نخستین روز از آخرین ماه سال میلادی، از سال ۱۹۸۸ میلادی تا کنون با عنوان روز همبستگی با افراد اچ‌آی‌وی مثبت نام‌گذاری شده است. روزی که در آن یاد و خاطره کسانی که در اثر ابتلا به ایدز جان خود را از دست داده‌اند گرامی داشته می‌شود و هدف از آن، جلب توجه همگان به مبتلایانی است که علاوه بر بیماری، با مشکلات و دشواری‌های روانی و اجتماعی نیز دست به گریبان‌اند. یکی از اهداف روز جهانی ایدز، تلاش برای دستیابی درمان بدون تبعیض و دسترسی به مراقبت‌های پزشکی برای همه مردم در سراسر جهان است.

بیشتر بخوانید: آیا ایدز بر زنان تأثیر متفاوتی می‌گذارد؟

اچ‌آی‌وی امروزه به طور کلی قابل درمان است و داروهای بسیار موثری برای جلوگیری از تکثیر ویروس در بدن وجود دارد و اگر مراحل تشخیص و درمان به موقع انجام شوند، افراد اچ‌آی‌وی مثبت در واقع سالم می‌مانند و به ایدز مبتلا نمی‌شوند و اچ‌آی‌وی نیز در طول درمان ‌آن‌ها قابل انتقال نخواهد بود.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

بر اساس اعلام برنامه مشترک ملل متحد در زمینه ایدز (UNAIDS) در سال ۲۰۲۲، ۳۹ میلیون مبتلا به اچ‌آی‌وی در سراسر جهان وجود دارد.

در یک نظرسنجی آنلاین در بین افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی، ۹۰ درصد از افراد مورد بررسی گفتند که به خوبی با آن کنار آمده‌اند. سه چهارم از افراد مورد بررسی این احساس را داشتند که سلامتی‌شان آسیبی ندیده یا صرفا کمی مختل شده است.

بیشتر بخوانید: نجات چهارمین بیمار مبتلا به ایدز با کمک سلول‌های بنیادی

با این حال در این نظرسنجی، ۹۵ درصد از آن‌ها دست‌کم یک مورد تجربه تبعیض‌آمیز به واسطه ابتلا به اچ‌آی‌وی را طی دوازده ماه گذشته گزارش کردند. ۵۲ درصد از افراد نیز گفتند که زندگی‌‌شان تحت تاثیر پیش‌داوری‌ قرار گرفته است. واقعیت این است که هنوز هم تبعیض، طرد شدن و هراس از تماس، برای مبتلایان به اچ‌آی‌وی عموما در همه زمینه‌های زندگی رخ می‌دهد.

بر اساس آمارها تقریبا یک چهارم از افراد ترجیح می‌دهند ظروف یا تجهیزات ورزشی خود را با افراد اچ‌ای‌وی مثبت به اشتراک نگذارند و یک پنجم از افراد نیز از استفاده از دستشویی مشترک با افراد اچ‌ای‌وی مثبت می‌هراسند. بر این اساس تنها نیمی از افراد مورد بررسی، فرد اچ‌ای‌وی مثبتی را که دوست دارند می‌بوسند، با وجود آن که اچ‌آی‌وی در هیچ یک از این موقعیت‌ها، از جمله حتی در طول رابطه جنسی در زمان درمان، قابل انتقال نیست.

بیمارانی که می‌خواهند ناشناس بمانند

با وجود تغییرات شگرف پزشکی در دهه‌های گذشته و یافتن راه‌هایی برای درمان و کنترل ایدز، بسیاری از مبتلایان به اچ‌آی‌او از تبعیض، طردشدگی و فشارهای اجتماعی در هراس‌اند و تلاش می‌کنند ابتلای آن‌ها به اچ‌آی‌وی آشکار نشود.

در ایران نیز ماجرای شناسایی مبتلایان به ایدز از سال‌ها پیش یکی از نگرانی‌های اصلی نهادهای بهداشتی و درمانی محسوب می‌شود. هنوز این باور وجود دارد که ایدز، شان و شخصیت بیمار را از حیث اجتماعی، هدف قرار می‌دهد و فرد مبتلا را در زندگی روزمره و چرخه اجتماعی به نوعی از جامعه طرد می‌کند.

