روحانی دراستانبول: باید مانع اجرای اقدام غیرقانونی آمریکا شد
۱۳۹۶ آذر ۲۲, چهارشنبه
نشست فوقالعاده رهبران کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی در واکنش به تصمیم ترامپ در به رسمیت شناختن اورشلیم(بیتالمقدس) به عنوان پایتخت اسرائیل در استانبول برگزار شد.
تبلیغات
روز چهارشنبه (۱۳ دسامبر/ ۲۲ آذر) اجلاس فوقالعاده کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی (OIC)در استانبول ترکیه و به میزبانی رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور این کشور برگزار شد.
این نشست در عکسالعمل به تصمیم دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا مبنی بر برسمیت شناختن اورشلیم (بیتالمقدس) به عنوان پایتخت اسرائیل و انتقال سفارت آمریکا به این شهر برگزار میشود.
حسن روحانی، رئیس جمهور ایران در این اجلاس گفت که "آمریکا احترامی برای خواستههای مشروع فلسطینیان قائل نیست" و "باید از همه راههای ممکن مانع اجرای این اقدام غیرقانونی دولت آمریکا شویم".
روحانی افزود: «جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد با تک تک کشورهای اسلامی برای دفاع از قدس بدون هیچ گونه ملاحظه و پیش شرطی همکاری کند.»
هفت پیشنهاد "کلی" حسن روحانی
روحانی هفت پیشنهاد "کلی" ارائه کرد. او خواستار محکوم کردن تصمیم آمریکا از سوی اجلاس شد و "وحدت جهان اسلام" را ضروری دانست.
در پیشنهاد سوم او آمده است: «آمریکا باید بداند که جهان اسلام نسبت به سرنوشت فلسطین بیتفاوت نیست و به سخره گرفتن مصوبات بینالمللی هزینه سیاسی دارد.» روحانی از کشورهای اسلامی خواست تا در گفتوگو با "شرکای آمریکا" بویژه کشورهای اروپایی بر مخالفت خود در مقابل تصمیم ترامپ تاکید کنند.
رئیس جمهور ایران در پیشنهاد پنجم خواستار "تبدیل فلسطین به موضوع اول کشورهای اسلامی" و "شرکت فعال کشورهای اسلامی در مباحث سازمان ملل و شورای امنیت" شد. حسن روحانی در هفتمین پیشنهاد خواستار "رصد فعالیتهای اسرائیل" و تشکیل جلسه در صورت نیاز در سطح وزرا یا سران شد.
در این نشست، علاوه بر رییس جمهوری ایران، محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، الهام علیاوف رییس جمهوری آذربایجان، محمداشرف غنی رییس جمهوری افغانستان، شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر، عبدالله دوم پادشاه اردن، حضور دارند.
در پایان اجلاس، قرار است بیانیه نهایی نشست فوق العاده کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی ارائه و موضع این تشکیلات اسلامی صادر شود.
روایتی تصویری از شهر پرماجرای اورشلیم در گذر تاریخ
اورشلیم (بیتالمقدس) از کهنترین شهرهای جهان است و از شهرهایی که بر سر آن جنگهای فراوانی در گذر تاریخ صورت گرفته است. یهودیان، مسیحیان و مسلمانان آن را شهری مقدس میدانند و مشاجره بر سر این شهر همچنان ادامه دارد.
عکس: picture-alliance/Zumapress/S. Qaq
اورشلیم (بیتالمقدس)، شهر داوود
آن گونه که در عهد عتیق روایت شده، داود، پادشاه قوم بنیاسرائیل اورشلیم را حدود یکهزار سال پیش از میلاد مسیح از دست یبوسیان (تیرهای از کنعانیان) آزاد ساخت. او اورشلیم را به مرکز حکمرانی و کانون دینی قلمرو خود بدل کرد. طبق روایت انجیل سلیمان، فرزند او، تلاشهای پدرش در راستای گسترش اورشلیم را ادامه داد و معبد مقدس یا هیکل سلیمان را که به معبد اول معروف است، در این شهر بنا کرد.
عکس: Imago/Leemage
بازگشت به اورشلیم در دوران کوروش کبیر
نبوکد نصر دوم (بخت نصر)، پادشاه بابل در سالهای ۵۹۷ و ۵۸۶ پیش از میلاد اورشلیم را تسخیر کرد و دست به نابودی معبد "هیکل سلیمان" در این شهر زد. او پس از فتح اورشلیم همچنین دستور حبس یهودیان را داد و بسیاری از آنان را آواره کرد. کوروش کبیر، پادشاه هخامنشی، پس از آنکه بابل را به تصرف خود درآورد به یهودیان اجازه داد که به بیتالمقدس بازگردند، معبد اول را بازسازی کنند و همچنین کنیسه بسازند.
