حسن روحانی خواستار رسیدگی یک هیئت حقیقتیاب بینالمللی به درستی یا نادرستی و عامل احتمالی استفاده از سلاح شیمیایی در سوریه شد. او تاکید کرده که این موضوع باید توسط کشورهای بیطرف بررسی شود.
عکس: picture-alliance/AP Photo/B. Matthews
تبلیغات
حمله موشکی نیروی دریایی آمریکا به یک پایگاه نظامی ارتش سوریه که به گفتهی مقامهای آمریکایی در واکنش به حمله شیمایی به مخالفان رژیم بشار اسد انجام شده با مخالفتها و موافقتهای زیادی روبرو شده است.
حسن روحانی، رئیس جمهور ایران ضمن انتقاد شدید از اقدام آمریکا خواستار تشکیل یک هیئت بینالمللی حقیقتیاب توسط کشورهای بیطرف برای بررسی حوادث اخیر سوریه شد.
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، روحانی پیش از ظهر شنبه، ۱۹ فروردین گفت: «البته در این هیئت نباید از افراد مغرض استفاده شود و یا ریاست آن را آمریکا بر عهده بگیرد بلکه باید توسط کشورهای بیطرف موضوع بررسی شود تا معلوم شود سلاح شیمیایی از کجا آمده، توسط چه کسانی آمده یا اصلا سلاح شیمیایی بوده یا نبوده است.»
سهشنبهی گذشته (۴ آوریل/ ۱۵ فروردین) مواضع گروههای مخالف حکومت بشار اسد در شهر خانشیخون استان ادلب مورد حمله قرار گرفت و شواهدی حکایت از استفاده احتمالی از سلاح شیمیایی در این حمله دارد.
بامداد جمعه نیروی دریایی آمریکا از دو ناو جنگی مستقر در شرق دریای مدیترانه پایگاه هوایی "شعیرات" ارتش سوریه در جنوب شرقی حمص را با طرح این اتهام که بمباران خانشیخون به وسیله جنگندههای این پایگاه انجام شده هدف ۵۹ موشک "توماهاوک" قرار داد.
رئیس دولت یازدهم با بیان این که به گفتهی مسئولان سازمان ملل، دو سال پیش زرادخانه شیمیایی ارتش سوریه جمع شده باید روشن شود که ادعای وجود سلاحهای شیمیایی در این کشور از کجا آمده است؟
روحانی با تاکید بر این که این مسئله هنوز روشن نشده گفت: «آمریکاییها خود را به عنوان پلیس جهان و رهبر دنیا میپندازند و خود را قاضی دنیا میدانند؛ بریدند و دوختند و وارد عمل شدند. نیمه شب با موشک به یک پایگاه هوایی در سوریه حمله کردند و عدهای مردم بیگناه را شهید کردند.»
حسن روحانی با اشاره به این که آمریکا برای حمله نظامی به سوریه نه از سازمان ملل و نه حتی از کنگره این کشور مجوزی دریافت نکرده، این اقدام را "تجاوزگرانه، وقیحانه، ظالمانه و برخلاف همه اصول بینالمللی" خواند که به گفتهی او باعث خوشحالی تروریستها شده است.
گاهشمار کاربست سلاح شیمیایی و جنگ داخلی در سوریه
در جریان جنگ داخلی سوریه بیش از یکصد هزار نفر تا کنون جان خود را از دست دادهاند و شمار آوارگان به بیش از شش میلیون نفر رسیده است. مروری تصویری بر رویدادهای کلیدی در جنگ داخلی سوریه.
عکس: Reuters
۱۵ مارس ۲۰۱۱
با برگزاری تظاهراتی اعتراضی در دمشق در روز پانزدهم مارس ۲۰۱۱ خیزش مردمی در سوریه علیه رژیم بشار اسد آغاز شد. در جریان درگیریها و سرکوبهایی که در همان روزهای نخستین اعتراضات روی داد، بیش از یکصد نفر کشته شدند.