احمد سیدعلی‌نقی، معاون پژوهشی مرکز تحقیقات ایدز در مصاحبه با روزنامه اطلاعات روز ۹ آذر در پاسخ به این سوال که برچسب زدن به این بیماری چه تبعاتی برای مبتلایان و افراد جامعه خواهد داشت، می‌گوید: «در واقع خود بیماری مشکل خاصی ندارد، آنچه باعث آزار بیماران می‌شود انگ و بدنامی حاصل از این بیماری است که باعث بروز رفتارهای تبعیض‌آمیز با بیماران هم می‌شود.»

او با بیان این که "انگ زدن به بیماران مبتلا به اچ‌آی‌وی باعث می‌شود آنان برای درمان مراجعه نکنند یا از ادامه مصرف داروهای خود منصرف شوند" یکی از موانع  مصرف دارو را، بحث انگ و تبعیض عنوان کرده است.

سیدعلی‌نقی در ادامه با زنهار دادن در باره استفاده از جملاتی که همراه با برچسب زدن است، نتبجه گفتن جملاتی مثل این یا آن "به ویروس آلوده شدند" را جز پنهان‌کاری نمی‌داند. این رازداری همیشگی به گفته او فرد بیمار را دچار اضطراب و استرس می‌کند و باعث آزار و اذیت روحی او می‌شود که به مرور ناراحتی بر جسم هم نمود پیدا می‌کند.

تخمین زده می‌شود که در ایران حدود ۴۶ هزار نفر مبتلا به اچ‌آی‌وی هستند اما از این تعداد، حدود ۲۴ هزار نفر تشخیص داده شده‌اند.

به گفته معاون معاون پژوهشی مرکز تحقیقات ایدز مشکل در حال حاضر فاصله‌ای است که   در زمینه بیماری اچ‌آی‌وی  بین آمار تخمینی و آمار ثبتی وجود دارد. به گفته او هر چقدر موارد شناسایی بالاتر برود از چرخش ویروس در جامعه هم جلوگیری می‌شود که خود نوعی پیشگیری از این بیماری به حساب می‌آید.
سیدعلی نقی آمار ابتلای بانوان به اچ آی وی را در حال افزایش عنوان کرده که "از تک‌رقمی به عدد دورقمی رسیده است".

بیشتر بخوانید: کاشف ویروس ایدز و برنده نوبل پزشکی درگذشت

جملات و پرسش‌هایی که بیم و هراس ایجاد می‌کنند

 اغلب بیماران از اینکه در معرض پرسش‌هایی نظیر این که چگونه به این ویروس مبتلا شده‌اند قرار بگیرند هراس دارند.

واقعیت این است که هنوز بسیاری از افراد از این که با فرد مبتلا به ویروس اچ.آی.وی مراوده داشته باشند دوری می‌کنند و با نوعی نگاه تحقیرآمیز و با حقارت و بدنامی به آن‌ها نگاه می‌کنند.

حتی افرادی که از طریق روش‌های انتقال از جمله تزریق سرنگ مشترک به این ویروس مبتلا شده‌اند از این هراس دارند که مبادا انگ اجتماعی این بیماری، دامان فرزندان و اعضای خانواده‌‌شان را هم بگیرد.

بیشتر بخوانید: اول دسامبر روز جهانی ایدز ؛ چه واقعیت‌هایی را هنوز درباره ایدز نمی‌دانیم؟

از نگاه پزشکان، امروزه ایدز، با وجود درمان‌های موثری که کشف شده کاملا قابل کنترل به شمار می‌رود و همچون گذشته دیگر در دایره بیماری‌های مرگ‌بار و کشنده نیست. اما هنوز هراس از انگ و بدنامی سبب می‌شود که افراد برای درمان مراجعه نکنند یا چه بسا از ادامه مصرف داروهای خود منصرف شوند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

واقعیت این است که ویروس اچ‌آی‌وی به گروه خاصی تعلق ندارد و در واقع همه افراد ممکن است در معرض خطر ابتلا به آن قرار بگیرند. از این رو هر کسی که روابط جنسی حفاظت‌نشده خطرناک داشته و یا خود و شریک‌ جنسی‌اش معتاد تزریق مواد مخدر بوده‌اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا قرار دارد و در این صورت انجام آزمایش برای آن‌ها ضروری به نظر می‌رسد. به گفته متخصصان، امروزه اچ‌آی‌وی آخر راه نیست و افراد مبتلا به این ویروس در صورتی که تحت درمان قرار بگیرند می‌توانند مانند افراد عادی، عمر کاملا طبیعی داشته باشند.