخاذ خواهد شد تا به‌عنوان پیشنهادات جمهوری اسلامی ایران توسط نماینده ایران در مذاکرات آتی وین مطرح شود.»
طرح ممنوعیت مذاکره با آمریکائیان با وجود مجوز خامنه‌ای
به این ترتیب نمایندگان مجلس هم در تصمیم‌گیری‌های نهایی درباره ارائه پیشنهاد در مذاکرات وین دخالت دارند و نمی‌توانند منتقد سرسخت توافق احتمالی بر سر احیای برجام باشند.
در همین حال شماری از نمایندگان مجلس طرحی زیر عنوان "ممنوعیت مذاکره مسئولان و مقامات جمهوری اسلامی ایران با مقامات آمریکایی" تهیه کرده‌اند که دوم تیرماه از سوی هیئت رئیسه اعلام وصول شد.
این طرح در حالی اعلام وصول شده که رهبر جمهوری اسلامی پیش از این بارها مجوز مذاکره مستقیم علنی و پنهانی با مقام‌های آمریکایی را صادر کرده است.
پیش از آغاز مذاکرات هسته‌ای نمایندگان ایران با شش قدرت جهانی (آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و آلمان) نمایندگان تهران و واشنگتن چند دور به طور پنهانی و با موافقت خامنه‌ای در مسقط، پایتخت عمان دیدار و گفت‌وگو کرده بودند.