عکس: AP
۲۳ ژوئن ۲۰۱۱
در ماه ژوئن ۲۰۱۱ بود که برای نخستین بار خمپارههای ارتش سوریه در نواحی مرزی ترکیه با این کشور فرود آمد. پس از آن درگیریها و تنشهای مرزی میان سوریه و ترکیه و همچنین لبنان و اردن روی داد.
عکس: Reuters
۳ اوت ۲۰۱۱
در پی سرکوب خونین اعتراضات مردمی در سوریه توسط رژیم بشار اسد، شورای امنیت سازمان ملل برای نخستین بار در مورد محکوم کردن رژیم بشار اسد به توافق رسید.
عکس: dapd
۴ فوریه ۲۰۱۲
شهر حمص که از کانونهای فعالیت مخالفان و معترضان بود، شاهد کشتاری خونین شد که در جریان آن صدها تن جان خود را از دست دادند.
عکس: dapd
۲۵ فوریه ۲۰۱۲
بیش از ۶۰ کشور جهان در طی نشستی در تونس "گروه دوستان سوریه" را تشکیل دادند تا تلاشهای خود برای پایان درگیری و خونریزی در سوریه و برقراری نظامی دموکراتیک در این کشور را تقویت کرده و سامان دهند.
عکس: REUTERS
۱۴ آوریل ۲۰۱۲
سازمان ملل متحد در پی طرحی که به تصویب شورای امنیت این نهاد بینالمللی رسید، جهت بررسی اوضاع ناظران خود را به سوریه اعزام کرد.
عکس: picture-alliance/dpa
۲ اوت ۲۰۱۲
کوفی عنان که از سوی سازمان ملل مامور یافتن راه حلی مسالمتآمیز برای حل بحران سوریه شده بود، مأموریت خود را شکستخورده اعلام کرد. همزمان با آن، سازمانهای حقوق بشری از کشتارهایی تازه در سوریه خبر دادند و ناظران سازمان ملل نیز خاک این کشور را ترک کردند.
عکس: Reuters
۲۰ اوت ۲۰۱۲
باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا سوریه را تهدید کرد که "خط قرمز" ایالات متحده، استفاده رژیم بشار اسد از سلاحهای شیمیایی است که پیامدهای جدی برای این کشور خواهد داشت.
عکس: Reuters
۲۸ فوریه ۲۰۱۳
گروه "دوستان سوریه" اعلام کرد که قصد پشتیبانی سیاسی و مالی از اپوزیسیون سوریه را دارد، اما از دادن سلاح سنگین به نیروهای اپوزیسیون و مخالف رژیم اسد خودداری خواهد کرد.
عکس: picture-alliance/dpa
۱۹ مارس ۲۰۱۳
شورشیان مخالف اسد و نیروهای ارتش رژیم سوریه یکدیگر را به استفاده از گازهای شیمیایی در جریان درگیریها متهم کردند.
عکس: Bulent Kilic/AFP/Getty Images
۱۴ ژوئن ۲۰۱۳
معاون مشاور امنیتی کاخ سفید تصریح کرد که سازمان اطلاعات و امنیت ایالات متحده آمریکا بر این باور است که ارتش رژیم اسد در جریان عملیات و حملات خود از سلاحهای شیمیایی استفاده کرده است.
عکس: picture alliance/Uwe Zucchi
۲۶ ژوئن ۲۰۱۳
دیدهبان حقوق بشر سوریه مستقر در لندن اعلام کرد، شمار قربانیانی که در جریان جنگ میان حکومت بشار اسد و شورشیان سوریه جان خود را از دست دادهاند، از مرز یکصدهزار نفر گذشته است. طبق اعلام این سازمان بیش از ۵ هزار نفر از کشتهشدگان افراد خردسال بودهاند.
