روحانی در نیویورک؛ در میانه تهدید و تشویق برای دیدار با اوباما
SH۱۳۹۳ شهریور ۳۱, دوشنبه
برخی نمایندگان مجلس تهدید کردهاند که اگر روحانی در نیویورک با اوباما دیدار کند، طرح عدم کفایتش را خواهند داد. در مقابل گروهی گفتهاند واهمهای از صلح و تفاهم ندارند و میدانند روحانی دنبال ماجراجویی نیست.
تبلیغات
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران روز دوشنبه (۲۲ سپتامبر، ۳۱ شهریور) عازم نیویورک شد تا در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل شرکت کند. وی چند روز پیش از این سفر در مصاحبه با شبکه تلویزیونی انبیسی آمریکا در پاسخ به سوالی درباره احتمال ملاقات با اوباما، رئیس جمهوری آمریکا گفته بود: «فعلا در برنامه من چيزی به عنوان ملاقات با رئيسجمهور اوباما وجود ندارد اما در دنيای سياست همهچيز امكانپذير است. اراده دولت من بر اين است كه سطح تخاصم و تنش را پايين بياوريم».
این جملات اما نه تنها آتش نگرانی کسانی را که مخالف هرگونه ارتباط ایران و امریکا هستند، خاموش نکرد بلکه آن را تندتر هم کرد. حساس شدن مذاکرات ایران و گروه پنج به علاوه یک بر سر برنامه اتمی ایران واجماع جهانی برای مبارزه با گروه تروریستی "دولت اسلامی" و امکان مشارکت ایران در این اجماع، "دلواپسان" را بیش از پیش نگران دیدار احتمالی روحانی و اوباما کرده است.
این "دلواپسی" البته سابقهای یک ساله دارد؛ زمانی که سال گذشته در همین روزها حسن روحانی و باراک اوباما در آخرین روز اقامت روحانی در نیویورک به مدت ۱۵ دقیقه با یکدیگر تلفنی صحبت کردند.
در همان روزها، "کمیته صیانت از منافع مردم ایران" ظاهرا در فرودگاه مهرآباد و با پرتاب کردن یک لنگه کفش به طرف رئیس جمهور هنگامی که از نیویورک وارد تهران شده بود، شکل گرفت.
این کمیته هفت ماه بعد بانی برگزاری سمیناری شد با عنوان "ما دلواپسیم"؛ نشستی که بیشتر اعضای آن را هواداران احمدینژاد، اعضای جبهه پایداری و برخی چهرههای تیم مذاکرهکننده اتمی ایران در دوران احمدینژاد تشکیل میدادند. کمیته صیانت از منافع ایران، در آستانه سفر امسال رئیس جمهور به آمریکا مجددا فعال شد و به مجلس پیشنهاد کرد که در صورت ملاقات روحانی و اوباما، طرح عدم کفایت ریاست جمهوری را به جریان اندازد.
نمایندگان تندروی مجلس نیز با اشارههایی کتبی و شفاهی نشان دادهاند که نسبت به این پیشنهاد بیمیل نیستند. از جمله حمید رسایی، چهره شاخص جبهه پایداری در یادداشتی که در سایت رجانیوز نوشته از رئیس جمهور خواسته تا "مواضع خود را در قبال آمریکاییها اصلاح کند".
وی که از مخالفان تماس تفلنی روحانی و اوباما بود، نسبت به اینکه روحانی اوباما را "مودب و باهوش" خوانده نیز اعتراض کرده و از او خواسته بود تا "این جمله غیرواقعی خود درباره اوباما را اصلاح کند".
علیرضا زاکانی دیگر نماینده تندروی مجلس نیز که تماس تلفنی سال گذشته روحانی و اوباما را "تحقیر رئیس جمهور، ملت و کشور" دانسته بود در نطق میان دستور خود در مجلس، یک روز پیش از سفر روحانی به نیویورک گفت: «ما ضمن هشدار به رعايت مصالح انقلاب اسلامی و منافع ملی، مجدانه از رياست جمهوری خواستاريم احساسات شخصی خود را دخيل در مراودات دستگاه ديپلماسی كشور به نمايندگی از مردم رشيد و انقلابی كشورمان ننمايند.»
او در پایان نطق خود تصریح کرد: «در پايان به صراحت بيان میداريم كه مجلس شورای اسلامی در راستای صيانت از حقوق مردم و دستاوردهای انقلاب اسلامی با هر كژی مخالف مصالح انقلاب اسلامی برخورد خواهد كرد و از ظرفيتهای قانونی خود در اين راستا بهره خواهد برد».
