روزنامه‌نگاران ایران در بند نیروهای امنیتی
۱۳۸۸ بهمن ۲۵, یکشنبه
دخالت در کار رسانه‌ها، معمولا با ارسال نامه‌ی کتبی یا از طریق تذکر شفاهی، و به وسیله‌ی معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام می‌شود. از آبان‌ماه سال ۸۸ که محمد علی رامین به این سمت منصوب شد، این دخالت ابعادی گسترده‌تر به خود گرفته است. توقیف ده‌ها روزنامه و سایت خبری اینترنتی و محدودیت‌های فلج‌کننده‌ای که بر رسانه‌ها تحمیل شده، کار خبررسانی مستقل را دشوارتر از پیش کرده است.
در روزهای گذشته تغییر نگران‌کننده‌ای در شیوه‌ی برخورد با اهل مطبوعات به چشم می‌خورد؛ اکنون نیروهای امنیتی و وزارت اطلاعات دامنه‌ی کار خود را چنان گسترش داده‌اند که وزیر ارشاد پاسخگویی در مورد وضعیت روزنامه‌نگارن دستگیر شده را بر عهده‌ی وزیر اطلاعات گذاشته است.
بازداشت‌شدگان در انتظار پاسخ وزیر اطلاعات
وزیر ارشاد، محمد حسینی، روز شنبه، ۲۴ بهمن‌ماه، گفته است، وضعیت صنفی و حرفه‌ای خبرنگاران بازداشت شده را پیگیری و بررسی خواهد کرد. به گزارش ایلنا، محمد حسینی «در خصوص آخرين وضعيت خبرنگاران و روزنامه‌نگاران بازداشت شده گفت: در اين مورد وزير اطلاعات پاسخ خواهند داد.» گرچه در ناآرامی‌های پس از انتخابات ۲۲ خرداد، به ویژه در روزهای گذشته دستگیری روزنامه‌نگاران پس از احضار آنها از سوی نهادهای اطلاعاتی انجام شده است، مسئولان این وزارتخانه تا کنون از اظهار نظر در این باره خودداری کرده‌اند.
«کمیته حمایت از روزنامه‌نگاران» در نیویورک، حدود ده روز پیش، ۱۵ بهمن، از زندانی بودن ۴۷ روزنامه‌نگار در ایران خبر داد. این کمیته با صدور بیاینه‌ای نوشت، این تعداد بازداشتی از سال ۱۹۹۶ تا کنون در هیچ کشوری سابقه نداشته و ایران در این زمینه از چین هم پیشی گرفته است. اکنون تعداد روزنامه‌نگاران زندانی از ۶۵ نفر فراتر رفته است.
«گذر هنرمندان» یا بازداشتگاه روزنامه‌نگاران؟
به نظر می‌رسد با افزایش شمار کسانی که از سوی وزارت اطلاعات بازجویی و به زندان‌ها منتقل شده‌اند، این وزارتخانه مجبور به راه‌اندازی دفتر جدیدی نزدیک میدان آزادی شده است. اغلب روزنامه‌نگارانی که اخیرا بازداشت شدند، از طریق تلفن به این دفتر جدید احضار شده بودند. «دفتر پیگیری وزارت اطلاعات» که پیش از این کار احضار افراد را برعهده داشت، در چهارراه ولی‌عصر قرار دارد.
مطابق خبرهای رسیده از تهران، بسیاری از کسانی که در روزهای گذشته بازداشت شده‌اند، به ساختمانی در خیابان «برادران مظفر» فراخوانده شده‌اند. تابلوی این ساختمان تنها با عبارت «دفتر پیگیری» مشخص شده و وابستگی آن به وزارت اطلاعات در این تابلو مشخص نیست. اغلب کسانی که به این دفتر مراجعه کرده‌اند، پس از بازجویی اولیه به زندان اوین منتقل شده‌اند. این خیابان در حالی به محل بازجویی از روزنامه‌نگاران تبدیل شده که قرار بود «گذر هنرمندان» باشد. به گزارش روابط عمومی شهرداری، معاون سازمان زیباسازی شهر تهران، مهدی گلشنی، ۱۹ بهمن گفته است: «با توجه به قرار داشتن فرهنگستان هنر در این خیابان، تصمیم بر این است که این خیابان به گذر هنرمندان تبدیل شود.»