عکس: Z.Baillie/AFP/Getty Images
۱۰ ژوئیه ۲۰۱۳
ویتالی چورکین، نماینده روسیه در شورای امنیت سازمان ملل در نیویورک از وجود شواهدی سخن گفت که نشان میدهند، شورشیان سوریه در حملهای به روستای خانالعسل، واقع در نزدیکی حلب از گاز سارین استفاده کردهاند. وی خاطر نشان کرد که این یافتهها حاصل بررسیهای مستقلی است که در پی تقاضای حکومت سوریه انجام گرفتهاند. روسیه اصلیترین پشتیبان رژیم بشار اسد محسوب میشود.
عکس: dapd
۲۱ اوت ۲۰۱۳
نیروهای مخالف رژیم سوریه از کشتار بیش از ۱۳۰۰ نفر از شهروندان غیرنظامی خبر دادند و رژیم بشار اسد را به حملات شیمیایی در حومه دمشق متهم کردند. در شامگاه چهارشنبه (۲۱ اوت) نشست ویژه شورای امنیت برای بررسی فاجعه قتل عده زیادی از مردم غیرنظامی سوریه بر اثر "گاز سمی" برگزار شد.
عکس: Reuters
۲۵ اوت ۲۰۱۳
پس از کشمکشهای فراوان، بالاخره پس از ۵ روز رژیم بشار اسد موافقت خود را با ورود بازرسان سازمان ملل متحد به مناطق حمله شيميايی در حومه دمشق اعلام کرد. سانا، خبرگزاری رسمی سوریه، روز یکشنبه (۲۵ اوت) به نقل از وزارت خارجه این کشور اعلام کرد که این مجوز پس از گفتوگو میان نمایندگان سازمان ملل و دولت سوریه صادر شده است.
عکس: picture-alliance/dpa
۲۶ اوت ۲۰۱۳
گروهی از بازرسان و کارشناسان سازمان ملل که از سوی بانکیمون، دبیرکل این سازمان مأموریت بررسی استفاده از سلاحهای شیمایی در سوریه را یافته بودند، تحقیقات خود را برای روشن شدن جزییات مربوط به حمله شیمیایی اخیر در حومه دمشق را آغاز کردند. ریاست این هیأت را آکه سلستروم، کارشناس تسلیحاتی سوئدی به عهده دارد.
عکس: Reuters
۲۶ اوت ۲۰۱۳
جان کری، وزیر خارجه آمریکا با قرائت بیانیهای شدیدالحن در کاخ سفید گفت تردید چندانی باقی نمانده که رژیم اسد سلاح شیمیایی علیه مردم بیدفاع به کار بسته است. وی افزود، رژیمی که چیزی برای مخفی کردن ندارد، ۵ روز تمام مانع از بازرسی کارشناسان سازمان ملل نمیشود. کری با اطمینان گفت که "سلاح شیمیایی در سوریه به کار بسته شده و ما میدانیم که رژیم سوریه زرادخانهای از سلاحهای شیمیایی در اختیار دارد".
عکس: Pierre Torres/AFP/GettyImages
۲۷ اوت ۲۰۱۳
فرانسوا اولاند، رئیسجمهور فرانسه در نطقی تلویزیونی انگشت اتهام را به سوی رژیم اسد نشانه رفت و در رابطه با حمله شیمیایی در سوریه تصریح کرد، فرانسه آماده تنبیه آنهایی است که تصمیم گرفتند با اقدامی شنیع، مردم بیگناه را با گاز مسموم کنند. وی پیشتر نیز گفته بود که راهکارهای ممکن برای مقابله با رژیم اسد را بررسی میکند، از تشدید تحریمهای بینالمللی گرفته تا حمله هوایی و مسلحکردن نیروهای مخالف رژیم.
عکس: Reuters/Kenzo Tribouillard/Pool
۲۷ اوت ۲۰۱۳
چاک هیگل، وزیر دفاع ایالات متحده در روز ۲۷ اوت گفت که نیروهای مسلح این کشور آمادهاند در صورت دستور باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا به سوریه حمله کنند. وی افزود، نیروهای مسلح آمریکا آمادهی حملهاند و منتظر دستور رئیسجمهور هستند.