"ظرفیت قانونی" مجلس برای برخورد با رئیس جمهور چیزی نیست جز همان طرح عدم کفایت که کمیته صیانت از منافع ایران پیشنهادش را به مجلس داده است.
یک سال دولت روحانی به روایت تصویر
در دهههای گذشته سنگهای بسیاری به درون چاه انداخته شد. آیا این انتظار که روحانی بتواند همه سنگها را یکشبه بیرون بیاورد، انتظاری واقعی است؟ نگاهی به یک سال دولت روحانی.
عکس: FARS
در دهههای گذشته و بهخصوص ۸ سال دوران ریاست جمهوری محمود احمدینژاد، سنگهای بسیاری به درون چاه انداخته شد. آیا این انتظار که روحانی بتواند همه سنگها را یکشبه بیرون بیاورد، انتظاری واقعی است؟ اکنون یک سال از دولت او میگذرد.
عکس: FARS
در روز ۲۲ فروردین ۱۳۹۲، حسن روحانی با شعار "دولت تدبیر و امید"، و سیاست "اعتدالگرایی"، نماد کلید و رنگ بنفش برای انتخابات ریاست جمهوری رسماً اعلام نامزدی کرد.
عکس: Behrouz Mehri/AFP/Getty Images
حسن روحانی در ۱۷ اردیبهشت، با حضور در ستاد انتخابات وزارت کشور، نام خود را برای رقابت ۲۴ خرداد ثبت کرد. او با اعلام وزارت کشور با کسب ۱۸٬۶۱۳٬۳۲۹ رأی رسماً به عنوان هفتمین رئیس جمهوری اسلامی ایران برگزیده شد و روز ۱۲ مراد کارش را آغاز کرد.
عکس: Reuters
افزایش آمار اعدامها در نیمه دوم سال ۹۲ و همزمان با آن کاهش و عدم اجرای احکام اعدام در ملاعام. رشد روند اجتماعی "بخشش" و صرفنظرکردن از قصاص محکومین.
عکس: Isna
آزادی گروهی از زندانیان سیاسی که در جریان انتخابات ریاست جمهوری محمود احمدینژاد بازداشت شده بودند. ادامه بازداشتها (در آخرین مورد ۱۵ ماه زندان برای محمد رضا عالیپیام "هالو" شاعر طنز پرداز). حمله به زندانیان سیاسی بند ۳۵۰ اوین.
عکس: FF
آغاز دور تازه گفتوگوهای هستهای با تیم جدید به ریاست محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران. "دیپلماسی لبخند"، "بازی برد، برد" واژههای جدید در سیاست خارجی ایران.
عکس: Mehr
تغییر موضع آیتالله خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران از "من با مذاکره مخالف نیستم، ولی نسبت به موفقیت آن بدبین هستم" به :« با مسئلهای که سالهای پیش نرمش قهرمانانه خواندم موافقم چرا که این حرکت در مواقعی بسیار خوب و لازم است» و « عرصه دیپلماسی، عرصه لبخند و درخواست مذاکره و مذاکره است اما همه این رفتارها باید در چارچوب چالش اصلی فهم و درک شود.»
عکس: Fars
بعد از اینکه اعلام شد "پرونده" حصر موسوی و کروبی برای بررسی به شورای امنیت ملی واگذار شده، علی مطهری سخنان آیتالله خامنهای در این زمنیه را منتشر کرد:« جرم اینها بزرگ است و اگر امام بودند شدیدتر برخورد میکردند. اگر اینها محاکمه شوند حکمشان خیلی سنگین خواهد بود و قطعا شما راضی نخواهید بود. ما اکنون به اینها ملاطفت کردهایم.»
عکس: Kalameh
رئیسجمهور ایران در سخنرانی خود در سازمان ملل طرح "جهان علیه خشونت و افراطیگری" را مطرح کرد وگفت: «به جای گزینه ناکارآمد ائتلاف برای جنگ در مناطق مختلف جهان باید به ائتلاف برای صلح پایدار در سراسر جهان اندیشید». روحانی تحریمهای قدرتهای غربی علیه جمهوری اسلامی را "غیرعادلانه و جلوهای از خشونت" خواند و گفت این تحریمها "مردمان عادی را قربانی دعواهای سیاسی میکنند."