عکس: picture-alliance/Mary Evans Picture Library
اورشلیم در دوران روم و بیزانس
اورشلیم از سال ۶۳ پس از میلاد مسیح تحت سلطه روم باستان بود. یهودیان در این دوران دست به مقاومت در برابر امپراتوری روم زدند. در سال ۶۶ میلادی بود که جنگ بین یهودیان و رومیان آغاز شد. این جنگ که چهار سال طول کشید، با پیروزی رومیان و نابودی دوباره معابد اورشلیم پایان یافت. حکومتهای روم و بیزانس در مجموع حدود شش قرن بر اورشلیم حکم راندند.
عکس: Historical Picture Archive/COR
فتح اورشلیم به دست اعراب
اعراب در جریان گسترش دین اسلام موفق به فتح اورشلیم شدند. به دستور عمر، خلیفه مسلمانان بود که اورشلیم در سال ۶۳۷ میلادی محاصره و در نهایت تسخیر شد. در دوران سلطه مسلمانان بر اورشلیم جنگ قدرت میان حکمرانان حاکم بود و چهرههای گوناگونی که با هم دشمنی داشتند، زمام امور در این شهر را به دست گرفتند.
عکس: Selva/Leemage
جنگهای صلیبی
گسترش سلطه و قلمرو سلجوقیان از سال ۱۰۷۰ میلادی به بعد نگرانی پادشاهان قلمروهای مسیحی را برانگیخت و سبب شد که پاپ اوربان دوم، مسیحیان را به جنگ صلیبی فراخواند. مسیحیان در طی ۲۰۰ سال دست به پنج جنگ صلیبی زدند تا اورشلیم را فتح کنند. تلاشهای آنان گاه نتیجهبخش بود، اما در سال ۱۲۴۴ میلادی مسلمانان بار دیگر توانستند این شهر مقدس را به تصرف خود درآورند و بر آن حکم برانند.
عکس: picture-alliance/akg-images
عثمانیان و سلطه بریتانیا
عثمانیان پس از فتح عربستان و مصر اورشلیم را در سال ۱۵۳۵ میلادی به یکی از مراکز دستگاه اداری خود بدل کردند. این شهر در نخستین دهه پس از تصرف عثمانیان شاهد شکوفایی و رونقی اقتصادی بود. در سال ۱۹۱۷ و در پی فروپاشی امپراتوری عثمانی، قلمرو فلسطین و به این ترتیب اورشلیم تحت کنترل بریتانیا قرار گرفت.
عکس: Gemeinfrei
شهری دو پاره
بریتانیا پس از پایان جنگ جهانی دوم به حکمرانی خود بر فلسطین پایان داد. سازمان ملل متحد به تقسیم فلسطین رأی مثبت داد تا بازماندگان هولوکاست وطنی جدید بیابند. شماری از کشورهای عربی در پی این تصمیم علیه اسرائیل وارد جنگ شدند و بخشی از اورشلیم را به تصرف خود درآورند. تا سال ۱۹۶۷ اورشلیم به بخش غربی (اسرائیلی) و بخش شرقی (اردنی) تقسیم شده بود.
عکس: Gemeinfrei
تصرف اورشلیم توسط اسرائیل
اسرائیل در سال ۱۹۶۷ و در جریان جنگ شش روزه علیه مصر، اردن و سوریه موفق شد شبهجزیره سینا، نوار غزه، کرانه باختری رود اردن، بلندیهای جولان و اورشلیم شرقی را به تصرف خود درآورد. چتربازان اسرائیلی توانستد به بخش قدیمی اورشلیم رخنه کنند و برای نخستین بار از سال ۱۹۴۹ به این سو جلوی دیوار ندبه بایستند. اسرائیل به این ترتیب اداره بخش شرقی اورشلیم را برعهده گرفت.
اسرائیل از آن زمان به مسلمانان اجازه داده که به کوه زیتون، واقع در بخش شرقی اورشلیم برای زیارت بروند و از مسجد الاقصی بازدید و در آنجا عبادت کنند. مجموعه مسجد الاقصی اکنون در منطقهای قرار دارد که اداره آن را مسلمانان عهدهدار هستند و زیر نظر مفتی اورشلیم اداره میشود. مسجدالاقصی سومین زیارتگاه مهم مسلمانان پس از مسجدالحرام و مسجدالنبی در مکه و مدینه است.
عکس: Getty Images/AFP/A. Gharabli
وضعیت نامشخص
اورشلیم تا به امروز یکی از موانع میان اسرائیل و فلسطین در راه رسیدن به صلح است. اسرائیل در سال ۱۹۸۰ اعلام کرد که اورشلیم "پایتخت ابدی و تقسیمناپذیر" این کشوراست. پس از آنکه اردن در سال ۱۹۸۸ از حق مالکیت کرانه باختری و اورشلیم شرقی چشم پوشید، دولت فلسطین اعلام موجودیت کرد و بخش شرقی اورشلیم را پایتخت خود دانست. وضعیت حقوقی اورشلیم یکی از مهمترین موضوعات در مناقشه اسرائیل و فلسطینیان محسوب میشود.