خبرهای ضد و نقیض در مورد بازداشت‌ها
تعداد دقیق و محل نگهداری روزنامه‌نگارانی که از سوی نیروهای امنیتی احضار یا بازداشت شده‌اند مشخص نیست. در روزهای گذشته در مورد برخی از روزنامه‌نگاران خبرهای ضد و نقیضی منتشر شده است. نمونه‌ای از این خبرها به سرنوشت همکاران سایت اینترنتی «آینده‌نیوز» مربوط می‌شود. این پایگاه خبری، از ۲۱ بهمن ماه به‌روز نشده است. تنها خبری که روز شنبه، ۲۴ بهمن، به این سایت اضافه شده، حکایت از تعلیق فعالیت‌های «آینده نیوز» و دستگیری مدیر آن، فواد صادقی دارد. بنابر این گزارش، صادقی «عصر روز چهارشنبه ۲۱ بهمن از سوی نیروهای امنیتی دعوت شد و پس از حضور به همراه مأموران در دفتر سایت "آینده" بازداشت شد.»
سایت آینده می‌نویسد: «مأموران مراجعه‌كننده رفتار مؤدبانه‌ای داشتند ... و به غیر از صادقی، دیگر كاركنان "آینده" بازداشت نشده‌اند.» سایت «جرس» چند ساعت بعد نوشت: «اطلاعات موثقی که به جرس رسیده است نشان از آن دارد که این خبر توسط نیروهای امنیتی بر روی این سایت قرار گرفته است و نه تنها مدیر مسئول که تمام افراد شاغل در سایت دستگیر شده‌اند.»
سپاه پاسداران، رقیب وزارت اطلاعات؟
وزارت اطلاعات تنها نهاد امنیتی نیست که در بازداشت روزنامه‌نگاران و اخلال در کار آنها فعالیت دارد. واحد اطلاعات سپاه پاسداران، که از آن به عنوان وزارت اطلاعات موازی نیز نام برده می‌شود، از نهادهایی است که در شناسایی و بازداشت مخالفان و معترضان نقشی اساسی بر عهده دارد. این تشکیلات به جز «زندان توحید» و «بازداشتگاه پادگان عشرت‌اباد» که اداره‌ی آن را مستقیما در اختیار دارد، از «بند ۲۰۹ زندان اوین» نیز به عنوان بازداشتگاه اختصاصی خود استفاده می‌کند.
گفته می‌شود، گروهی که خود را «ارتش سایبری ایران» می‌نامد نیز از زیرمجموعه‌های واحد اطلاعات سپاه پاسداران است. این گروه خود را مستقل معرفی می‌کند و مسئولیت هک کردن سایت «رادیو زمانه» و چند سایت خبری حامیان "جنبش سبز" را بر عهده گرفته است. سایت‌های «جرس»، «تحول سبز» و «کلمه» که روز جمعه ۲۳ بهمن ماه، توسط این گروه از کار افتادند، پس از چند ساعت فعالیت خود را از سر گرفته‌اند.
سایت «نهضت سبز آزادی»، شنبه ۲۴ بهمن، از قول مدیر سایت «کلمه» نوشت: «با توجه به امنيت بالای سايت کلمه، اين حمله تنها با همکاری شرکت‌های زيرساخت مخابرات ممکن بود.» ۵۱ درصد از سهام شرکت مخابرات ایران در مناقصه‌ای پر ابهام، مهرماه سال جاری به یکی از موسسه‌های وابسته به سپاه پاسداران واگذار شد. این مناقصه که زیر عنوان خصوصی‌سازی انجام شد، بزرگترین معامله تاریخ بورس ایران خوانده می‌شود. در این مناقصه یک شرکت خصوصی به دلیل «نداشتن صلاحیت امنیتی» از رقابت کنار گذاشته شد.
BK/BB