عکس: Getty Images
روز جمعه (۵ مهر) حسن روحانی در مسیر خود به سمت فرودگاه نیویورک با باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا تماسی تلفنی برقرار و به مدت مدت ۱۵ دقیقه گفتوگو کرد. باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا عصر همان روز گفت: «من اکنون با پرزیدنت روحانی تلفنی صحبت کردم.» گفتوگوی مستقیم بین رئیسان جمهور ایران و آمریکا از انقلاب ۱۳۵۷ ایران به بعد بیسابقه است.
عکس: picture alliance/Photoshot
ادامه پرداخت نقدی یارانه به "چشم اسفندیار" اقتصاد ایران تبدیل شده است. دولت روحانی در آستانه اجرای مرحله دوم قانون هدفمندی یارانهها از افرادی که نیازی به یارانه ندارند خواست که برای کمک به حل مشکلات اقتصادی از ثبتنام برای ادامه دریافت یارانه خودداری کنند. با این حال تنها درصد کمی از دریافت یارانه انصراف دادند.
عکس: Tasnim
از صبح یکشنبه ۱۳ بهمن سبد کالای مواد غذایی بین مشمولان کمدرآمد توزیع شد، ولی ۸۷ درصد بازنشستگان و ۱۳ میلیون کارگر از دریافت این سبد محروم شدند. حسن روحانی با بیان اینکه: "مردم در دریافت سبد یارانه به زحمت افتادند" افزود: «من به عنوان رئیس جمهور عذرخواهی میکنم؛ این دولت اگر نقصی داشته باشد به مردم میگوید و از مردم عذرخواهی میکند، و تلاشمان این است که نقصها را برطرف کنیم.»
عکس: Fars
اولین سفر استانی حسن روحانی به خوزستان به دلیل آنچه که "تقلید از حرکتهای احمدی نژاد" نامیده شد مورد انتقاد شدید محافل سیاسی و رسانههای ایرانی قرار گرفت. انتشار تصاویری از دویدن مردم در پی خودروی حامل روحانی در کنار تعطیلی مدارس، ادارات و سایر ارگانها دلیل این انتقادها بود. دومین سفر استانی حسن روحانی به مقصد هرمزگان نیز بدون هیچ تفاوتی با سفر اول برگزار شد.
عکس: ISNA
دیگر قرار است واحد مسکونی جدیدی در قالب مسکن مهر ساخته نشود، اما به گفته حسن روحانی طبق محاسبات بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و وزارت مسکن، حدود ۴۰ درصد از تورم مربوط به نحوه اجرای طرحهای مسکن مهر است.
عکس: ISNA
داستان خانهی سینمای ایران پس از ۲۰ ماه کش و قوس به سرانجامی خوش برای هنرمندان ایرانی رسید. همزمان با روز ملی سینمای ایران با دستور علی جنتی، وزیر ارشاد حسن روحانی این نهاد صنفی بازگشایی شد.
عکس: Isna
در حالی که شبکه اجتماعی فیس بوک میزبان اعضای دولت روحانی است، این شبکه همچنان در ایران فیلتر است. از سوی دیگر جدال میان دولت و قوه قضائیه بر سر فیلتر کردن اپلیکیشن پیامرسانی "واتساپ" ادامه یافت. سخنگوی قوه قضائیه خودداری وزارت ارتباطات از فیلتر کردن واتساپ به دستور رئیسجمهور را اقدامی غیرقانونی خواند.
عکس: picture-alliance/AP Photo
مطابق گزارش مرکز آمار ایران میزان تورم نقطه به نقطه که خرداد ۹۲ به بیش از ۴۱ درصد افزایش یافته بود، در ماههای بعد روندی معکوس به خود گرفت و از تیرماه به شکل محسوسی رو به کاهش گذاشت و در ماه آذر به اندکی کمتر از ۲۹ درصد رسید. با این حال ایران همچنان از بیکاری و عدم رشد اقتصادی در رنج است.
