روحانی در راه گسترش روابط ایران با پاکستان
۱۳۹۵ فروردین ۶, جمعهحسن روحانی، رئیس جمهور ایران، روز جمعه (۶ فروردین / ۲۵ مارس) همراه با هیأتی۶۰ نفره از مقامات عالیرتبه جمهوری اسلامی برای انجام سفری دو روزه وارد اسلامآباد، پایتخت پاکستان شد.
روزنامههای ایران تصویری بسیار مثبت از استقبال پاکستان از روحانی و هیأت همراه او به دست دادهاند. خبرگزاری "ایسنا" مینویسد که در مراسم استقبال از روحانی در فرودگاه اسلامآباد ۲۱ گلوله توپ به افتخار او شلیک شد.
خبرگزاری "ایرنا" از تزئین میدانهای اصلی پایتخت پاکستان و مسیر فرودگاه بینالمللی این کشور تا هتل محل اقامت روحانی با پرچمهای ایران و پاکستان و تصاویر روحانی و نخستوزیر و رئیسجمهور پاکستان، محمد نواز شریف و ممنون حسین خبر داده است.
به نوشته "ایرنا"، مردم پاکستان امیدوارند که پس از لغو تحریمهای بینالمللی علیه ایران با فرصتی که ایجاد شده دو کشور همسایه بتوانند روابط خود را گسترش دهند و "بهرههای اقتصادی و تجاری" ببرند.
حسن روحانی اندک زمانی پیش از آغاز سفر خود به خبرنگاران در تهران گفت که سفرش به اسلامآباد در پاسخ به دو دیدار نواز شریف، نخست وزیر پاکستان، از ایران طی سه سال اخیر است.
او افزود: «در زمینههای اقتصادی، تأمین انرژی، امنیت مرزی، ترانزیت و حمل و نقل و همکاریهای فرهنگی، دو کشور دارای پتانسیل و موقعیت بسیار خوبی قرار دارند و این روابط میتواند بیش از پیش گسترش یابد.»
سایت "فرارو" مینویسد که قرار است سند راهبردی همکاری تجاری ۵ ساله ایران و پاکستان نهایی و امضا شود. همچنین امضای چندین سند و یادداشت تفاهم در عرصههای اقتصادی، علمی، فرهنگی، رسانهای و بهداشتی و پزشکی در دستور کار روحانی و هیأت همراه اوست.
به نوشته این سایت خبری، قرار است همچنین اعضای اتاقهای بازرگانی ایران و پاکستان در همایشی مشترک راهکارهای توسعه همکاریهای بخش خصوصی را بررسی و قراردادهایی را امضا کنند.
رئیس جمهور ایران همچنین در آستانه سفر خود گفت که ایران میتواند تأمینکننده انرژی برای پاکستان در حوزههای نفتی، گاز و برق باشد. او افزود که در این زمینه قراردادهایی امضا شده و همکاریها میتواند در آینده گستردهتر شود.
روحانی افزود که برای تامین امنیت مرزهای شرقی ایران و توسعه استان سیستان و بلوچستان، در زمینه امنیت مرزی هم موافقتنامه امنیتی بین دو کشور امضا شده که باید به سرعت عملیاتی شود.
از دیگر اهداف دیدار روحانی از پاکستان "تبادل نظر در زمینه روابط امنیتی، مسایل مهم منطقهای و بینالمللی، مبارزه با تروریسم و رایزنی درباره اجلاس سران سازمان همکاری اسلامی با هدف وحدت هر چه بیشتر جهان اسلام" اعلام شده است.
نقطه نظر پاکستان
رسانههای پاکستانی در آستانه سفر روحانی به اسلامآباد اشتیاق زیادی برای خبررسانی درباره این سفر از خود نشان ندادند. تاکنون دیدار مقامات ایرانی از پاکستان به اهمیت دیدار مقامات عربستان سعودی از این کشور نبوده است. بر کسی پوشیده نیست که روابط پاکستان با عربستان نزدیکتر از روابط این کشور با ایران بوده است.
با این همه دیدار این بار مقامات ایرانی از پاکستان دارای اهمیت ویژهای تلقی میشود و آن هم به دلیل رفع تحریمهای بینالمللی علیه ایران و نیز تشدید روابط تیره میان ایران و عربستان در سال گذشته است.
پاکستان از سویی مایل است که نیاز به انرژی خود را از طریق گسترش روابط اقتصادی خود با ایران رفع کند و از سوی دیگر نمیخواهد به دلیل نزدیک شدن به ایران روابط خود با عربستان را به خطر بیندازد.
به همین دلیل این کشور میکوشد به تعادلی برسد بدین ترتیب که میگوید میتواند برای برقراری روابط حسنه میان عربستان و ایران نقش میانجیگر را ایفا کند.
کارشناسان منطقه معتقدند که حسن روحانی از نگرانیها و محدودیتهایی که در زمینه روابط کشورش با پاکستان وجود دارد آگاه است و با وجود این میخواهد که ایران مناسباتی "عادی" با همسایه خود داشته باشد.
مایکل کوگلمان، کارشناس آسیای جنوبی مرکز تحقیقاتی "وودرو ویلسون" به دویچهوله میگوید: «فکر میکنم که هدف اصلی دیدار رئیس جمهور روحانی تقویت روابط تجاری و اقتصادی میان دو کشور است. پاکستان و ایران تاریخچهای طولانی در روابط تجاری با هم دارند.»
به نظر این کارشناس، حال که تحریمهای بسیاری علیه ایران رفع شده، فرصتهای زیادی وجود دارد تا دو کشور روابط اقتصادی خود را گسترش دهند و به احتمال روحانی طی سفر خود بیش از هر چیز به این موضوع خواهد پرداخت.
به نظر مایکل کوگلمان، سفر روحانی همچنین بیش از هر چیز حالتی نمادین دارد: «یکی از اهداف این سفر این است که بر روابط فرهنگی و حس وحدت اسلامی مشترک بین دو کشور تاکید شود.»
با این همه روزنامه "وال استریت ژورنال" در باره هدف سفر روحانی به پاکستان ضمن اشاره به قرارداد فروش برق از سوی ایران به پاکستان مینویسد : «انتظار میرود که طرفین تعهد عمیقتری به گسترش روابط تجاری با یکدیگر داشته باشند. در عین حال دیدار این هفته حسن روحانی از اسلامآباد را میتوان آغاز کارزار دیپلماتیک تهران برای درخواست از دولت پاکستان برای میانجیگری میان تهران و ریاض برشمرد تا از شدت درگیریهای فرقهای در جهان اسلام کاسته شود.»
حسن روحانی را در این سفر وزرای امور خارجه، کشور، نفت، صنعت، نیرو و بهداشت و همچنین رئیس کل بانک مرکزی و استاندار سیستان و بلوچستان همراهی میکنند.