عکس: Getty Images
۲۸ اوت ۲۰۱۳
جو بایدن، معاون رئیسجمهور آمریکا ضمن اشاره به وجود شواهد کافی در مورد مسئولیت رژیم اسد در حمله شیمیایی اخیر گفت: «نباید گذاشت که استفاده از تسلیحات شیمیایی بدون مجازات باقی بماند. او افزود: «رئیسجمهور و من فکر میکنیم، کسانی که از سلاح شیمیایی علیه کودکان، زنان و مردان بیدفاع استفاده کردهاند، باید به سزای اعمالشان برسند.»
عکس: Reuters
عکس 201 | 20
روز گذشته غلامعلی خوشرو، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد و علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز اتهام استفاده ارتش سوریه از سلاح شیمیایی را "یک بهانه واهی" خواندند.
به گزارش ایرنا خوشرو در نشست مجمع عمومی سازمان ملل گفت: «ایران حملات موشکی آمریکا به پایگاه هوایی سوریه را که به بهانه دروغین استفاده دولت سوریه از سلاحهای شیمیایی صورت گرفته است، قویا محکوم میکند.»
بروجردی نیز روز جمعه در گفتوگو با پایگاه اطلاعرسانی مجلس (خانه ملت) گفته است: «همه دنیا میدانند که سوریها در یک توافق با سازمان ملل کلیه سلاحهای شیمیایی خود را تحویل دادهاند، بنابراین سلاح شیمیایی در اختیار دولت سوریه نیست.»
سابقه به کارگیری سلاح شیمیایی در سوریه
کارشناسان سازمان ملل و سازمان منع گسترش سلاحهای شیمیایی در یک گزارش تحقیقی که پائیز سال پیش در اختیار شورای امنیت سازمان ملل قرار گرفت تائید کردهاند که رژیم اسد دستکم دوبار در سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ برای سرکوب مخالفان از سلاح شیمیایی استفاده کرده است.
بروجردی هشدار داده که حمله موشکی آمریکا به سوریه "بدون تردید تبعات جدی" به دنبال خواهد داشت، زیرا به باور او "کشورهایی مثل روسیه و ایران در برابر این اقدامات خلاف مصالح منطقه آرام نمینشینند".
مقامهای آمریکایی گفتهاند که پیش از حمله به پایگاه هوایی شعیرات، روسیه، اتحادیه اروپا و شماری از متحدان منطقهای خود را با خبر کردهاند. با این حال مسکو احتمال داده که این حمله امیدواری نسبت به همکاری آمریکا و روسیه در سوریه را به یأس تبدیل کند.
ادعا در برابر ادعا
در حالی که بسیاری از کشورهای غربی و متحدان منطقهای آنها مانند اسرائیل و عربستان رژیم بشار اسد را مسئول به کارگیری سلاح شیمایی میدانند، حکومت سوریه و متحدان اصلی آن، روسیه و ایران این کار را به مخالفان نسبت میدهند.
به رغم این، هیچ یک از دو طرف تا کنون اسناد و مدارک کافی برای اثبات ادعای خود ارائه نکردهاند و هنوز بررسی مستقلی درباره منشاء مواد شیمایی احتمالی در خانشیخون انجام نشده است.
نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد در نشست اضطراری شورای امنیت اعلام کرده که آمریکا جلوگیری از توسعه و کاربرد سلاح شیمیایی را در جهت حفظ منافع ملی خود میداند و اگر لازم باشد آماده اقدامهای بیشتر است.
به گزارش سازمان بهداشت جهانی در حمله سهشنبه به شهر خانشیخون در استان ادلب بیش از ۸۴ نفر کشته و ۵۴۶ نفر مجروح شدهاند. بنا بر این گزارش ۷۴ نفر از مجروحان برای مداوا به ترکیه منتقل شدهاند که در بین ۳۴ نفر آنها علائم آلودگی به مواد شیمیایی مشاهده شده است.
آلمان: ایران و روسیه هم در حمله شمیایی سوریه مسئول هستند