عکس: MEHR
ممنوعیت ورود زنان به ورزشگاه و سانسور پخش مستقیم رویدادهای ورزشی از موضوعات آزار دهندهای رقابتهای والیبال لیگ جهانی و جام جهانی فوتبال برای ایرانیان بوده است. (عکس: زن ایرانی با تغییر لباس و کمک خانوادههای برزیلی وارد استادیوم شد و به تماشای والیبال نشست)
عکس: IRNA
خوشبینی بازار نسبت به مذاکرات هستهای، آزاد شدن بخشی از داراییهای بلوکه شده و کاهش تقاضا از مهمترینعلتهای ادامه روند نزولی بهای ارزهای خارجی عنوان میشود. روز یکشنبه (۱۵ تیر) بهای دلار به کمترین میزان در دو ماه و نیم گذشته رسید. طی سه هفته قیمت هر دلار آزاد از بیش از ۳۲۰۰ تومان به کمتر از ۳۱۰۰ تومان رسید. (عکس: جشمید بسمالله متهم به اختلال در بازار ارز در دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد شد.)
عکس: Isna
برای چهارمین بار از زمان شروع کار دولت حسن روحانی یک زن به فرمانداری یک شهرستان ایران منصوب شد. حکم انتصاب عزت کمالزاده عباسی در روز نهم اردیبهشت (۲۹ آوریل) به عنوان فرماندار شهرستان قشم از سوی وزیر کشور صادر شده است. (عکس: مرجان نازقلیچی، اولین فرماندار زن ترکمن در ایران)
عکس: Irna
«اینقدر در زندگی مردم مداخله نکنید، ولو به خاطر دلسوزی؛ بگذاریم مردم خودشان راه بهشت را انتخاب کنند، نمیتوان با زور و شلاق مردم را به بهشت برد.» این جمله روحانی خشم محافلی را برانگیخت.
عکس: IRNA
با باقی ماندن برخی شکافها و اختلافات در مذاکرات سرنوشتساز هستهای میان ایران و ۱+۵ و نزدیک شدن به مهلت از پیش تعیین شده (یکشنبه ۲۹ تیر) برای دستیابی به توافق نهایی٬ دو طرف روز جمعه (۲۷ تیر٬ ۱۷ ژوئن) توافق کردند که این گفتوگوها برای چهار ماه دیگر هم تمدید شود.
عکس: Reuters
حسن روحانی از وزارتخانههای اطلاعات و امور خارجه خواست کمیتهای برای تسهیل بازگشت ایرانیان مقیم خارج تشکیل دهند. منصور حقیقتپور، نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی گفت: «نمیتوان ایرانیان را به صرف امضای یک بیانیه و اظهارنظر سیاسی از رفت و آمد به کشورشان محروم کرد». سراجالدین میردامادی روزنامهنگار اصلاح طلب و چند نفر دیگر که به ایران بازگشتند، بازداشت شدند.
عکس: MEHR
محل سفارت سابق آمریکا در تهران مرکز تجمع کسانی شد که درباره مذاکرات اتمی ایران و توافقنامه ژنو، اظهار دلواپسی کردند. این گروه که بیشتر آنان اعضای جبهه پایداری و از طرفداران دولت احمدینژاد و هواداران نامزدی جلیلی در انتخابات ریاست جمهوری بودند، در نشست خود خواستار "به رسمیت شناختن حق غنیسازی" و "بهرهمندی کامل از تمام حقوق هستهای" برای ایران شدند.
عکس: mashreghnews
با حذف بنزین پتروشیمی و توزیع سوخت استاندارد برای خودروها، هوای تهران از وضعیت خطرناک دور شده. یوسف رشیدی، رئیس مرکز هوا و اقلیم سازمان حفاظت از محیط زیست ایران به گفت که از ابتدای سال جاری تاکنون هوای تهران ۶ روز در شرایط پاک و بقیه روزها سالم بوده و روز ناسالمی گزارش نشده است.
عکس: Mehr
بر دامنه بحران خزنده زیست محیطی همچنان افزوده شد. کمبود آب، خشک شدن دریاچه ارومیه، کشتار حیات وحش، آتش سوزی در جنگلها و زباله همچنان محیط زیست ایرانیان را تهدید میکند.
عکس: Fars
عکس 261 | 26
دیدار با خامنهای هم کافی نبوده
ظاهرا دیدار روحانی با آیتالله خامنهای یک روز پیش از سفرش به نیویورک نیز، نگرانیهای "دلواپسان" را برطرف نکرده است. هرچند جزئیاتی از این دیدار منتشر نشده و رسانهها تنها به این بسنده کردهاند که خامنهای برای روحانی آرزوی موفقیت کرده است، اما میتوان حدس زد که این ملاقات به منظور گرفتن چراغ سبزی برای دیدار یا گفت وگوی احتمالی روسای جمهوری ایران و آمریکا صورت گرفته است.
محمدرضا خباز، معاون امور مجلس رياستجمهوری گفته است: «اگر نظر رهبر انقلاب برای انجام ديدار آقای روحانی با رئيسجمهور امريكا جلب شد طبيعتا اين مذاكرات انجام خواهد شد در غير اين صورت قطعا برگزاری چنين مذاكراتی به صورت رودررو اتفاق نخواهد افتاد چراكه ما تابع مقررات هستيم».
"ما اما دلهایمان آرام است"
روزنامه اعتماد در یادداشتی که همزمان با سفر روحانی به نیویورک در روز دوشنبه منتشر شده، از کسانی که به سیاست خارجی روحانی اطمینان دارند با لفظ "دلآرام" یاد کرده و نوشته است: «سياستهای دولت يازدهم همانقدر كه عدهای را "دلواپس" كرده، عده ديگری را هم "دلارام" نگه داشته است. روحانی در حالی راهی نيويورك میشود كه يك جمله او هواداران و منتقدانش را به تكاپو انداخته "در دنيای سياست هيچ چيز بعيد نيست و قرار نيست تا قيامت دو كشور روابطشان در سطح فعلی باشد". همين جمله كافی است تا وجود هر احتمالی در سفر نيويورك رئيسجمهور باقی باشد، مخصوصا احتمال ديدار با باراك اوباما.»
روحالله بيگی اينانلو، نماينده مجلس ظاهرا یکی از همین "دلآرامان" است. او به خبرگزاری آريا گفته است: «آقای روحانی با حضور در نيويورك اقتدار و پيروزی جمهوری اسلامی را ثابت میكند و به رخ دنيا میكشد بنابراين ما واهمهای از صلح، مذاكره و تفاهم نداريم به شرط آنكه اين مساله مورد رعايت طرفين باشد.»
تشویق به مذاکره
در میان طیف "دلآرامان" کسانی هم هستند که تنها به ذکر درایت رئیسجمهور و درستی هر راهی که او برگزیند بسنده نمیکنند و مستقیما به او توصیه میکنند که یخ روابط ایران و آمریکا را بشکند.
صادق زیباکلام، استاد دانشگاه و تحلیلگر سیاسی یکی از این افراد است. او در نامهی سرگشادهای که خطاب به روحانی نوشته، صریحا از او خواسته تا سیاستهای آمریکاستیزانه و غربستیزانه را کنار بگذارد و روابط ایران با آمریکا را به سمت عادی شدن پیش ببرد.
زیباکلام رای ۱۹ میلیونی به حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری در مقابل چهار میلیون رای به سعید جلیلی رقیب انتخاباتی او را نشانهای از میل مردم ایران به تغییر سیاست خارجی دانسته و نوشته است: «آیا مردم این حق را دارند از مسئولین بپرسند که آمریکاستیزی و اصرار بر پیشبرد آن ظرف ۳۵ سال گذشته چه نفعی برای منافع ملی کشور در برداشته؟ مردمسالاری دینی را هر طور که تعریف کنیم آیا مردم در این نظام حق ندارند از مسئولین آن بپرسند که این همه هزینههای سنگین که ایران از محل منافع ملیاش برای آمریکاستیزی میپردازد آنان در کجا و چه زمانی به آن رضایت دادهاند؟» صادق زیباکلام در پایان نامهاش اطمینان داده که کسر قابل توجهی از مردم ایران "از تداوم سیاست آمریکاستیزی بیهدف و ویرانکننده منافع ملی کشور به ستوه آمده و هیچ همراهی با آن ندارند".
وی به روحانی این یقین را داده که اکثر ۱۹ میلیون نفری که به او رای دادهاند خواهان توقف دشمنی با آمریکا هستند و از هرگونه تلاش رئیسجمهوری برای تنشزدایی با آمریکا و غرب استقبال میکنند.
حالا روحانی مانده و این طیف گوناگون که از حامیان استیضاح و عدم کفایت رئیسجمهور به دلیل دیدار با اوباما تا مشوقان عادیسازی رابطه با آمریکا را در بر میگیرد.
مکالمه تلفنی ۱۵ دقیقهای روحانی و اوباما در پایان سفر سال گذشته او به نیویورک، منجر به پرتاب کفش از سوی تندرویان در فرودگاه تهران به سمت رئیس جمهور ایران شد. باید دید اگر امسال دیداری بین روسای جمهور ایران و آمریکا صورت بگیرد، چه چیزی در تهران منتظر روحانی خواهد بود.